သမၼတအႀကံေပးရဲ ႔ ႏိုင္ငံေရးအျမင္၊ ဖြင့္ဟခ်က္မ်ား

by Ko Kyi Win on Thursday, April 19, 2012 at 11:04pm

ျမန္မာႏိုင္ငံ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီး ေဒါက္တာေဖသက္ခင္ နဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဝါရွင္တန္ၿမိဳ ႔ေတာ္ကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ သမၼတရဲ ႔ ႏိုင္ငံေရးအႀကံေပးအရာရွိ ဦးကိုကိုလိႈင္ က ဧၿပီလ (၁) ရက္ေန႔ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အႏိုင္ရရွိမယ့္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားေပမယ့္ ဒီေလာက္အထိ အျပတ္အသတ္အႏိုင္ရရွိလိမ့္မယ္လို႔ မထင္မွတ္ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ဗီြအိုေအ ဌာနခ်ဳပ္ကို လာေရာက္ခဲ့တဲ့ ဦးကိုကိုလိႈင္ ကို ဗီြအိုေအ ျမန္မာအစီအစဥ္ ဌာနမွဴး ဦးသန္းလြင္ထြန္း က ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဧၿပီလ (၁)ရက္ေန႔ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္အေန နဲ႔ ဒီေလာက္ႀကီး အျပတ္အသတ္ အႏို္င္ရသြားလိမ့္မယ္လို႔ အစိုးရဘက္က ယူဆထားခဲ့တာမဟုတ္ေၾကာင္း အခု ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္သြားၿပီျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔လည္း ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒေဘာင္ထဲမွာ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္အျဖစ္နဲ႔ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ေကာ္မရွင္ရာထူး စသျဖင့္ ဆႏၵရွိ သလို တာဝန္ယူလုပ္ေဆာင္သြားႏိုင္မယ္ျဖစ္ေၾကာင္း သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ ႔ ႏိုင္ငံေရးအႀကံေပးအရာရွိ ဦးကိုကိုလိႈင္ က ေျပာပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ေခတၱေရာက္ရွိေနတဲ့ ဦးကိုကိုလိႈင္ ကို ဝါရွင္ၿမိဳ ႔ေတာ္ ဗီြအိုေအဌာနခ်ဳပ္မွာ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။

ဦးကိုကိုလိႈင္ ။ ။ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ ႔ လူႀကိဳက္မ်ားမႈ၊ စိတ္ဝင္ စားမႈက အရမ္းျမင့္တက္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူ႔ရဲ ႔ star power သူ႔ရဲ ႔ လူႀကိဳက္မ်ား၊ လူထုေထာက္ခံမႈေပၚ မွာ မူတည္ၿပီး သူ႔ရဲ ႔ပါတီကလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေနရာေတြရမယ့္လို႔ မွန္းပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဒီေလာက္ ႀကီး သိပ္ၿပီးေတာ့ landslide လံုးဝနီးပါးေလာက္ ရလိမ့္မယ္လို႔ မေမွ်ာ္မွန္းခဲ့ဘူး။ ဒါေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ဆိုတာကလည္း ေဘာလံုးပြဲလိုပဲ မွန္းရတာ သိပ္ခက္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အၾကမ္းမ်ဥ္း အားျဖင့္ေတာ့ အမ်ားစု ရလိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မွန္းထားခဲ့ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဘာပဲေျပာေျပာ အခုထြက္လာတဲ့ ေနာက္ဆံုးရလဒ္အရဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္ရဲ ႔ ႏိုင္ ငံေရးဇာတ္ခံုဟာ ပံုစံေျပာင္းသြားတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ အေရးပါတယ့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ၊ အတိုက္အခံပါတီ တခု ဟာ လႊတ္ေတာ္ထဲကို ေရာက္လာၿပီ။ ဒါ လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္လာၿပီ။ ေျပာၾကမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ လႊတ္ေတာ္ ထဲမွာရတဲ့ ေနရာက အမ်ားစုေတာ့ မဟုတ္ေသးဘူး။

ေနာက္ပိုင္းေျပာင္းလဲလာတဲ့ အမတ္ေတြ၊ ဟိုဘက္ဒီ ဘက္ ရွိတာဆုိရင္ ေလးဆယ္ေက်ာ္၊ ငါးဆယ္ေပါ့။

