ျမန္မာ့ထမင္း၀ုိင္း

ျမန္မာ့ထမင္းပြဲ

      ျမန္မာ့ထမင္းပြဲသည္ ဗ်ပ္ခြက္ထဲတြင္ ထမင္းပံုစားျပီး လိုသမွ်ကို မိမိဘက္သို႕ ခပ္ယူကာ လက္ဆံု စားခဲ႕ရာမွ ေျခေထာက္ပါေသာ သစ္သားစားပြဲေပၚတြင္ ပန္းကန္ကိုယ္စီျဖင္႕ထည္႕စားသည္႕ အဆင္႕ဆင္႕ ထိ ေျပာင္းလဲခဲ႕ေသာ္လည္း မေျပာင္းလဲေသာ အရာတစ္ခု ရိွေနေပေသးသည္။ ထိုအရာမွာ အဖ သို႕မဟုတ္ အမိကို ထမင္းပြဲထိပ္တြင္ ေနရာေပးျခင္းျဖစ္သည္။ ဤတြင္ အိမ္တစ္အိမ္၏ အဦးအထိပ္ကို ရွာေဖြရန္ လိုအပ္ပါသည္။ အိမ္တစ္အိမ္၏ေခါင္သည္ ေတာင္ႏွင္႕ေျမာက္ တန္းေနလွ်င္ ေတာင္ဘက္သည္ အိမ္ဦး ၊ အေရွ႕ႏွင္႕ အေနာက္ တန္းေနလွ်င္ အေရွ႕ဘက္သည္ အိမ္ဦးျဖစ္ေပသည္။ ထို႕အတြက္ ညအခ်ိန္အိပ္ စက္ေသာအခါ၌ ပံုေသ ဦးေခါင္းထားရာအရပ္သည္ အိမ္ဦးျဖစ္ေပသည္။ ထိုကဲ႕သို႕ ေခါင္းထားအိပ္ရာ အရပ္သည္ ထမင္းပြဲ၏ထိပ္ သို႕မဟုတ္ ဦး ျဖစ္ေပ၏။ ထမင္းပြဲတြင္ မိဘ မပါဘဲ သားသမီးမ်ား ခ်ည္းစားၾကျငား မိဘတို႕ထိုင္ေနက် ဦးထိပ္ေနရာ၌ မည္သည္႕သားသမီးမွ် မထိုင္ၾကေခ်။
ဖခင္မရိွေတာ႕ေသာအိမ္တြင္ မိခင္သည္ ထမင္းပြဲ၏ ဦးထိပ္မွာ ထိုင္ေလ႕ရိွသည္။ ထိုအမိ ထိုအဖ တို႕သည္ အိမ္ေထာင္ဦးစီးအျဖစ္ စြမ္းစြမ္းတမံ ရွာေဖြလုပ္ကိုင္ ေကၽြးေမြးေနထိုင္ခ်ိန္တြင္သာ ထမင္းပြဲထိပ္ တြင္ ေနရျခင္းမဟုတ္ပါ။ ဇရာဒုဗၺလ အရြယ္သို႕ေရာက္၍ သားၾကီး၊ သမီးၾကီး တစ္ေယာက္ေယာက္က အိမ္မူကိစၥကို ဦးစီးေစကာမူ မိဘတို႕အား ထမင္းပြဲတြင္ ဦးထိပ္၌ေနျမဲေနရေပသည္။
ထမင္းပြဲတစ္ပြဲတြင္ အဖသည္ ပြဲ၏ ဦးထိပ္မွာထိုင္လွ်င္ အမိသည္ အဖ၏လက္၀ဲဘက္မွာ ထိုင္ရသည္။ သားၾကီးက အဖ၏ ယာဘက္မွာ ထိုင္ရသည္။ သမီးၾကီးသည္ အမိ၏ ၀ဲဘက္မွာ ထိုင္ရသည္။ ထို႕ေနာက္ ၾကီးစဥ္ငယ္လိုက္ျဖစ္သည္။ ထမင္းပန္းကန္ထဲမွ ထမင္းကို မထိမတို႕မီ ထမင္းပြဲကို ဦးသံုးၾကိမ္ခ်ေသာ အေလ႕လည္း အခ်ဳိ႕အရပ္တြင္ ရိွေပသည္။ မည္မွ်ပင္ ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ေစကာမူ အဖ ဟင္းကုိ ခပ္စားမွ အမိက ဟင္းကုိ ခပ္စားရသည္။ အမိျပီးမွ သားၾကီး ၊ သားၾကီးျပီးမွ သမီးၾကီး အစဥ္လိုက္ ဟင္းကုိ ခပ္စားရသည္။
     ဦးဆံုးအၾကိမ္တြင္ ထိုကဲ႕သို႕ စနစ္တက် ခပ္စားၾကျပီးမွသာ အလိုရိွသေရြ႕ စားႏုိင္ၾကေပ၏။


ဦးခ်ေသာအေလ့

          ထမင္းစားေသာ အခါတိုင္းလည္း လူစံုပါ၀င္ေလ႕ မရိွေပ။ သူ႕အေၾကာင္း သူ႕ကိစၥ ကိုယ္႕အေၾကာင္း ကိုယ္႕ကိစၥမ်ားစြာ ရိွၾကေပသည္။ ထမင္းပြဲက ျပင္ျပီးေနျပီ။ အေဖ႕ထမင္းပန္းကန္ အေမ႕ ထမင္းပန္ကန္ထဲတြင္ ထမင္းထည္႕ျပီးျဖစ္ေနျပီ။ သို႕ရာတြင္ အေဖေရခ်ဳိးရန္သြားရာမွ ျပန္္မလာေသးေခ်။ သားသမီးတို႕သာမက အေမပါ ဆာလွျပီ။ ထုိ႕ေၾကာင္႕ အေဖ႕ကို ေစာင္႕ဆိုင္းမေနေတာ႕ပါ။ အေမသည္ အေဖ႕ထမင္းပန္းပန္ထဲသုိ႕ အေကာင္းဆံုးဟင္းမွ အေကာင္းဆံုးဟင္းဖတ္ကို ခပ္ထည္႕လိုက္ေလသည္။ ဤသို႕ ျပဳသည္ကို “ဦးခ်သည္” ေခၚေပ၏။ ဦးခ်ျပီးေသာအခါ အေမဟင္းခပ္သည္။ အေမခပ္ယူျပီးစီးသြားသည္႕ေနာက္တြင္ကား လြတ္လပ္စြာ စားႏုိင္ေပေတာ႕သည္။ တစ္ခါတစ္ရံ သားသမီးတစ္ေယာက္ေယာက္သည္ ထမင္းစားခ်ိန္မတိုင္မီ ထမင္းစားရန္အေၾကာင္း ေပၚေပါက္လာ၏။ သူသည္ မိသားစု တာ၀န္ျဖစ္ေစ ၊ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ ကိစၥအတြက္ျဖစ္ေစ ၊ အျပင္ထြက္ရန္္ လိုအပ္လာ၍ ျဖစ္ေပမည္။ အျပင္က ျပန္လာမွ ထမင္းစားလွ်င္မ်ားစြာေနာက္က်ေနမည္။ ေနာက္က်ရံုသာမက ဆာေလာင္ျခင္း ဒဏ္ကိုလည္း မ်ားစြာ ခံစားရေပဦးမည္။ သို႕ေၾကာင္႕ အခ်ိန္မတန္မီစားသြားရျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုအခါတြင္ မိဘထက္အရင္စားရသူျဖစ္သည္႕အတြက္ မိဘအတြက္ “ဦးခ်” ျပီးမွ စားရသည္။ ဦးခ်ပံုမွာ ဟင္းပန္းကန္ထဲသို႕ လိုသေလာက္ဟင္းကို ခပ္ယူျပီးမွ ဟင္းဖတ္ဟင္းရည္မ်ားကို ဟင္းအိုး ထဲ ျပန္ထည္႕ျခင္းျဖစ္သည္။ ထမင္းကို ဦးခ်ပံုမွာ ထမင္းအိုးကို ဖြင္႕ျပီးေနာက္ ဦးစြာ ေတြ႕ရေသာ ထိပ္မွ ထမင္း ပံု႕ပံု႕မို႕မို႕ေလးကို ေကာ္ခူးယူျခင္းျဖစ္၏။ လိုသေလာက္ ခူးယူျပီးသြားလွ်င္ ေကာ္ယူထားေသာ ထမင္းကို အိုးထဲ ျပန္ထည္႕ထားခဲ႕ရ၏။

     ဤဓေလ႕သည္ ျမန္မာတို႕ထံသို႕ အနည္းဆံုး အင္း၀ေခတ္ ( ဒုတိယ မင္းေခါင္ ၈၄၂-၈၆၃ ) တြင္ ေရာက္ရိွေန က်င္႕သံုးေနၾကျပီဟု ယံုၾကည္ရ၏။ ရွင္မဟာသီလ၀ံသ၏ “တိေလာဟူ မရႏွဳိင္းတူ ဘက္မျပဳသား ” အစခ်ီေသာ ဆံုးမစာ အပိုဒ္ ၁၅ တြင္ “မိဦး ဖဦး ဆရာဦးကို ခူး၍ အလ်င္ မစားႏွင္႕” ဟူ၍ ဆံုးမထားသည္ကို ေထာက္ခ်င္႕၍ သိရေပ၏။ ထိုသို႕ အဦးကို အမြန္အျမတ္ထားျခင္းမွာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာတို႕၏ ယံုၾကည္က်င္႕ေဆာင္မူမွ ဆင္းသက္လာသည္ဟု ထင္ရပါသည္။ အညာထေကာ႑ည မေထရ္၏ ေရွ႕ဘ၀မ်ားအနက္ စူဠကာလသူၾကြယ္ဘ၀တြင္ တစ္ႏွစ္အတြင္း၌ “ကိုးၾကိမ္တိုင္ အဦးရိွေသာ” အလွဴ ကိုေပး၍ တရားဦးနာရေသာ ဆုကိုပန္ခဲ႕၏။ ဤသေဘာအရ အဦးအစကို လူတို႕ အမြန္အျမတ္ ထားျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆႏိုင္ေပသည္။


ထမင္းဦးေပါင္း

       ထမင္းဦးေပါင္းသည္ ဦးခ်ေသာ အေလ႕အတြက္ အလြန္လိုက္ေလ်ာညီေထြ ရိွပါသည္။ ထမင္းဦးေပါင္းဟူသည္ အုိးထဲတြင္ရိွေသာ ထမင္းအစုအပံု၏ ထိပ္ဦးတြင္ရိွေသာ ထမင္းအစု ျဖစ္ေပသည္။
၀မ္းပူ၍ ေအာက္ေျခ လံုး၀န္္းေသာ ေျမအိုးေၾကးအုိးမ်ားတြင္ ဖံုးအုပ္သည့္ စေလာင္းဖံုးမွာလည္း အခံုးျဖစ္သည္။ ထမင္းကို “ႏွပ္” ေသာအခါ တြင္လည္း စေလာင္းဖံုးႏွင္႕ အိုးကို ျမဲျမံစြာကိုင္ လ်က္ ေျပာင္းျပန္ထားကာ “ေဆာင္႕” ျပီးမွ ႏွပ္ေသာအက်င္႕ ရိွၾကေပ၏။ ထိုအခါတြင္ ထမင္းစု၏ ထိပ္သည္ စေလာင္းဖံုးပံုအတုိင္း ခံုးခံုးမို႕မို႕ေလး ျဖစ္ေနေတာ႕သည္။ အ၀က်ယ္ေသာဒန္အိုး မ်ားႏွင့္  ျပန္္ျပဴးေသာ စေလာင္းဖံုးမ်ားေပၚေပါက္လာခ်ိန္တြင္ ထိုထမင္းဦးေပါင္း မွာ  ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ႕ရေလသည္။ သို႕ရာတြင္ ဂါ၀ရတရားသည္ ဂါ၀ရတရားသာ ျဖစ္သည္႕အတြက္ ဦးခ်ျခင္းဓေလ႕မွာမူ ေပ်ာက္ကြယ္မသြားပါ။ ဆြမ္းေတာ္မတင္မီ၊ ဆြမ္းမေလာင္းရေသးမီ၊ မိဘဘိုးဘြား မစားမေသာက္ရေသးမီ စားေသာက္လိုပါက ဦးခ်ျမဲခ်ေနၾကပါေသးသည္။ ဦးခ်ပံုမွာ ေဘးတစ္ေနရာမွ ခူးယူျပီး ဦးခ်သည္ဟူေသာ အထိမ္းအမွတ္ျဖင္႕ အေပၚသားလႊာထဲမွ တစ္ခဲကိုျဖစ္ေစ၊တစ္ဆုပ္ကိုျဖစ္ေစ ျပန္ထည္႕လွ်င္ ဦးခ်သည္ပင္ မည္ေပ၏။ ထမင္းဦးေပါင္းလွလွပပ ရႏိုင္ေသာ ေျမအိုးသည္ ေလးလံ၏ ထိခိုက္ပဲ႕ရႊဲ ၏။ ကြဲ ရွ လြယ္၏။ ထို႕ေၾကာင္႕ ေျမအိုးသည္ တျဖည္းျဖည္း တိမ္ျမဳပ္၍ ဒန္အိုးသည္ တြင္က်ယ္လာခဲ႕၏။ ထို႔အျပင္ ယခုအခါတြင္ လွ်ပ္စစ္ထမင္းေပါင္းအုိးမ်ား ပုိမုိတြင္က်ယ္အသုံးျပဳခဲ့ၾကေပေတာ့သည္။ သို႕ႏွင္႕အတူ ထမင္းဦးေပါင္းသည္လည္း ကြယ္ခဲ႕၏။ သုိ႔ေသာ္ ထုိသုိ႔ကြယ္ခဲ႕ေသာ္ျငား ဦးခ်ေသာ အေလ႕မွာမူ ရွားပါးစြာ တည္ရိွေနပါေသးသည္။   ။

                                                                                                  Mg Ye Naung



google+ မွ ေ၀မွ်လာေသာပုိ႔စ္ေလးကုိ ျပန္လည္ေ၀မွ်ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။

Posted in: