ျမန္မာေတြရဲ့ ေလာကီ ပညာရပ္ေတြ မ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေလာကီပညာ ရပ္ထဲကအင္း၊ အိုင္ခလဲ့ ၊ လက္ဖြဲ႕ ၊ ဂါထာ မႏၲန္ပီယဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။
အဲဒီေလာကီပညာရပ္ေတြ
ကိုေၾကးျပား၊ေငြျပား၊ ေရႊျပားေတြအေပၚမွာ အင္း ကြက္ေလးေတြ ေရးၿပီးအိမ္မွာ
ျဖစ္ျဖစ္ လူကိုယ္တိုင္ျဖစ္ျဖစ္ ေဆာင္ထား တတ္ၾကပါတယ္။
အဲဒီအေဆာင္တန္ခိုးေၾကာင့္
တုတ္ၿပီး၊ဓားၿပီးမယ္၊ ေဘး အႏၲရာယ္မ်ိဳး စုံကင္းမယ္ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႕
လုပ္တဲ့အစီ ရင္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွးဘုရင္ေတြ စစ္တိုက္ထြက္တဲ့အခါေလာကီ
ပညာရွင္၊အင္းေရးဖို႕ ပန္းခ်ီ ပညာရွင္နဲ႕လိုအပ္လို႕ရွိရင္ ပရိတ္ဂါထာ
မႏၲန္ရြတ္ဖတ္ဖို႕ ရဟန္းေတာ္ေတြကိုပါတစ္ပါ တည္းေခၚေဆာင္သြားေလ့ရွိ
တယ္လို႔သိရ ပါတယ္။စစ္မ်က္ ႏွာ၊စစ္တိုက္ရာအရပ္ကို လိုက္ျပီး ေလာကီအစီရင္ေတြ
မတူဘူးလို႔သိရပါတယ္။
အေလာင္းဘုရားလက္ထက္ ကသည္း ျပည္ကို
စစ္တိုက္ထြက္ရာမွာ သူ အားကိုးတဲ့အမာခံတပ္ သားေတြကိုမဟာပိႏၷဲ အင္းကို
စီရင္တယ္ဆိုပါတယ္။ သကၠရာဇ္ ၉၉၇ခုနယုန္လဆန္း ၄ ရက္ေန႕ ( ၉ ေမ ၁၆၃၅)ရက္စြဲပါ
အမိန္႕ေတာ္တစ္ခုမွာ ” အင္းတစ္ခ်ပ္ကိုလူေျခာက္ေယာက္ ဝိုင္းေရးျပီး
အင္းေရးစဥ္အခါ မလပ္ဂါထာ မႏၲန္ရြတ္ဖတ္ေပးရမည္” လုိ႕ ပါရွိထားတာေတြ႕ရ ပါတယ္။
ေလာကီပညာရပ္ေတြမ်ားစြာထဲမွာ
ေဆးမင္ေၾကာင္ ဒါမွမဟုတ္ထိုးကြင္း မင္ေၾကာင္ ကိုျမန္မာေတြ စထိုးတာ
အင္းဝေခတ္မွာစခ့ဲတယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ ပညာ ရွင္ ေတြက
ပ်ဴေခတ္ကတည္းက စခဲ့တယ္ လို႔ေျပာၾကပါတယ္။
ပုဂံေခတ္ဦးပိုင္းကတည္းက
အင္းခ်တဲ့အေလ့ရွိခဲ့ေၾကာင္း က်န္စစ္သားနန္းတည္ ေက်ာက္ စာမွာေဖာ္ျပ
ထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ေဆးမင္ေၾကာင္ဟာ ပ်ဴေခတ္မွာစတင္ထိုးခဲ့ရင္ပုဂံ ေဆးေရး
ပန္းခ်ီေတြမွာ ေတြ႕ႏိုင္မွာျဖစ္ေပမယ့္ခုေတာ့ပုဂံ ေခတ္ အင္းဝေခတ္နံရံေဆးေရး
ပန္း ခ်ီေတြမွာ မေတြ႕ရေသးပါ။
အီတလီလူမ်ိဳး ခရီးသြား Nicolo de’
Conti’ ရဲ့ ခရစ္ႏွစ္ ၁၄၃၅ ခုႏွစ္ျမန္မာျပည္ ခရီးစဥ္မွတ္တမ္းအရ ျမန္မာေတြ
ရဲ့ကိုယ္ေပၚမွာ အမ်ိဳးသားတို႕ရဲ့ အေဆာင္ေယာင္ အလွ
အပအျဖစ္ဒီလိုခႏၶာကိုယ္အစိတ္ပိုင္း ေပၚသံစူးႏွင့္ ထိုးၿပီးေဆး ေရာင္ေတြ
ပြတ္ထည့္ သုတ္လိမ္းတယ္လို႕ဆိုထားတဲ့အတြက္ ေဆးမင္ ေၾကာင္ ထိုးေလ့ရွိတယ္လို႕
ယူဆခ်င္စရာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါဟာအေစာဆုံးေတြ႕ရတဲ့
ျမန္မာေတြရဲ႕ထိုးကြင္းေခၚ မင္ေသ့ေခၚေကာ္ ရစ္ေခၚ ေဆး မင္ေၾကာင္
အေၾကာင္းျဖစ္ေပ မယ့္အဲဒီအီတလီ ခရီးသြား ျမန္ မာျပည္ အင္းဝေရာက္တဲ့ ခုႏွစ္ဟာ
၁၄၃၅ ခုႏွစ္ ဟုတ္ရဲ့လားဆိုတာ စိစစ္ဖို႕လိုပါဦးမယ္။ ၁၄၃၅ ခုႏွစ္ေသခ်ာခဲ့
ရင္ေတာ့ ေလာေလာ ဆယ္ေဆး မင္ ေၾကာင္ အေၾကာင္း အေစာဆုံး ေတြ႕ရတဲ့
မွတ္တမ္းျဖစ္ပါမယ္။
ဟံသာဝတီ ဆင္ျဖဴမ်ားရွင္ ဘုရင့္ေနာင္ (ခရစ္ႏွစ္
၁၅၅၁ – ၁၅၈၁)လက္ထက္ေရာက္တဲ့ အခါမွာေတာ့အဲဒီေဆးမင္ ေၾကာင္ေတြ ဟာအေဆာင္
အေယာင္အလွအပ ထက္ေလာကီပညာရပ္ ဆိုင္ရာအစီ ရင္ေတြအျဖစ္ေျပာင္းလဲ တိုး
တက္လာတယ္လို႕ ခန္႕မွန္းရ ပါတယ္။တစ္နည္းေျပာရရင္ ထိုးကြင္းမင္ေၾကာင္ဟာ ယံု
ၾကည္မႈကို အေျခ ခံတဲ့ ေလာကီ ပညာရပ္ဆိုင္ရာအစီအရင္ ျဖစ္
ပါတယ္။အင္းခ်ၿပီးေရးထား တဲ့ ေၾကးျပား၊ ေငြျပားေလး ေတြကို
လိပ္ျပီးလက္ေမာင္းမွာခ်ည္ ထား ၾက မယ္။ပံုစံ အမ်ိဳး မ်ိဳး နဲ႕ေဆာင္
ထားၾကမယ္။အဲဒီအခါ အ ေဆာင္ တန္ခိုးနဲ႕အစြမ္းထက္ မယ္ ခုန္ပ်ံေက်ာ္ လႊားႏိုင္
မယ္၊ ဓားလွံေလးျမႇားရန္ကကင္း လြတ္မယ္လို႔ယုံၾကည္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့
ဒီလိုစီရင္ထား တဲ့ ေၾကးျပား၊ ေငြျပားအေဆာင္ကို ကိုယ္မွာ ခ်ည္ထားေပမယ့္
က်ေပ်ာက္ တာမ်ိဳးရွိမယ္။ ဒီ ေတာ့ တခ်ိဳ႕က အသားအနာ ခံၿပီးအေရျပား ဒါမွမဟုတ္
အသားထဲထိ ခြဲျပီးထည့္ မယ္။ ေနာက္ေတာ့ေၾကးျပား ေငြျပား ေပၚအင္းေရးရာကေနလူ႕