အလြန္ဆံုး ရွိႏိုင္မယ့္ အေနအထားေပါ့။ အန္အယ္လ္ဒီ ဖက္ကို ေျပာင္းတဲ့အမတ္ေတြလည္း ရွိတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဒါကအနည္းစုလို႔ ေျပာလို႔ရပါေသးတယ္။

အဲဒီေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာျဖစ္လာမယ့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈေတြ အေျခအေနေတြဟာ အဲဒါေတြဟာ အေၾကာင္း အရာေတြေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ မွ်မွ်တတ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ၾကမယ့္ အေျခအေနမ်ဳိးကို ျမင္သလား။ ဒါမွမဟုတ္ ပါတီစြဲနဲ႔ ေရွ ႔ဆက္ၿပီး ဆံုးျဖတ္လုပ္ကိုင္သြားမယ့္ အေျခအေနလို႔ျမင္သလား။ ဒါအျပင္ကို စစ္တပ္ဘက္က ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ အဖြဲ႔ေတြရဲ ႔ ရပ္တည္ခ်က္က ေရွ ႔ဖက္မွာ ဘာေတြျဖစ္လာႏိုင္မလဲ၊ ဘာေတြျဖစ္လာ သင့္တယ္လို႔ ဆရာထင္သလဲ။

ဦးကိုကိုလိႈင္ ။ ။ အခုအခ်ိန္အထိ လႊတ္ေတာ္ေတြ က်င္းပခဲ့တယ္။ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးေတြ က်င္းပခဲ့ တယ္။ ဒီ အစည္းအေဝးေတြ က်င္းပခဲ့တဲ့ေနရာမွာ က်ေနာ္တို႔ ျမင္တာကေတာ့ non-partisan ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက ပါတီစြဲမထားဘဲနဲ႔ အမ်ဳိးသားေရးအက်ဳိးစီးပြားကို ေရွ ႔တန္းကထားၿပီးေတာ့ ကိစၥ issue ေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ သေဘာတူတယ္၊ သေဘာမတူဘူးဆိုၿပီး ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကတယ္။

ဒါက တပ္မေတာ္ သားကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္း အဲဒီအထဲမွာပါတယ္။ တခ်ဳိ ႔တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက တကယ္တမ္း တိုင္းျပည္အတြက္ အက်ဳိးရွိမယ့္ကိစၥဆိုရင္ အတိုက္အခံပါတီေတြကေန တင္တဲ့ အဆိုေတြကိုလည္း သူတို႔ေထာက္ခံခဲ့ၾကတာကိုေတြ႔တယ္။ ဆိုေတာ့ သူတို႔လည္းပဲ block တခုအေနနဲ႔ အတိုက္အခံက ဘာလုပ္လုပ္ ဆန္႔က်င္မယ္ဆိုတာမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။

သူတုိ႔အေနနဲ႔ က်ေနာ္ျမင္သေလာက္ ကေတာ့ အထိန္းအကြပ္သေဘာမ်ဳိးေလးနဲ႔ သူတို႔ေနေနေပးတဲ့သေဘာပါပဲ။ တိုင္းျပည္အတြက္ အက်ဳိးရွိ မယ္၊ တကယ္အက်ဳိးရွိမယ့္ကိစၥဆိုရင္ သူတို႔မပါဝင္မွာကိုလည္း ပူစရာမလုိပါဘူး။

အဲဒီေတာ့ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က အခုလို အင္အားႀကီးတဲ့ အတိုက္အခံႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရး ကို စတင္ဝင္လာၿပီဆိုေတာ့ သူတို႔ကေတာ့ တစံုတခုေသာအတုိင္းအတာအထိ solid ျဖစ္တာေပါ့။ လူေပါင္း ေလးဆယ္၊ ငါးဆယ္ေလာက္ ရွိလာၿပီဆိုေတာ့။ သူတို႔မွာေတာ့ ပါတီရဲ ႔ identity ကိုေတာ့ ထိန္းေကာင္းထိန္းႏို္င္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵရွိလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

သို႔ေသာ္ျငားလည္း သူတို႔ရဲ ႔ အဓိက ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနကေတာ့ ruling party နဲ႔ေရာ၊ government အစိုးရ အေနနဲ႔ေရာ တကယ္ တိုင္းျပည္အတြက္ အက်ဳိးရွိမယ့္ကိစၥေတြမွာ ပိုၿပီးေတာ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏို္င္မယ့္ အခြင့္အလမ္းေတြ ပိုရွိလာလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဦးကိုကိုလိႈင္ ေျပာသြားတဲ့အထဲမွာ ruling party အခု အာဏာရေနတဲ့ ပါတီရယ္၊ လက္ရွိ အစိုးရဆိုတဲ့ အေၾကာင္းေလးေတြ ပါပါတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ ႔ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က လႊတ္ေတာ္ထဲကို ေရာက္လာၿပီဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ႔ ပါလီမန္ဒီမုိကေရစီ စနစ္ရဲ ႔ လႊတ္ေတာ္ဟာ ပိုၿပီးဂုဏ္ေရာင္ေျပာင္းလာတယ္၊ အားေကာင္းလာတယ္လို႔ အမ်ားစုက ယူဆၾက ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ေတြအတြင္းမွာ က်ေနာ္တုိ႔က အျပင္ဖက္က ၾကားသမွ်၊ ျမင္သမွ် အေျခအေနမွာ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ လက္ရွိအစိုးရ အားၿပိဳင္မႈေလးေတြ ရွိေနတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႔ရဲ ႔ လုပ္ရပ္ေတြ အေပၚကို လႊတ္ေတာ္ရဲ ႔ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္အရ check and balance ဥပေဒျပဳအဖြဲ႔ကေန စီစစ္တဲ့ ေဝဖန္ တဲ့ စီစစ္တဲ့ကိစၥေလးေတြမွာ မေက်မလည္မႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ၾကားေနရပါတယ္။ အဲဒီ အေျခအေနေတြ ကေရာ ဘယ္လိုပံုစံမ်ဳိး ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္သလဲ။

ဦးကိုကိုလိႈင္ ။ ။ Check and balance ဆိုတာကေတာ့ ဒီမုိကေရစီလူ႔ေဘာင္အဖြဲ႔အစည္းမွာ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ ရွိတဲ့ ပံုမွန္သဘာဝပါ။ တခုရွိတာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဒါကို အခုမွစၿပီး က်င့္သံုးရတာ။ မက်င့္သံုးဘဲေနခဲ့ တာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာရာစုႏွစ္တဝက္ေလာက္ ရွိခဲ့ၿပီ။ အခုမွ စက်င့္သံုးရတာဆိုေတာ့ ဒီစနစ္က ေျပာင္းသြားၿပီ ဆိုတဲ့အေျခအေနမွာ စမ္းၾကရတာေပါ့။

ကိုယ္သံုးႏိုင္တဲ့ option ေလးေတြကို စမ္းသံုးၾကတာ။ စမ္းၾကတဲ့ အခါမွာ တခ်ဳိ ႔ကလည္း လုပ္လိုက္တာေတြက ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ စၿပီးသံုးတယ္ဆိုေတာ့ စမ္းတဝါး ဝါးေလးေတြေပါ့။ အဲဒီအခါမွာ တခုနဲ႔တခု အံမဝင္တာေလးေတြလည္း ရွိႏိုင္တယ္။ အံမဝင္ေလးတာေတြ ကိုေတာ့ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ဒါကို အားၿပိဳင္မႈႀကီးတခုအေနနဲ႔ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ မယူဆပါဘူး။

က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ဒါေတြဟာ လုပ္ရင္ကိုင္ရင္နဲ႔ အဆင္ေခ်ာသြားမယ္ေပါ့။ အခ်င္းခ်င္းျပန္ၿပီးေတာ့ အျပန္ အလွန္ နားလည္းမႈရွိလာတာနဲ႔အမွ် ပိုၿပီးအဆင္ေျပ ေခ်ာေမြ႔လာလိမ့္မယ္လို႔ ေမ်ွာ္လင့္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အထူးသျဖင့္ အစိုးရဝန္ႀကီးဌာနေတြရဲ ႔ ဘတ္ဂ်က္အသံုးစရိတ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ရဲ ႔ စီစစ္မႈေတြအေပၚမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တဖတ္နဲ႔တဖတ္ ေဝဖန္မႈေလးေတြ လည္း ၾကားရတယ္။ အဲဒါေတြကေရာ အခု လႊတ္ေတာ္ရဲ ႔ ေနာက္ဆံုး ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ ေျပလည္သြားႏိုင္ မယ့္ အေနအထား ရွိသလား။

ဦးကိုကိုလိႈင္ ။ ။ အခုေနာက္ဆံုး သိသေလာက္ကေတာ့ draft ေတာင္မွ ထြက္သြားၿပီ။ အကုန္လံုးက approve လုပ္လိုက္ၿပီ။ အတည္ျပဳလိုက္ပါၿပီ။ အတည္ျပဳလိုက္ၿပီဆိုေတာ့ လႊတ္ေတာ္က ေပးထားတဲ့ မူေဘာင္အတြင္းမွာ အစိုးရဌာနေတြက သံုးၾကရမွာေပါ့။

သို႔ေသာ္ျငားလည္း ဒီေနရာမွာ ဘာလိုလည္း ဆုိေတာ့ လႊတ္ေတာ္ရဲ ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြမွာလည္း အခုမွ စေထာင္ရ တာျဖစ္တာမုိ႔ သူတို႔ကို ေနာက္က ပံ့ပိုးေပးမယ့္၊ အပံ့အပိုးျပဳေပးမယ့္ ဥပမာ သုေတသနအဖြဲ႔အစည္း - အေမရိကမွာဆိုရင္ေတာ့ congressional research, congressional library စာၾကည္တိုက္ေတြ၊ သုေတ သနေတြ မရွိေသးသလိုဘဲ။

သူတုိ႔ကို ေထာက္ပံ့ေပးမယ့္ ကၽြမ္းက်င္သူေတြလည္း မရွိေသးဘူး။ ေနာက္ staff ဝန္ထမ္းအဖြဲ႔အစည္းေတြလည္း မရွိေသးေတာ့။ သူတို႔ကသူတုိ႔ဘာသာစၿပီးေတာ့ ဒါေတြကို ေလ့လာၾက ရတယ္။ ေလ့လာၾကေတာ့ အစိုးရဌာနေတြမွာေတာ့ ဘာပဲေျပာေျပာ သူတုိ႔က လက္ရွိ ဖြဲ႔စည္းထားၿပီးသား အေထာက္အကူျပဳႏိုင္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြရွိတယ္။

ဒီကိစၥေတြနဲ႔ ပိုၿပီးေတာ့ လုပ္ေနၾကျဖစ္ေနတယ္ဆိုေတာ့ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ၾကားထဲမွာ လႊတ္ေတာ္ကလည္း ဒါကို ပိုၿပီးေတာ့ ထိေတြ႔ကၽြမ္းဝင္မႈရွိလာဖို႔အတြက္ အခ်ိန္နည္းနည္းေပးရလိမ့္မယ္လို႔ ထင္တယ္။ အစိုးရဌာနေတြကေတာ့ လုပ္ခ်င္တာေပါ့။

ဒီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မႈမွာ အရွိန္အဟုန္နဲ႔ လုပ္ခ်င္တယ္။ တဖက္မွာၾကေတာ့လည္း လႊတ္ေတာ္က ဘတ္ဂ်က္ကို control လုပ္ရ မယ့္ အေျခအေနရွိတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီႏွစ္ခုၾကားထဲမွာေတာ့ ဒါမ်ဳိးေလးေတြကေတာ့ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း တေယာက္နဲ႔တေယာက္ ဒါကို နားလည္းသေဘာေပါက္သြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အရွိန္အ ဟုန္မျပတ္ေပါ့။

က်ေနာ္တို႔က တခါတေလၾကေတာ့ ဘာရွိသလဲဆိုရင္ေတာ့ ဦးစားေပးရမယ့္၊ ဦးစားေပးမႈ အစီအစဥ္က တေယာက္နဲ႔တေယာက္ မတူတာေတြရွိတယ္။ အဲဒါေတြကို ညႇိႏႈိင္းႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ပိုၿပီးေတာ့ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔မယ့္ ဆက္ဆံေရးေတြ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အစိုးရအဖြဲ႔မွာ တူညီတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္တခု ေျပာသံေတြၾကားရတယ္။ အထူးသျဖင့္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ ႔ ပထမဦးဆံုး မိန္႔ခြန္းထဲမွာဆိုလို႔ရွိရင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈနဲ႔ အာဂတိလိုက္ စားမႈ ပေပ်ာက္ေရး။ အလားတူပဲ ေနာက္ပိုင္းမွာ လႊတ္ေတာ္ရဲ ႔ ဥကၠဌ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ သူရဦးေရႊ မန္းတို႔ဖက္က ေျပာလာေတြကလည္း အာဂတိလိုက္စားမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးကိစၥေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပါပါ တယ္။

အဲဒီေတာ့ ဒီ အာဂတိလိုက္စားမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးကိစၥမွာ အစိုးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ၾကားထဲမွာ ညႇိႏိႈ္င္းၿပီးေတာ့ ဘယ္ေလာက္အထိ ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သလဲ။ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ၿပီလို႔ ျမင္သလဲ၊ ယူဆပါသလဲ။ အမ်ား က်ေနာ္တို႔ ၾကားေနရတာကေတာ့ ဒီဟာေတြက အေပၚပိုင္းမွာ အေျပာပဲရွိ တယ္။ ေအာက္ေျခကို မေရာက္ေသးဘူး။

တည္ၿမဲေနတဲ့ ဗ်ဴရိုကေရစီ ႀကိဳးနီစနစ္ႀကီးနဲ႔ အာဂတိလိုက္စား မႈ၊ ျခစားမႈေတြကေတာ့ level တခု၊ အဆင့္တခုမွာ ရွိေနတုန္းပဲလို႔ က်ေနာ္တို႔ ၾကားေနရတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္ သက္လို႔ ဘယ္လိုအနာဂတ္ အေျခအေနရွိပါသလဲ။

ဦးကိုကိုလိႈင္ ။ ။ က်ေနာ္တို႔ အစိုးရအဖြဲ႔သက္တမ္းကလည္း တႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ လုပ္စ ရာေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါ။ လုပ္စရာေတြ အမ်ားႀကီးထဲမွာ အာဂတိလုိက္စားမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးကလည္း အေရးႀကီးတဲ့ ဦးစားေပးထဲမွာ ပါပါတယ္။

သို႔ေသာ္ျငားလည္း အခုမွစၿပီး ျပင္ဆင္ေနရတဲ့အေျခအေန၊ အခုမွ စၿပီးမွ လုပ္ႏိုင္သေလာက္ စၿပီးလုပ္ပါတယ္။ ပိုၿပီးေတာ့မွ စနစ္တက် systematic ျဖစ္တဲ့ mechanism ဥပမာအားျဖင့္ အမ်ဳိးသား အာဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ေကာ္မရွင္လိုဟာမ်ဳိးေတြ။ ဒါမ်ဳိးေတြလည္း ထူေထာင္ဖို႔လည္း လုပ္ေနပါၿပီ။

လႊတ္ေတာ္ဖက္ကလည္း ဥပေဒေတြ ျပဌာန္းဖို႔ လုပ္ေနသလိုပဲ၊ အစိုးရဖက္ ကလည္း ဒီအတြက္ကို ျပင္ဆင္မႈ၊ ဒါမ်ဳိးေတြစၿပီး ေလ့လာမႈေတြစၿပီး လုပ္ေနပါၿပီ။ မၾကာခင္ အေတာ အတြင္းမွာ ဒါေတြလည္း အေကာင္အထည္ ေပၚလာမွာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း သိတဲ့အတိုင္းပဲ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အဂတိလုိက္စားမႈဆိုတာက ဖြားဘက္ေတာ္လိုပဲ။ ဒါေတြက လူေတြရဲ ႔ ယဥ္ေက်းမႈ၊ လူေတြရဲ ႔ အေတြး အေခၚ၊ လူေတြရဲ ႔ တန္းဖိုးထားမႈ၊ လူေတြရဲ ႔ စည္းကမ္းလိုက္နာမႈ စသျဖင့္ ဒါေတြက အမ်ားႀကီး ဆက္ႏႊယ္ေနတယ္ဆိုေတာ့ democratic reform လုပ္ရံုနဲ႔ အာဂတိလိုက္စားမႈက အလိုလို ပေပ်ာက္သြား လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္မွန္းလို႔ရွိရင္ေတာ့ နည္းနည္းေလး ရိုးအ,ရာၾကတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။

သို႔ေသာ္ လည္းပဲ အာဂတိလိုက္စားမႈ ရွိေနသေရႊ ႔ကာလပတ္လံုး စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ဖို႔ အေတာ္ခက္ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သမၼတႀကီးကလည္း သူ႔ရဲ ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္းထဲမွာ rule of law တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ တည္ေဆာက္ရမယ္ဆိုတာကို ထပ္ျပန္တလဲလဲ သူေျပာခဲ့တယ္။ ဒီလို အာဂတိလုိက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး အပါအဝင္၊ ဥပေဒစိုးမုိးေရး နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ အမ်ားႀကီး လုပ္ဖို႔ရွိပါေသးတယ္။

ဒါေပမဲ့လည္း စၿပီးလုပ္ေနပါၿပီ။ လုပ္စရာေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးပါ။ စၿပီးေတာ့ လုပ္ေနပါၿပီလို႔ပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အဲဒီေတာ့ အစိုးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ရဲ ႔ ရည္မွန္းခ်က္ေတြထဲမွာ အခုဆိုလို႔ရွိရင္ ႏိုင္ငံေရး ဇာတ္ခံုထဲကို ထဲထဲဝင္ဝင္ ဝင္လာတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဘယ္လိုက႑ မ်ဳိးကေန ပါဝင္လာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္မွန္းထားပါသလဲ။

တခ်ဳိ ႔ဆိုရင္ေတာ့ ေမွ်ာ္မွန္းၾကတာေပါ့။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ ကို ရာထူးတေနရာေပးမလား။ ဒါမွမဟုတ္ တခ်ုိ ႔က လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေကာ္မရွင္တခုခု နဲ႔ ေကာ္မတီ တခုခုမွာ ဦးေဆာင္ခိုင္းမလား။ အေၾကာင္းအရာတခုခုအတြက္။ အာဂတိလိုက္စားမႈျဖစ္ေစ၊ အမ်ဳိးသားျပန္ လည္ရင္ၾကားေစ့ေရးကိစၥျဖစ္ျဖစ္။ ဒါမ်ဳိးေတြကို ခန္႔မွန္းေနၾကတာ ရွိပါတယ္။

ဦးကိုကိုလိႈင္ ။ ။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္ထင္တယ္။ ဘယ္အေပၚမွာ မူတည္သလဲဆိုရင္ေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ stake holder ေတြေပၚမွာပဲ မူတည္လိမ့္မယ္။ အထူးသျဖင့္ ကာယကံရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ ႔ ဆႏၵ ဘယ္လိုရွိသလဲ။ သူက လႊတ္ေတာ္ထဲမွာပဲ ေနခ်င္တယ္ဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ သူလုပ္ႏိုင္တဲ့ ေနရာေတြ။ တကယ္ စြမ္းစြမ္းတမန္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ေနရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။

သူနဲ႔ လိုက္ဖက္ၿပီး သူအမ်ားႀကီး အက်ဳိး ရွိေအာင္လုပ္ႏိုင္မယ့္ ေနရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ သမၼတႀကီးနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၾကား ထဲမွာ နားလည္းမႈရွိၿပီး၊ သမၼတႀကီးကလည္း ဘယ္သူ႔မဆို cabinet member အေနနဲ႔ ခန္႔လို႔ရတယ္ ဆိုေတာ့ ဒီအေပၚမွာလည္း သူတုိ႔အေပၚ မူတည္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္ကေတာ့ ခန္႔မွန္းဖို႔ေတာ့ ~

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဒါေတြက ျဖစ္ႏိုင္တယ္ အေျခအေနရွိတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရတယ္ေပါ့။

ဦးကိုကိုလိႈင္ ။ ။ ဘယ္လိုေျပာမလဲဆိုရင္ေတာ့ အေျခခံဥပေဒအရ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ညီညႊတ္တယ္ဆို ရင္ေတာ့ ဘာမဆို ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ေဘာင္ထဲမွာ ရွိတာေပါ့။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း ဘယ္ေပၚမွာ မူတည္မလဲဆိုရင္ သက္ဆိုင္ရာ ကာယကံရွင္ရဲ ႔ ဆႏၵ၊ ကာယကံရွင္ေတြ၊ အာဏာပိုင္ေတြ၊ သူတုိ႔ေတြရဲ ႔ ဆႏၵေတြေပၚမွာပဲ မူတည္မယ္လို႔ပဲ ေျဖခ်င္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အခု ဆရာဦးကိုကိုလိႈင္က ဒီ အေမရိကကို လာလည္တဲ့အခ်ိန္မွာ အထူးသျဖင့္ ျမန္ မာႏိုင္ငံအေပၚကို ျပဳလုပ္ထားတဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြဦးေဆာင္တဲ့၊ အေမရိကန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အေနာက္ႏိုင္ ငံေတြရဲ ႔ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔႔မႈ။ အဲဒါေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ေစာေစာက က်ေနာ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ တဲ့ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈအေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လို ဒီဘက္က အလား အလာေကာင္းေတြ ဦးကိုကိုလိႈင္အေနနဲ႔ ေတြ႔ျမင္ရသလဲ။ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈကို ျပန္ ဖြင့္ေပးဖို႔ အလားအလာက ဘယ္ေလာက္ထိ ေကာင္းလာၿပီလို႔ ယူဆပါသလဲ။

ဦးကိုကိုလိႈင္ ။ ။ အခုကိုပဲ ဧၿပီလ (၁) ရက္ေန႔ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးသြားတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး Mrs. Clinton ရဲ ႔ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးလာမယ့္ အခ်က္ အလက္ေတြ အမ်ားႀကီးပါပါတယ္။

ဆိုေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရးတိုးတက္ဖို႔ဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား concrete action ခုိင္ခိုင္မာမာ လုပ္ရပ္ေတြနဲ႔ တုံ႔ျပန္ေပး သြားမယ့္ အေနအထားရွိတယ္လို႔ သူတုိ႔ကိုယ္တုိင္လည္း ေျပာပါတယ္။

က်ေနာ္တို႔လည္း ယံုၾကည္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ sanction ေတြဆိုတာက အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရးစနစ္မွာ အင္မတန္ ရႈပ္ေထြးပါတယ္။ ဥပေဒေတြ ခ်မွတ္ထားတာရွိတယ္။ သမၼတရဲ ႔ Executive Order လို႔ ေခၚတဲ့ အမိန္႔ေတြနဲ႔ လုပ္ထားတာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ တျခားတျခားေသာ condition ေတြနဲ႔ တြဲဘက္ၿပီး ခ်ိတ္ထားတာေတြလည္းရွိတယ္ဆိုေတာ့ ဒါေတြ အကုန္လံုးကို တမုဟုတ္ခ်င္း ရွင္းပစ္ဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ေသးဘူး။

အခ်ိန္နည္းနည္းေတာ့ ယူရဦးမယ့္ အေနအထားမ်ဳိးရွိပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ Congressလႊတ္ေတာ္ရဲ ႔သေဘာထားကလည္း အမ်ား ႀကီး မူတည္ေသးတယ္ဆိုေတာ့ Congress လႊတ္ေတာ္ကလည္း အခုက ေရြးေကာက္ပြဲႏွစ္ ျဖစ္ေနေတာ့ သူတို႔ကလည္း အေတာ္အလုပ္ရႈပ္ေနၾကတယ္ဆိုေတာ့ ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း က်ေနာ္တို႔က လံုးဝဥႆံုႀကီး ဖယ္ရွားပစ္မယ္လို႔ မေမွ်ာ္လင့္ပါဘူး။

သို႔ေသာ္ျငားလည္း တဆင့္ၿပီးတဆင့္ ဒါေတြ ေျပလည္သြားမယ္ ဆို ရင္ေတာ့ သိပ္မၾကာခင္ကာလအတြင္းမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို သိသိသာသာ sanction ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တိုးတက္မႈရွိလာလိမ့္မယ္။ အေမရိကန္ဘက္က။ EU ဘက္ကဆိုရင္လည္း လာမယ့္ ဧၿပီလထဲမွာ သူတို႔ ဒီကိစၥကို စဥ္းစားၾကလိမ့္မယ္။ အဲဒီမွာလည္း အမ်ားႀကီး တုိးတက္လာမွာပါ။ ေနာက္က်န္တဲ့ တႏိုင္ငံခ်င္းဆို ရင္ ၾသစေၾတလ်၊ ကေနဒါတုိ႔ကလည္း အေလွ်ာ့အေပါ့ေပးတာေတြ ေျပာထားၿပီးပါၿပီဆိုေတာ့ က်ေနာ္ ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး အေကာင္းျမင္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ ႔ ႏိုင္ငံေရးအႀကံေပး ဦးကိုကိုလိႈင္ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဝါရွင္တန္ၿမိဳ ႔ေတာ္ ဗီြအိုေအဌာနခ်ဳပ္မွာ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့တာပါ။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း

(ဒီမုိကေရစီေရးရာ)

VOA

Posted in: