စကားႀကီး (၁၀) ခြန္း
၁။ ေရကူးညာတင္ေျပာဆိုျခင္း ~ လုိသည္ထက္ပို၍ေျပာဆိုျခင္း
၂။ ေကာက္ပင္ရိတ္လွီးေျပာဆိုျခင္း ~ စကားတစ္ခြန္းတည္းႏွင့္ အပိုင္ေျပာဆုိျခင္း၃။ ေရစီးေဖာင္ဆန္ေျပာဆိုျခင္း ~ စကားေျပာရာ၌ လက္ဝင္ ပင္ပန္းေသာ
စကားမ်ိဳးေျပာဆုိျခင္း
၄။ အိုးတန္ဆန္ခပ္ေျပာဆုိျခင္း ~ တစ္ဖက္လူႏွင့္ တန္သေလာက္ေျပာဆိုျခင္း
၆။ ဆင္ေဝွ႔ရန္ေရွာင္ေျပာဆုိျခင္း ~ တာဝန္မဲ့ေသာ၊ ေရွာင္လႊဲေသာစကားကို
ေျပာဆုိျခင္း
၇။ ေတာင္သူယာခုတ္ေျပာဆိုျခင္း ~ ေျပာသင့္သည္ကိုအရင္ေျပာၿပီး လိုရာကို
ေနာက္မွေျပာဆိုျခင္း
၈။ ၾကက္ဆုပ္ခြပ္ပစ္ေျပာဆုိျခင္း ~ မိမိအသာစီးရေသာအခါ အပိုင္ေျပာဆုိျခင္း
၉။ ေရစစ္ကရားေျပာဆုိျခင္း ~ စကားကိုခ်န္မထားဘဲ အကုန္ေျပာျခင္း
၁၀။ ခက္တင္ေမာင္းနင္းေျပာဆုိျခင္း ~ မတင္မက်ႏွင့္ ေရွ႕မေရာက္ ေနာက္မထိုင္
ေျပာဆုိျခင္း
စကားမ်ားျခင္း၏ အျပစ္ (၅) ပါး
၁။ မဟုတ္မမွန္ေသာစကားကို ေျပာမိတတ္၏။
၂။ ကုန္းတုိက္စကားကုိ ေျပာမိတတ္၏။
၃။ ၾကမ္းတမ္းေသာစကားကို ေျပာမိတတ္၏။
၄။ အႏွစ္မဲ့ေသာစကားကို ေျပာမိတတ္၏။
၅။ ေသလြန္ေသာအခါ အပါယ္သို႔က်၏။
စကားအရာ အဂၤါ (၁၀) ပါး
၁။ ကာလဝါဒီ ~ ေျပာခ်ိန္ေျပာခြင့္သင့္မွ ေျပာဆိုျခင္း
၂။ ဘူတဝါဒီ ~ ဟုတ္မွန္ေသာ စကားကိုသာ ေျပာဆိုျခင္း
၃။ ဓမၼဝါဒီ ~ တရားႏွင့္ စပ္သည္ကိုသာ ေျပာဆိုျခင္း
၄။ အတၱဝါဒီ ~ အက်ိဳးႏွင့္ စပ္သည္ကိုသာ ေျပာဆုိျခင္း
၅။ ပိယဝါဒီ ~ ခ်စ္ဖြယ္ေသာစကားကိုသာ ေျပာဆိုျခင္း
၆။ မိဟိတပုဗၺဘာဏီ ~ ျပံဳးရႊင္ျခင္းကိုသာ ေရွးဦးျပ၍ ေျပာဆိုျခင္း
၇။ မိတာဘာဏီ ~ မပိုမလြန္ ခ်င့္ခ်ိန္၍ ေျပာဆိုျခင္း
၈။ အတုရိတဝါဒီ ~ အေဆာတလ်င္ မေျပာဆိုျခင္း
၉။ ေပါရီ ~ ဓေလ့ထံုးစံကိုလိုက္၍ ေျပာဆုိျခင္း
၁၀။ ဝိသဒဝါဒီ ~ သန္႔ရွင္းေသခ်ာ ႒ာန္က႐ိုဏ္းက်ေအာင္ ေျပာဆုိႏုိင္ျခင္း
စကား ၆ ခြန္း လူ၌ထြန္း၊ ၄ ခြန္းကိုပယ္ ၂ ခြန္းတည္
၁။ မွန္လည္းမမွန္၊ အက်ိဳးလည္းမရွိ၊ သူတစ္ပါးကလည္းမႏွစ္သက္ေသာ မုသာဝါဒစကားမ်ား
၂။ မွန္လည္းမွန္၏၊ အက်ိဳးလည္းမရွိ၊ သူတစ္ပါးကႏွစ္သက္ေသာ ပိသုဏဝါစာစကားမ်ား
၃။ မွန္လည္းမွန္၏၊ အက်ိဳးလည္းမရွိ၊ သူတစ္ပါးလည္းမႏွစ္သက္ေသာ ဖ႐ုသဝါစာစကားမ်ား
၄။ မွန္လည္းမမွန္၊ အက်ိဳးလည္းမရွိ၊ သူတစ္ပါးကႏွစ္သက္ေသာ သမၹပၸလာပဝါစာစကားမ်ား
၅။ မွန္လည္းမွန္၏၊ အက်ိဳးလည္းရွိ၏၊ သူတစ္ပါးလည္းႏွစ္သက္ေသာ သမၼာဝါစာစကားမ်ား
၆။ မွန္လည္းမွန္၏၊ အက်ိဳးလည္းရွိ၏၊ သူတစ္ပါးေတာ့မႏွစ္သက္ေသာ သမၼာဝါစာစကားမ်ား
ပကိဏၰက က႑
၁၅၆။ျမန္မာဆယ္ေစာင္တြဲ
စာမ်က္ႏွာ (၁၆၅)
ေလာေက၊ ေလာက၌။ ကုလအတၳံ၊ အမ်ဳိး၏ အက်ဳိးငွာ။ ဧကံ၊ တစ္ေယာက္ေသာသူကို။ စေဇ၊ စြန္႔ရာ၏။
ဂါမအတၳံ၊ ရြာ၏အက်ဳိးငွာ။ ကုလံ၊ အမ်ဳိးကို။ စေဇ၊ စြန္႔ရာ၏။
ဇနပဒအတၳံ၊ ဇနပုဒ္၏ အက်ဳိးငွာ။ ကုလံ၊ ဂါမံ၊ ရြာကို။ စေဇ၊ စြန္႔ရာ၏။
အတၱတၳံ၊ မိမိ၏အက်ဳိးငွာ။ ပထ၀ီ ံ၊ ေျမအားလံုးကို။ စေဇ၊ စြန္႔ရာ၏။