ခႏၶာ ကိုယ္ေျခလက္ေခါင္းခါးေတြ မွာ တိုက္႐ိုက္ေရးၿပီးစီရင္ၾက တယ္လို႕ ထင္ပါ
တယ္။အ ေဆာင္ လက္ဖြဲ႕လိုမေတာ္တဆက် ေပ်ာက္ဖို႕ ရာပူပင္စရာမလိုတဲ့
အျပင္ေဆးစြမ္းလည္းပိုျပီး ထက္လာေစလိမ့္မယ္လို႕ ယုံ ၾကည္ေနၾကပါမယ္။
” မႈိင္းညီေနာင္
ေၾကာင္တန္ခိုး
ႏႈိးလိုက္ရင္
ရွိန္းဆာယာ
ေရႊျဖစ္ရင္
ေက်ာ္တေစာေပါ့
ေအာခ်ထိုက္စြာေလ့။
ေမြးမာတာ
ေသးေသးရယ္
မထင္ပါႏွင့္
ဆယ့္ငါးတာ
တပ္တိုင္းမ်ားကို
လႊားထြက္တဲ့ေဆး။ ” လို႔ ဗုံတို သီခ်င္းတစ္ပုဒ္မွာ ေၾကာင္ေဆးရဲ႕အစြမ္းကို ေတြ႕ရပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ေရႊဘိုဆိပ္ ခြန္ရြာေကာက္စိုက္သီခ်င္းမ်ားမွာလည္း …
” ဟိုက္ဆိုလို႔
ေပါင္ကို ပုတ္တယ္
တိုးထုတ္ ေျပးခုန္ေလ့။
ေၾကာင္ကိုယုံလို႔ ခုန္လိုက္စမ္းကြယ္
ကိုးေတာင္ေျပ႕(ျပည့္) ခန္း။” ဆိုၿပီး ေၾကာင္ေဆးအစြမ္းကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အဲဒီေဆးအစီအရင္
ေတြက လက္နက္အပါးသုံးဆယ္ ၿပီးတယ္၊ ဓားထိုးဓားက်ိဳး၊ လွံထိုး လွံေခြ
သြားေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကဘီလူးရုပ္ ထိုးၾကပါတယ္။ အဲဒီဘီ
လူးရုပ္ေၾကာင့္ စြမ္းအား ပိုႀကီးတယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ျမန္မာတို႔
ဂုဏ္ယူျမတ္ႏုိးတန္ဖိုးထား ရတဲ့ ေဆးမင္ ေၾကာင္ ဒါမွမဟုတ္ ထိုးကြင္း
မင္ေၾကာင္ ဟာေမွး မိွန္သြားခဲ့ရ ၿပီျဖစ္ေပမယ့္ ဒီေန႔ထိေတာ့ ေခတ္ကာ လနဲ႔အညီ
က်န္ရွိေနဆဲ၊ ကမၻာမွာလည္း တက္တူး ဆိုၿပီး ဒီေန႔မွာ
ပိုမိုေခတ္စားလာခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္။
SKT
ရည္ညႊန္း။ ။
ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ ေလာကီပညာ အေရးပါပံု ၊ ေဒါက္တာသန္းထြန္း ၊
က်န္စစ္သားနန္းတည္ေက်ာက္စာ မြန္ဘာသာ၊ ေဒါက္တာသန္းထြန္း
ျမန္မာ့ထိုးကြင္းမင္ေၾကာင္ဓေလ့ ၊ ဆင္ျဖဴကြၽန္းေအာင္သိန္း
Popular Journal
-------------------------------------------------
ကိုမ်ဳိး (
lwanmapyay.blogspot.com)