"အသည္းေျခာက္ေရာဂါအတြက္ ကုသနည္း"
အသည္းေျခာက္ေရာဂါ ကုသနည္းမ်ား မွာ အဓိက ရည္႐ြယ္ခ်က္ (၄) ခ်က္ျဖင့္ ထား႐ွိ ကုသ ဖို႔လိုအပ္ ပါတယ္..
အသည္းကို ထပ္မံ ထိခိုက္မႈ မ႐ွိေအာင္ ေနထိုင္ ျပဳမူ ရပါမယ္..
ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိး လကၡဏာမ်ား (Complications)႐ွိပါက ကုသ မႈေပးရ ပါမယ္..
အသည္း ကင္ဆာ မျဖစ္ေစရန္ စစ္ေဆး တားဆီး ကုသ ေပးရ ပါမယ္..
ေနာက္ဆံုး အဆင့္ အသည္း လဲလွယ္ အစားထိုး ကုသ ေပးေရး ပင္ ျဖစ္ပါတယ္..
အသည္း ေျခာက္ျခင္း ျဖစ္ေစေသာ မူလ အေၾကာင္းရင္း၊ အသည္း ေျခာက္ျခင္း အနည္း/ အမ်ား အဆင့္ အေျခ အေန၊ ေနာက္ဆက္ တြဲဆိုးက်ဳိး လကၡဏာ မ်ား ႐ွိမ႐ွိ ေပၚတြင္ မူတည္ ျပီး ကုသမႈ ေပးရ ပါတယ္.. အသည္း ေျခာက္သူ အဖို႔ အာဟာရ ျပည့္၀ ေသာ အစာ ကို စားသံုးရန္ လိုအပ္ ျပီး ဗီတာမင္ စံု အားေဆး (Multivitami) တစ္ေန႔ တစ္ၾကီမ္ ေသာက္ေပး သင့္ ပါတယ္.. အသည္း ေျခာက္ျခင္း တုိးတက္ လာတာ နဲ႔အမွ် ဆိုဒီယမ္ (ဆား) ပါ၀င္တဲ့ အစာမ်ားကုိ ေ႐ွာင္ၾကဥ္ ရပါမယ္.. အရက္ နဲ႔ အျခား ဘီယာ၊ ၀ိုင္၊ အလားတူ အသံုး အေဆာင္ မ်ားကို လံုး၀ ေ႐ွာင္ၾကဥ္ ရပါမယ္.. အကိုက္ အခဲ ေပ်ာက္ေဆး (NSAIDs) မ်ားဟာ လည္း အသည္း ေျခာက္ျခင္း ကိုပိုမို ဆိုး႐ြား ေစတဲ့ အတြက္ ေ႐ွာင္ၾကဥ္ ရပါမယ္..
အသည္းေရာင္ ဘီနဲ႔စီ ေရာဂါ ႐ွိသူမ်ား အဖို႔ ၎နဲ႔ သင့္ေတာ္တဲ့ ေဆး၀ါး ကုသ မႈခံယူ သင့္ပါတယ္.. ေရဖ်ဥ္း စဲြျခင္း၊ေျခေထာက္ ေဖာေရာင္ ျခင္း ႐ွိသူမ်ား အဖို႔ သင့္ေတာ္တဲ့ ဆီးေဆး ကို ေပးျခင္း ျဖင့္ ကုသ ရပါမယ္.. ေပၚတယ္ ေသြးဖိအား ျမင့္တက္ ေနျခင္း ႐ွိလွ်င္ Beta-blockers (esp;- propranolol), Nitrates (Isosorbide dinitrate) ေပးျခင္း ျဖင့္ ဖိအား ခ်ေပး ရပါမယ္.. Octreotide ကို ေပးျခင္း ျဖင့္လည္း ဖိအားကို ခ်ေပး ႏိုင္ပါတယ္.. အစာမ်ဳိ ေသြးေၾကာ ေပါက္ျပီး ေသြးအန္ ျခင္း (Esophageal Varices) ျဖစ္ပါက သားေရပင္ ပစ္စည္းျခင္း (Band Ligation)၊ အယ္လ္ကိုေဟာ အျပင္း ထိုးေပးျခင္း (Sclerotherapy) ျဖင့္ ေသြးမထြက္ ေအာင္ ကုသ ရပါမယ္.. ေဆးျဖင့္ ေပၚတယ္ ဖိအား ျမင့္တက္ ျခင္းကို မထိန္းႏိုင္ ေတာ့လွ်င္ ေပၚတယ္ ေသြးျပန္ ေၾကာႏွင့္ ပင္မ ေသြးျပန္ ေၾကာကို လမ္းလႊဲ တည္ေဆာက္ ခြဲစိတ္ ကုသ ေပးျခင္း (Transjugular Intrahepatic Portosystemic Shunt - TIPS), (Distal SplenoRenal Shunt - DSRS) တို႔ ျဖင့္ ကုသ ေပးႏိုင္ ပါတယ္ ..
အသည္းေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ အဆိပ္ သင့္ျခင္း (Hepatic Encephalopathy) ျဖစ္ပြား ပါက Lactulose ၀မ္းႏႈတ္ေဆး ကို ေပးျခင္းျဖင့္ အူမၾကီးမွ အဆိပ္ အေတာက္ ဓါတ္မ်ား စုပ္ယူမႈ ကို ေလွ်ာခ် ျခင္းျဖင့္ သက္သာ ေစႏိုင္ ပါတယ္.. အကယ္၍ Lactulose တစ္မ်ဳိး တည္းျဖင့္ မလံု ေလာက္ပါက Neomycin, Metronidazole ကဲ့သို႔ ပဋိဇီ၀ ေသာက္ေဆး မ်ားကို ပူးတြဲ ေပးႏိုင္ ပါတယ္.. ေဆးကုသ မႈျဖင့္ ေနာက္ဆက္ တြဲဆိုးက်ဳိး မ်ား (Complications) မသက္သာ ပါက ေနာက္ဆံုး အသည္း အစားထိုး လဲလွယ္ ျခင္း (Liver Transplant) ဟာ အႏၲိမ ကုထံုး ပဲ ျဖစ္ပါ ေတာ့တယ္..
အားလံုး အသည္း ေရာဂါ အေပါင္းမွ ကင္းေ၀း ႏိုင္ပါေစ....။
(အသည္းအထူးကု ဦးခင္ေမာင္၀င္း ၏ ထြက္ရွိၿပီးသား စာအုပ္မွ သိမွတ္စရာမ်ားကို ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္)
ထပ္ဆင့္တင္ျပသူ
ရဲလတ္
အသည္းေျခာက္ေရာဂါ ကုသနည္းမ်ား မွာ အဓိက ရည္႐ြယ္ခ်က္ (၄) ခ်က္ျဖင့္ ထား႐ွိ ကုသ ဖို႔လိုအပ္ ပါတယ္..
အသည္းကို ထပ္မံ ထိခိုက္မႈ မ႐ွိေအာင္ ေနထိုင္ ျပဳမူ ရပါမယ္..
ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိး လကၡဏာမ်ား (Complications)႐ွိပါက ကုသ မႈေပးရ ပါမယ္..
အသည္း ကင္ဆာ မျဖစ္ေစရန္ စစ္ေဆး တားဆီး ကုသ ေပးရ ပါမယ္..
ေနာက္ဆံုး အဆင့္ အသည္း လဲလွယ္ အစားထိုး ကုသ ေပးေရး ပင္ ျဖစ္ပါတယ္..
အသည္း ေျခာက္ျခင္း ျဖစ္ေစေသာ မူလ အေၾကာင္းရင္း၊ အသည္း ေျခာက္ျခင္း အနည္း/ အမ်ား အဆင့္ အေျခ အေန၊ ေနာက္ဆက္ တြဲဆိုးက်ဳိး လကၡဏာ မ်ား ႐ွိမ႐ွိ ေပၚတြင္ မူတည္ ျပီး ကုသမႈ ေပးရ ပါတယ္.. အသည္း ေျခာက္သူ အဖို႔ အာဟာရ ျပည့္၀ ေသာ အစာ ကို စားသံုးရန္ လိုအပ္ ျပီး ဗီတာမင္ စံု အားေဆး (Multivitami) တစ္ေန႔ တစ္ၾကီမ္ ေသာက္ေပး သင့္ ပါတယ္.. အသည္း ေျခာက္ျခင္း တုိးတက္ လာတာ နဲ႔အမွ် ဆိုဒီယမ္ (ဆား) ပါ၀င္တဲ့ အစာမ်ားကုိ ေ႐ွာင္ၾကဥ္ ရပါမယ္.. အရက္ နဲ႔ အျခား ဘီယာ၊ ၀ိုင္၊ အလားတူ အသံုး အေဆာင္ မ်ားကို လံုး၀ ေ႐ွာင္ၾကဥ္ ရပါမယ္.. အကိုက္ အခဲ ေပ်ာက္ေဆး (NSAIDs) မ်ားဟာ လည္း အသည္း ေျခာက္ျခင္း ကိုပိုမို ဆိုး႐ြား ေစတဲ့ အတြက္ ေ႐ွာင္ၾကဥ္ ရပါမယ္..
အသည္းေရာင္ ဘီနဲ႔စီ ေရာဂါ ႐ွိသူမ်ား အဖို႔ ၎နဲ႔ သင့္ေတာ္တဲ့ ေဆး၀ါး ကုသ မႈခံယူ သင့္ပါတယ္.. ေရဖ်ဥ္း စဲြျခင္း၊ေျခေထာက္ ေဖာေရာင္ ျခင္း ႐ွိသူမ်ား အဖို႔ သင့္ေတာ္တဲ့ ဆီးေဆး ကို ေပးျခင္း ျဖင့္ ကုသ ရပါမယ္.. ေပၚတယ္ ေသြးဖိအား ျမင့္တက္ ေနျခင္း ႐ွိလွ်င္ Beta-blockers (esp;- propranolol), Nitrates (Isosorbide dinitrate) ေပးျခင္း ျဖင့္ ဖိအား ခ်ေပး ရပါမယ္.. Octreotide ကို ေပးျခင္း ျဖင့္လည္း ဖိအားကို ခ်ေပး ႏိုင္ပါတယ္.. အစာမ်ဳိ ေသြးေၾကာ ေပါက္ျပီး ေသြးအန္ ျခင္း (Esophageal Varices) ျဖစ္ပါက သားေရပင္ ပစ္စည္းျခင္း (Band Ligation)၊ အယ္လ္ကိုေဟာ အျပင္း ထိုးေပးျခင္း (Sclerotherapy) ျဖင့္ ေသြးမထြက္ ေအာင္ ကုသ ရပါမယ္.. ေဆးျဖင့္ ေပၚတယ္ ဖိအား ျမင့္တက္ ျခင္းကို မထိန္းႏိုင္ ေတာ့လွ်င္ ေပၚတယ္ ေသြးျပန္ ေၾကာႏွင့္ ပင္မ ေသြးျပန္ ေၾကာကို လမ္းလႊဲ တည္ေဆာက္ ခြဲစိတ္ ကုသ ေပးျခင္း (Transjugular Intrahepatic Portosystemic Shunt - TIPS), (Distal SplenoRenal Shunt - DSRS) တို႔ ျဖင့္ ကုသ ေပးႏိုင္ ပါတယ္ ..
အသည္းေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ အဆိပ္ သင့္ျခင္း (Hepatic Encephalopathy) ျဖစ္ပြား ပါက Lactulose ၀မ္းႏႈတ္ေဆး ကို ေပးျခင္းျဖင့္ အူမၾကီးမွ အဆိပ္ အေတာက္ ဓါတ္မ်ား စုပ္ယူမႈ ကို ေလွ်ာခ် ျခင္းျဖင့္ သက္သာ ေစႏိုင္ ပါတယ္.. အကယ္၍ Lactulose တစ္မ်ဳိး တည္းျဖင့္ မလံု ေလာက္ပါက Neomycin, Metronidazole ကဲ့သို႔ ပဋိဇီ၀ ေသာက္ေဆး မ်ားကို ပူးတြဲ ေပးႏိုင္ ပါတယ္.. ေဆးကုသ မႈျဖင့္ ေနာက္ဆက္ တြဲဆိုးက်ဳိး မ်ား (Complications) မသက္သာ ပါက ေနာက္ဆံုး အသည္း အစားထိုး လဲလွယ္ ျခင္း (Liver Transplant) ဟာ အႏၲိမ ကုထံုး ပဲ ျဖစ္ပါ ေတာ့တယ္..
အားလံုး အသည္း ေရာဂါ အေပါင္းမွ ကင္းေ၀း ႏိုင္ပါေစ....။
(အသည္းအထူးကု ဦးခင္ေမာင္၀င္း ၏ ထြက္ရွိၿပီးသား စာအုပ္မွ သိမွတ္စရာမ်ားကို ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္)
ထပ္ဆင့္တင္ျပသူ
ရဲလတ္
1 ကြန္မန့္ေရးရန္:
အသည္းပိုေလး ေပးသနားလွဲ့ပါ
Post a Comment