မိခင္ေလာင္းမ်ား ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္

မိခင္ေလာင္းတစ္ဦး မသိမျဖစ္ သိထားသင့္တဲ့ အေျခခံအခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကို သိထား လိုက္နာႏုိင္ပါမွ မိခင္ေရာ ရင္ေသြး ငယ္ပါ က်န္းမာၿပီး အက်ဳိးမ်ားမွာပါ။ တခ်ဳိ႕အခ်က္ေတြကေတာ့ လူေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား သိထားေပမယ့္ တခ်ဳိ႕တစ္၀က္ကိုေတာ့ အမႈမဲ့အမွတ္မဲ့ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ဥပမာ-ကိုယ္ ၀န္ေဆာင္စဥ္မွာ သံဓာတ္အားေဆး ပံုမွန္ေသာက္ရမယ္ ဆုိတာမ်ဳိးကိုသိၾကေပမယ့္ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကို လည္း လံုေလာက္ေအာင္ျဖည့္စြက္ ေသာက္သံုးရမယ္ဆိုတာကိုေတာ့ သိသူနည္းပါတယ္။

ဓာတ္မွန္႐ုိက္ရန္ထြက္လာတဲ့ ဓာတ္ေရာင္ျခည္က ရင္ေသြးငယ္ကို အႏၲရာယ္ရွိေစတယ္ဆိုၿပီး သတိထားၾကေပမယ့္ မုိက္ခ႐ုိေ၀့(မ္) မီးဖုိကလည္း ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ သတိထားသင့္တယ္ဆုိတာကို သတိမျပဳမိၾကပါဘူး။ ဒီေဆာင္းပါးထဲမွာ ကိုယ္၀န္လြယ္ထားရစဥ္ ကာလ တစ္ေလွ်ာက္ ေရွာင္သင့္တာေတြ၊ လုပ္သင့္တာေတြကို အစီအစဥ္တက် ျပဳစုေပးထားပါတယ္။

၁။ ပံုမွန္က်န္းမာေရးစစ္ေဆးရန္

ကိုယ္၀န္လြယ္ထားရစဥ္ အခက္အခဲ ျပႆနာမ်ား ေရွာင္ရွားႏုိင္ရန္ အေကာင္းမြန္ဆံုးႏွင့္ အလြယ္ကူဆံုးနည္းလမ္းကေတာ့ ဆရာ၀န္ (သို႔) သားဖြားဆရာမနဲ႔ မွန္မွန္ျပၿပီး စစ္ေဆးေစာင့္ေရွာက္မႈ ခံယူဖို႔ပါပဲ။

၂။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ ပံုမွန္ေသာက္ရန္

ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဆုိတဲ့ ၀ါညစ္ညစ္ေဆးလံုးေလးေတြကို ကိုယ္၀န္ ေဆာင္စဥ္မွာ မျဖစ္မေန ေသာက္ရပါမယ္။ ကေလးငယ္ရဲ႕ ေက်ာ႐ိုးမႀကီး ေကာင္းမြန္စြာ အျပည့္အ၀ျဖစ္လာဖို႔အတြက္ပါ။ ‘Spina bifida’ လို႔ ေခၚ တဲ့ “ေက်ာ႐ုိးမႀကီး ေကာင္းေကာင္း မျဖစ္ေပၚတဲ့ေရာဂါ”ဟာ အလြန္ေၾကာက္ဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။ ကေလးငယ္ရဲ႕ေက်ာဘက္က အာ႐ုံေၾကာမႀကီးနဲ႔ အျခား အာ႐ုံေၾကာေတြကို ဖံုးကာေပးတဲ့ ေက်ာ႐ုိးမႀကီးက တစ္ေနရာရာမွာ ခ်ဳိ႕ယြင္းေနတဲ့အတြက္ အာ႐ုံေၾကာေတြ အတုိင္းသား ေပၚေနေတာ့ တာပါ။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ လံုေလာက္စြာ ေသာက္ထားမယ္ဆုိရင္ Spina bifida ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ကို သိသိသာသာ ေလ်ာ့ခ်ေပးပါတယ္။

ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေတာ့မယ္လို႔ စိတ္ကူးၿပီး အကာအကြယ္၊ အတားအဆီးေတြ ဖယ္ပစ္လိုက္ခ်ိန္တည္းက ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကို စေသာက္ေပးပါ။ ကိုယ္၀န္မရွိခင္ တစ္လအလိုေလာက္တည္းက ႀကိဳေသာက္တာက ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေနစဥ္ ေတာက္ေလွ်ာက္မွာလည္း ဆက္ေသာက္ေပးရပါမယ္။ ေန႔စဥ္ လိုအပ္တဲ့ ပမာဏကေတာ့ 800µg (0.8mg) မို႔လို႔ BPI ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဆိုရင္ တစ္ေန႔ကို ႏွစ္လံုး ေသာက္ ေပးရပါမယ္။

ကိုယ္၀န္ေဆာင္ကာလမွာ မိခင္ေလာင္းေရာ၊ ရင္ေသြးငယ္ပါ ဗီတာမင္ဓာတ္ အေျမာက္အျမား ရဖို႔လိုပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အားေဆး အေျမာက္အျမားရွိတဲ့ အနက္မွ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရၿပီး ကိုယ္၀န္အတြက္ အဓိကလိုအပ္တဲ့ ဗီတာမင္ေတြပါတဲ့အားေဆးကို ေရြးခ်ယ္ေသာက္သံုးပါ။

၃။ ဂ်ိဳက္သိုးေရာဂါ ကာကြယ္ရန္

ေဆးေလာကအေခၚ ‘Rubella’ (၀ါ) ‘German measles’ ဟူေသာ ဂ်ဳိက္သုိးေရာဂါဟာ သိပ္ကို အႏၲရာယ္ႀကီးပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ထားစဥ္ ဂ်ဳိက္သုိးေရာဂါျဖစ္ပြားရင္ ေငြ႕ေငြ႕ဖ်ားျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္၊ ႏွာေစးၿပီး ခႏၶာကိုယ္ေပၚမွာ အနီျပင္ေပၚျခင္းစတဲ့ တုပ္ေကြးဆန္ဆန္ လကၡဏာေတြ ေပၚလာပါတယ္။ ၿပီးရင္ သူ႔အလိုအေလ်ာက္ ျပန္ေပ်ာက္သြားတဲ့အတြက္ မိခင္ေလာင္းေတြဟာ ေပါ့ေပါ့ဆဆပဲ ေနလိုက္ၿပီးမွ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ရင္ေသြးေလးဆီကို အဲဒီဂ်ဳိက္သုိးပိုးက ကူးစက္သြားတဲ့အခါ ေမြးရာပါနားမၾကားျခင္း၊ ေမြးရာပါႏွလံုးေရာဂါ၊ ၪာဏ္ရည္နိမ့္ျခင္း နဲ႔ ေမြးရာပါအတြင္းတိမ္စတဲ့ ရင္နင့္ဖြယ္အျဖစ္ေတြ ျဖစ္လာတတ္တာပါ။ ကံမေကာင္းရင္ ပ်က္က်တာအထိ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလုိအျဖစ္ဆုိး ကို ေရွာင္ရွားႏုိင္တဲ့ နည္းလမ္းကေတာ့ ဂ်ဳိက္သုိးေရာဂါကာကြယ္ေဆး ထုိးထားဖို႔ပါ။

၄။ ကီးဂဲလ္ (Kegel) ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရန္

ေမြးလမ္းေၾကာင္းမွာရွိတဲ့ ႂကြက္သားေတြ ေပ်ာ့ေနရင္ ေမြးတဲ့အခါ ပိုၿပီးနာက်င္တတ္သလို ေမြးခ်ိန္ကလိုတာထက္ ၾကာသြားတတ္ပါတယ္။ သဘာ၀အေလ်ာက္ ကေလးေမြးဖြားၿပီးရင္လည္း ႂကြက္သားေတြက အားေပ်ာ့သြားတတ္လို႔ ေနာက္တစ္ခါ ေမြးတဲ့အခါ သက္ေသာင့္သက္သာ မရွိဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ေမြးလမ္းေၾကာင္းႂကြက္သား ေတြ အားေကာင္းၿပီး ေမြးတဲ့အခါ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေစဖို႔အတြက္ Kegel ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဒီေလ့က်င့္ခန္းက အတန္ငယ္ေတာ့ ရယ္စရာေကာင္းေပမယ့္ စမ္းၾကည့္ပါ။ ေသခ်ာေပါက္ အက်ဳိးထူးပါတယ္။ ဆီးသြားေနရင္း မၿပီးခင္ ႐ုတ္တရက္ ေအာင့္လိုက္တယ္လို႔ စိတ္ထဲမွာ သေဘာထားၿပီး ႂကြက္သားေတြကို က်ဳံ႕လိုက္ပါ။ ေလမလည္ေအာင္ ေအာင့္ထားတယ္လို႔ သေဘာထားၿပီး က်ဳံ႕လို႔လည္း ရပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိး ေမြးလမ္းေၾကာင္းက ႂကြက္သားေတြ က်ဳံ႕သြားေစတာ Kegel ေလ့က်င့္ခန္းပါပဲ။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ေနစဥ္ ေျခေထာက္၊ တင္ပါးနဲ႔ ဗုိက္ကအသားေတြ မလႈပ္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။ တစ္ခါက်ဳံ႕ထားရင္ ငါးစကၠန္႔နဲ႔ ဆယ္ခါ က်ဳံ႕ေပးပါ။ နာရီအတိအက်မဟုတ္ဘဲ စိတ္ထဲကေန တစ္ကေန ငါးအထိ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ရြတ္ေပးရင္လည္း ငါးစကၠန္႔နဲ႔ တူပါတယ္။ အဲဒီလို မ်ဳိး တစ္ေန႔ကို ၅ ႀကိမ္တိတိ လုပ္ေပးပါ။

၅။ အိမ္တြင္းတြင္ လြယ္ကူစြာ စိုက္ႏိုင္ေသာအပင္မ်ား စိုက္ရန္

တုိက္ခန္း၊ ကြန္ဒုိေတြနဲ႔ အေနမ်ားလာတဲ့ ယေန႔ေခတ္ လူေနမႈဘ၀မွာ အပင္စုိက္တဲ့ အေလ့အထ ပါ ရွားပါးလာၿပီး ေကာ္ေဇာနဲ႔ အိမ္သန္႔စင္ေဆးရည္ အမ်ဳိးမ်ဳိးမွာပါတဲ့ ဓာတုပစၥည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရဲ႕ အႏၲရာယ္ ေပါင္း ေသာင္းေျခာက္ေထာင္နဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။ ကိုယ္၀န္လြယ္ထားရစဥ္ ပိုၿပီးႏုနယ္ေနတဲ့ မိခင္ေလာင္း ဟာ ဒီဒဏ္ေတြကို ပိုၿပီးခံရတတ္တာေၾကာင့္ တတ္ႏုိင္သေလာက္ကာကြယ္ႏုိင္ဖုိ႔ အိမ္တြင္းမွာပဲ လြယ္လင့္တကူ စုိက္လို႔ရတဲ့ အပင္ေလးေတြ စိုက္ေပးထားပါ။ ဥပမာ-ဂမုန္းပင္ဆုိရင္ အိမ္သုတ္ေဆးေတြမွာ ပါတတ္တဲ့ formaldehyde ကို ဓာတ္ျပယ္ေစတဲ့ သတ္ၱိရွိပါတယ္။

၆။ အေကာင္းျမင္စိတ္ ေမြးရန္

အေကာင္းျမင္တတ္တဲ့စိတ္ဆုိတာ လူတုိင္းမွာ ရွိေနသင့္တဲ့ စိတ္ထားပါ။ ကိုယ္၀န္လြယ္ထားရစဥ္မွာေတာ့ မေကာင္းတဲ့စိတ္ထားေတြ၊ အေတြးေတြ၊ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္စရာေတြကို မေတြးဘဲ လူ႔ေလာကထဲကို အသစ္ခ်ပ္ခၽြတ္ ေရာက္ရွိလာမယ့္ ခ်စ္စရာကေလးေလးအေၾကာင္း ကိုပဲ တတ္အားသေရြ႕ ေတြးေနေပးပါ။ အဲဒါကို မိခင္နဲ႔ကေလး စိတ္ခ်င္းဆက္္သြယ္ျခင္း (Prenatal Bonding) လို႔ ေခၚပါတယ္။

၇။ ဆရာ၀န္ကို လက္ရွိခံစားရေသာ အေနအထားႏွင့္ မိသားစုရာဇ၀င္ကို မႁခြင္းမခ်န္ ေျပာျပရန္

တကယ္လို႔ မိခင္ေလာင္းမွာ အရင္က ႀကီးႀကီးမားမား ခံစားရဖူးတဲ့ ေရာဂါရွိခဲ့ရင္ (သို႔) နာတာရွည္ေ၀ဒနာရွိခဲ့ရင္ (သို႔) မိသားစုထဲမွာ ေမြးဖြားျခင္းဆုိင္ရာ ျပႆနာေတြရွိခဲ့ဖူးရင္ ဆရာ၀န္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေျပာျပေပးပါမွ ဘယ္လိုသင့္ေလ်ာ္ေအာင္ စီစဥ္ရမယ္ဆုိတာ ဆရာ၀န္က ဆံုးျဖတ္ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ အထူးသျဖင့္ ေသြးတုိး၊ ဆီးခ်ဳိ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ အတက္ေရာဂါနဲ႔ ေရယုန္အပါအ၀င္ အျခားေသာ လိင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္တဲ့ေရာဂါေတြဆုိရင္ ပိုဂ႐ုစုိက္ၿပီး တုိင္ပင္အသိေပးသင့္ပါတယ္။

၈။ ပ႐ိုတင္းဓာတ္နဲ႔ ဆီကို ျပည့္၀စြာ စားေသာက္ေပးပါ

ပံုမွန္အားျဖင့္ ဆီေတြ၊ ကိုလက္စေရာေတြဟာ ေရွာင္ရမယ့္အရာေတြလို႔ ေခါင္း ထဲမွာ စြဲေနပါလိမ့္မယ္။ ေစ်း၀ယ္တုိင္းလည္း အဆီမပါ ႏြားႏို႔၊ အဆီလြတ္အသားေတြကို ရွာ၀ယ္မိပါလိမ့္မယ္။ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ကာလမွာေတာ့ အဆီဓာတ္ဟာ အေရးပါတဲ့ အခန္း က႑ကေန ပါ၀င္ေနပါတယ္။ အဆီမွာ ေပ်ာ္၀င္တဲ့ ဗီတာမင္ေတြျဖစ္တဲ့ ဗီတာမင္ေအ၊ ဗီတာမင္ဒီ၊ ဗီတာမင္အီးနဲ႔ ဗီတာမင္ေကေတြကို စုပ္ယူႏုိင္ဖုိ႔႔ရာ ခႏၶာကိုယ္မွာ အဆီရွိမွ ျဖစ္မွာမို႔လို႔ပါ။ ၿပီးေတာ့ ရင္ေသြးငယ္ေလးရဲ႕ ဦးေႏွာက္ ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးလာဖို႔ရာလည္း အဆီကို လုိအပ္ပါတယ္။ စားအုန္းဆီကို ေရွာင္ၿပီး ပဲပိစပ္ဆီ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ဆီ၊ သံလြင္ဆီကို ေရြးခ်ယ္ပါ။

ထပ္ေျပာခ်င္တာက ပ႐ုိတင္းဆိုတဲ့ အသားဓာတ္ပါ။ ပဲ၊ ဥနဲ႔ အသားေတြမွာ ပ႐ုိတင္းဓာတ္ပါ ပါတယ္။ အသားဆုိရင္ အနည္းဆံုး တစ္ေန႔ကို (၅) က်ပ္သား စားေပးပါမွ ကေလးငယ္ေလး ႀကီးျပင္းလာဖို႔ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ ပ႐ုိတင္းဓာတ္ကို ေထာက္ပံ့ေပးစြမ္းႏုိင္မွာ ပါ။ ၿပီးေတာ့ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္ေတြမွာ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တက္လာၿပီး ဆီးထဲမွာ ပ႐ိုတင္းေတြ ဆံုး႐ႈံးကုန္တဲ့ Pre-eclampsia ေရာဂါကိုလည္း အတန္သင့္ ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။

၉။ ေဆးလိပ္မေသာက္ရန္ႏွင့္ ေဆးလိပ္ေသာက္သူမ်ားအနားတြင္ မေနရန္

ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းသည္ မိခင္ႏွင့္ကေလး ႏွစ္ဦးလံုးကို ထိခိုက္ေစႏုိင္ေသာ လူသိမ်ားသည့္ အႏၲရာယ္တစ္ခုျဖစ္ေသာ္လည္း ရာေပါင္း မ်ားစြာေသာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ ေဆးလိပ္ေသာက္ေနဆဲပင္ ျဖစ္သည္။ ကိုယ္တုိင္ ေဆးလိပ္မေသာက္လွ်င္ေသာ္မွ ေဆးလိပ္ ေသာက္တတ္သူ ခင္ပြန္းသည္၊ မိသားစု၀င္တုိ႔ႏွင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ေနရျခင္း၊ လုပ္ငန္းခြင္တြင္ ေဆးလိပ္ေသာက္တတ္ေသာ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ႏွင့္ တြဲဖက္တာ၀န္ယူရျခင္းတုိ႔သည္လည္း ရင္ေသြးငယ္အတြက္ အႏၲရာယ္ႀကီးေပသည္။ မိခင္ေလာင္း ႐ွဴ႐ႈိက္မိေသာ ေဆးလိပ္ေငြ႕မ်ားေၾကာင့္ လမေစ့ဘဲ ေမြးဖြားျခင္း၊ လေစ့ေသာ္လည္း ေပါင္မျပည့္ေသာ ကေလးေမြးျခင္း၊ သားပ်က္သားေလ်ာျဖစ္ျခင္းတုိ႔ အျပင္ ေမြးကင္းစကေလးငယ္ေလး ေသဆံုးသည္အထိ ျဖစ္ႏုိင္ေပသည္။

၁၀။ အရက္မေသာက္ပါႏွင့္ / အယ္လ္ကိုေဟာပါေသာ အခ်ိဳရည္မ်ား မေသာက္ပါႏွင့္

ယေန႔ေခတ္တြင္ အမ်ဳိးသမီးငယ္ အမ်ားစုသည္ အရက္ဟု မဆိုသာေစကာမူ အယ္လ္ကို ေဟာပါ၀င္သည့္ ေကာ့ေတးလ္၊ ၀ိုင္၊ အခ်ဳိ ရည္တုိ႔ကို ေသာက္သံုးႏႈန္း အလြန္ျမင့္မားလာသည္။ အယ္လ္ကိုေဟာသည္ ရင္ေသြးငယ္ေပၚတြင္ ေကာင္းက်ဳိးဟူ၍ တစ္ခုမွ်မေပးဘဲ ေသာက္သည့္ပမာဏႏွင့္ အႀကိမ္ေရမ်ားေလေလ ဆိုးက်ဳိးကိုသာ ေပးေလေလျဖစ္သည္။ ေဆးပညာ အေခၚအရ ‘Foetal Alcohol Syndrome (FAS)’ ၊ ျမန္မာလို “အရက္ေၾကာင့္ျဖစ္ရေသာ ရင္ေသြးငယ္၏ ေ၀ဒနာ” ဟု အဓိပၸာယ္ရသည့္ ဆုိး၀ါးလြန္းလွေသာ ၪာဏ္ရည္ၪာဏ္ေသြး နိမ့္က် ေစျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ေသးေကြးျခင္း၊ မ်က္ႏွာပံုပ်က္ ပန္းပ်က္ျဖစ္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္၏ အေရးႀကီးေသာ အစိတ္အပိုင္းမ်ား ပံုမမွန္ျဖစ္ျခင္းတို႔ကို ခံစားရေစသည္။

၁၁။ တားျမစ္ထားေသာ ေဆးမ်ား၊ စိတ္ႂကြေဆးမ်ားကို မသံုးစြဲရန္

ယေန႔ေခတ္ လူမႈနယ္ပယ္တြင္ စိတ္ဖိစီးမႈသက္သာေစရန္၊ ခဏတာေပ်ာ္ရႊင္ေစရန္၊ အသဲကြဲေ၀ဒနာ ကုစားရန္ စသျဖင့္ မေရရာေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ တားျမစ္ေဆးမ်ား၊ စိတ္ႂကြေဆးမ်ားကို သံုးစြဲမႈ တြင္က်ယ္လာသည္။ မိခင္ေလာင္းဘ၀တြင္ ထုိေဆးမ်ားကိုအသံုးျပဳပါက ေပါင္မျပည့္ေသာ ရင္ေသြးငယ္ ေမြးဖြားႏုိင္ေျခ ျမင့္တက္လာမည္ျဖစ္ၿပီး ေမြးဖြားလာေသာအခါတြင္လည္း ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာ႐ုံေၾကာဆုိင္ရာ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ႐ုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာအရ အာေခါင္ကြဲျခင္း၊ မ်က္လံုးေစာင္းျခင္းႏွင့္ မ်က္ႏွာပံုပ်က္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။ ထုိ႔ျပင္ မိခင္ေလာင္း သံုးစြဲလိုက္ေသာ ေဆးမ်ားသည္ အခ်င္းတိုင္ကို ျဖတ္၍ ရင္ေသြးငယ္ဆီသုိ႔ ေရာက္သြားသျဖင့္ ရင္ေသြးငယ္မွာလည္း ေဆးသမားျဖစ္ရေလသည္။ ေမြးဖြား ၿပီးေသာအခါတြင္ ထုိေဆးမ်ား၏ အာနိသင္ေၾကာင့္ ေဆးသမား ေဆးျဖတ္သကဲ့သို႔ပင္ အအိပ္အေနနည္းေသာ ကေလးငယ္ျဖစ္ျခင္း၊ ႏို႔တုိက္ရ ခက္ခဲျခင္း၊ အငုိသန္ျခင္း၊ တက္ျခင္းတို႔ကို ခံစားရေစသည္။

၁၂။ မည္သည့္ေဆး၀ါးကိုမွ် ဆရာ၀န္က မၫႊန္ၾကားဘဲ မိမိသဘာႏွင့္ မိမိိ မေသာက္သံုးပါႏွင့္

ေဆးဆုိင္မ်ားတြင္ အလြယ္တကူ၀ယ္ယူရရွိႏုိင္ၿပီး ဆရာ၀န္ၫႊန္ၾကားခ်က္မလိုသည့္ “over the counter” ဟု ေခၚေသာ OTC ေဆး၀ါး မ်ားသည္ သာမန္အခ်ိန္မ်ားတြင္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရေသာ္လည္း ကိုယ္၀န္လြယ္ထားရခ်ိန္တြင္မူ ရင္ေသြးငယ္၏ ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ေႏွာင့္ယွက္ႏုိင္ သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရင္ေသြးငယ္စယူမည္ဟု စတင္ဆံုးျဖတ္သည့္အခ်ိန္မွစ၍ မည္သည့္ေဆး၀ါးကိုမွ် မိမိသေဘာႏွင့္ မေသာက္ဘဲ ဆရာ၀န္ကို ဦးစြာတုိင္ပင္ရေပမည္။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္၀န္ ပထမဆံုးႏွစ္လတာသည္ ရင္ေသြးငယ္ေလး၏ ႏွလံုး၊ အဆုတ္ႏွင့္ ဦးေႏွာက္မ်ား ျဖစ္ေပၚဖြံ႕ၿဖိဳး လာသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုအခ်ိန္မ်ားတြင္ ပို၍သတိထားရမည္။

၁၃။ ဗီတာမင္ေအ ျဖည့္စြက္ထားေသာ အစားအစာမ်ား၊ ေဆးမ်ားကို ေရွာင္ရန္

တန္႐ုံသင့္႐ုံစားလွ်င္ ေဆးျဖစ္ေသာ္လည္း လြန္ၾကဴးပါက ေဘးႀကံဳတတ္သကဲ့သို႔ပင္ ကုိယ္၀န္လြယ္ထားရစဥ္တြင္ ဗီတာမင္ေအကို ပံုမွန္ပမာဏထက္ (၄) ဆပို၍ စားသံုးမိပါက ရင္ေသြးငယ္အား ဆုိးဆုိးရြားရြား ထိခိုက္ေစႏုိင္သည္။ ကုိယ္၀န္ကာလ ပထမဆံုး သံုးလသည္ အႏုနယ္ဆံုးႏွင့္ အထိခုိက္လြယ္ဆံုး ျဖစ္သည္။ ထိုကာလတြင္ ဗီတာမင္ေအကို ႐ုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္မ်ားျဖစ္သည့္ အာေခါင္ကြဲျခင္း၊ မ်က္လံုးပံုပ်က္ျခင္းတို႔အျပင္ ဆီးလမ္းေၾကာင္းအေနအထား ပံုမွန္မဟုတ္ျခင္းႏွင့္ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာ႐ံုေၾကာဆုိင္ရာ အားနည္းခ်က္မ်ား၊ ႏွလံုးပံုမွန္ မဟုတ္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေစသည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ား မၾကာခဏ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိသည့္ ၀က္ၿခံအား ကုသရာတြင္ ဗီတာမင္ေအ ထည့္သြင္းကုသေလ့ ရွိေသာေၾကာင့္ မိခင္ေလာင္းအေနျဖင့္ ကိုယ္၀န္လြယ္ထားစဥ္ ၀က္ၿခံျဖစ္၍ ကုသလိုပါက ဆရာ၀န္ကို မိမိကိုယ္၀န္ေဆာင္ထားေၾကာင္း ေျပာျပအသိေပးရမည္။ သို႔မွသာ ဆရာ၀န္က ဗီတာမင္ေအေပးသင့္၊ မေပးသင့္ ဆံုးျဖတ္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။ တစ္ေန႔တာလံုးအတြက္ သင့္ေတာ္သည့္ ဗီတာမင္ေအ ပမာဏမွာ ၂၇၀၀ IU ျဖစ္ၿပီး ကိုယ္၀န္လြယ္ထားရစဥ္ ၈၀၀၀ IU ထက္ပို၍ စားသံုးမိပါက အႏၲရာယ္ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အား ေဆးမ်ားတြင္ ဗီတာမင္ေအကို ၅၀၀၀ မွ ၈၀၀၀ IU အထိသာ ထည့္သြင္းခြင့္ျပဳထားၿပီး အျခားအားေဆးမ်ားတြင္မူ ၁၀၀၀၀ IU အထိသာ ခြင့္ျပဳထားသည္။

၁၄။ ဓာတ္မွန္႐ိုက္ျခင္းကို တတ္အားသေရြ႕ ေရွာင္ရန္

အမ်ားသိထားသကဲ့သို႔ပင္ ဓာတ္မွန္႐ုိက္ျခင္း နည္းပညာသည္ ေဆးေလာကအတြက္ အက်ဳိးရွိသည့္ အံ့မခန္း နည္းပညာျဖစ္သလိုပင္ ဓာတ္ေရာင္ျခည္၏ ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိး ႀကီးမားလွသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကိုယ္၀န္သက္ႏုစဥ္ အျခားေသာ ေရာဂါအေျခအေန တစ္ခုခုေၾကာင့္ ဓာတ္မွန္႐ုိက္ရန္ အေရးႀကံဳလာပါက ဆရာ၀န္ကို မိမိ၌ ကိုယ္၀န္ရွိေနေၾကာင္း အသိေပးေျပာျပရမည္။ သို႔မွသာ ဓာတ္မွန္အေရးေပၚ႐ိုက္ရန္ မလိုအပ္ေသးပါက ေမြးဖြားၿပီးသည့္ အခ်ိန္အထိ ေရႊ႕ဆုိင္းႏုိင္မည္ျဖစ္သလုိ မျဖစ္မေန႐ိုက္ရန္ လိုအပ္ပါကလည္း ၀မ္းဗိုက္ကို အကာအကြယ္ ဖံုးအုပ္၍ အျမန္ဆံုး ႐ုိက္ေပးမည္ျဖစ္သည္။

၁၅။ မီးဖိုေခ်ာင္၀င္ပါက မိုက္ခ႐ိုေ၀့ျဖင့္ မခ်က္ရန္

အခ်ဳိ႕ေသာ စစ္တမ္းမ်ားက ကိုယ္၀န္ေဆာင္စဥ္ မိုက္ခ႐ုိေ၀့ သံုးစြဲျခင္း၏ အက်ဳိးအျမတ္ကို သက္ေသမျပႏုိင္ေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕ေလ့လာ ဆန္းစစ္ခ်က္မ်ားအရမူ မိခင္ေလာင္းဘ၀တြင္ မိုက္ခ႐ုိေ၀့မီးဖုိ သံုးစြဲမႈမ်ားျပားျခင္းသည္ ရင္ေသြးငယ္ေလး၏ ႀကီးျပင္းမႈကို ထိခုိက္ေစသည္ဟု ေထာက္ျပထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကုိယ္၀န္လြယ္ထားရစဥ္ ကာလအတြင္း၀ယ္ မုိက္ခ႐ုိေ၀့မီးဖုိကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္။

၁၆။ ပိုးသတ္ေဆး အမ်ိဳးစံုကို ေရွာင္ၾကဥ္ရန္

ပုိးသတ္ေဆးဟုဆုိရာ၀ယ္ အိမ္တြင္းပုိးမႊားအေကာင္ပေလာင္မ်ားျဖစ္ေသာ ပုရြတ္ဆိတ္၊ ျခင္၊ ယင္၊ ပိုးဟပ္တို႔ကို ႏွိမ္နင္းသည့္ ဖ်န္းေဆးအသြင္ ပုိးသတ္ေဆး၊ ႂကြက္ကပ္ေကာ္၊ အိမ္ေမြးေခြးေလး၊ ေၾကာင္ေလးမ်ား၏သန္းကို သတ္သည့္ေဆး စသည္တို႔မွအစ၊ အလွစုိက္ပန္းအုိးငယ္မ်ား၊ အပင္မ်ားရွိ အရြက္မ်ားအား အလွဖ်က္သည့္ရြက္စားပုိး သုတ္သင္ေဆးမ်ားအလယ္၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား အသီးအႏွံမ်ားကို ပိုးမႊားအႏၲရာယ္ကင္းေအာင္ သံုးစြဲရေသာ ပုိးသတ္ေဆးအဆံုး အမ်ဳိးစံုပါ၀င္ေလသည္။ ထုိပုိးသတ္ေဆးမ်ားတြင္ ပါ၀င္သည့္ ဓာတုေဗဒပစၥည္းအမ်ဳိး အစား၊ ထိေတြ႕ခ်ိန္၊ ပါ၀င္သည့္ ျပင္းအားႏွင့္ ရင္ေသြးငယ္ေလး၏ သက္တမ္းအႏုအရင့္ေပၚမူတည္၍ မတူညီေသာဆုိးက်ဳိးအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေပးႏုိင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မိခင္ေလာင္းဘ၀တြင္ ထုိပုိးသတ္ေဆးေပါင္းစံုကို ေရွာင္ရွားျခင္းသည္ အေကာင္းဆံုးႏွင့္ အႏၲရာယ္အကင္းဆံုး ျဖစ္သည္။

၁၇။ မိခင္ေလာင္း၏ ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္မတက္ေအာင္ သတိထားရန္

မိခင္ေလာင္း၏ ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ ၁၀၂ဒီဂရီ ဖာရင္ဟုိက္ထက္ တက္လာပါက တျဖည္းျဖည္း ႀကီးထြားေနေသာ ရင္ေသြးငယ္ေလးကို ထိခုိက္ေစႏုိင္သည္။ ဖ်ားနာျခင္း တစ္မ်ဳိးတည္းေၾကာင့္သာ ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ တက္ႏုိင္သည္ မဟုတ္ဘဲ ေလ့က်င့္ခန္း ျပင္းထန္စြာလုပ္ျခင္း၊ ေနႀကဲႀကဲေတာက္ ပူေနခ်ိန္တြင္ အေဆာင္းအကာမပါဘဲ အျပင္ထြက္ျခင္း၊ ေရေႏြးစိမ္၍ ေရခ်ဳိးျခင္းတို႔သည္လည္း ခႏၶာကုိယ္အပူခ်ိန္ကို တက္ေစႏုိင္သည့္အတြက္ ေရွာင္ၾကဥ္ ရေပမည္။

၁၈။ ေၾကာင္အညစ္အေၾကးမ်ား မကိုင္တြယ္ရန္၊ ေသခ်ာမက်က္ေသာ အသားမ်ားအား ေရွာင္ရန္

အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ေၾကာင္အညစ္အေၾကးမ်ားႏွင့္ မက်က္ေသာ အသားမ်ားတြင္ toxoplasma ဟုေခၚေသာ ေရာဂါပိုးတစ္မ်ဳိး ရွိႏုိင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထိုပိုးေၾကာင့္ ရင္ေသြးငယ္မ်ားတြင္ toxoplasmosis ဟုေခၚေသာ ေမြးရာပါေရာဂါဆုိးကို ခံစားရေစသည္။ ထိုေရာဂါဆိုးေၾကာင့္ ရင္ေသြးငယ္ေလး၏ ဦးေႏွာက္၊ မ်က္ႏွာႏွင့္ အာ႐ံုေၾကာမ်ားကို ထိခိုက္ေစသည္။

က်န္းမာသန္စြမ္းေသာ သားသမီးေလးမ်ား ရရွိႏုိင္ေစရန္ႏွင့္ မိခင္ေလာင္းမ်ားပါ အႏၲရာယ္ကင္းေစရန္ ဤေဆာင္းပါးေလးက အေထာက္အကူျပဳႏုိင္ေစရန္ ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။

ေဒါက္တာေကခိုင္ေမာင္ (ေဆး-၁)
Yangon Health Guide

Posted in: က်န္းမာေရး