အေမရိကန္-ျမန္မာ ကုန္သြယ္မႈ ျပန္ပြင့္ေသာ္လည္း နစ္နာမႈမ်ား ရွိဆဲ

ဖိုးသိုက္

အေမရိကန္က ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ ဆိုင္ငံ့အေနျဖင့္ တရားဝင္ ေၾကညာလိုက္ၿပီးေနာက္ အေမရိကန္-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ကုန္ သြယ္မႈ ျပန္လည္ ပြင့္လာေတာ့မည့္ အေနအထားရွိေသာ္လည္း ပိတ္ဆိုးအေရးယူမႈ အလံုးစံု ပယ္ဖ်က္ျခင္း မရွိေသး ေသာ ေၾကာင့္ ကုန္ သြယ္ ရာတြင္ နစ္နာမႈမ်ားရွိေနေၾကာင္း စီးပြားေရးပညာရွင္မ်ားက ေျပာသည္။

စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ႀကီး၏ အႀကံေပး စီးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာေမာင္ေအာင္က “စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈ ရိွၿပီး တဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာ ကုန္သြယ္မႈက မရိွသေလာက္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ အခုက ကုန္သြယ္မႈ ျပန္လည္ဖြင့္လာမယ့္ အေန အထား မွာရိွ ေနပါ တယ္” ဟု ဆိုသည္။

သို႔ရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အေမရိကန္ႏွင့္ ကုန္သြယ္မႈျပဳရာတြင္ ပိတ္ဆိုးအေရးယူမႈ (Sanction) ပယ္ဖ်က္ျခင္း မရရိွေသးသည့္ အ တြက္ ကုန္သြယ္မႈတြင္ အထူးအခြင့္အေရးတရပ္ျဖစ္ေသာ GSP (Generalized System of Preferences) အခြန္သက္သာခြင့္ မရရိ ွျခင္း ေၾကာင့္ နစ္ နာမႈရိွေနေၾကာင္း ၄င္းက ဆက္လက္ေျပာသည္။

GSP ဆိုသည္မွာ ဖြြံ႔ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံမ်ားက ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ သြင္းကုန္ခြန္ ေလွ်ာ့ခ်ပယ္ဖ်က္ေပးသည့္ အစီအစဥ္ျဖစ္ၿပီး ၁၉၇၁ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ ခဲ့သည္။

ျပည္ပအေျခစိုက္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို သုေတသနျပဳ ေနသည့္အဖြဲ႔မွ စီးပြားေရးပညာရွင္တဦးက “Sanction ရိွေနေသးတဲ့ အ တြက္ ေၾကာင့္ ကုန္သြယ္မႈမွာ တကယ္အေရးပါတဲ့ GSP စနစ္ကို အက်ိဳးခံစားခြင့္ မရရိွေသး ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ Sanction ကို ပယ္ဖ်က္ေပး လိုက္ မွအက်ိဳးခံစားခြင့္အကုန္လံုးကို ရရိွမွာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ကုန္သြယ္မႈကိုေတာ့ ခြင့္ ျပဳတဲ့သေဘာမွာ ရိွပါတယ္”ဟု ဆို သည္။

“GSP မရတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ အထည္တထည္ကို အေမရိကန္ကို ပို႔မယ္ဆိုရင္ အခြန္က ရိွတာ ေၾကာင့္ အထည္တင္ပို႔မႈ ရိွေနတဲ့ တျခားႏိုင္ ငံက ခ်ဳပ္လုပ္တင္ပို႔တဲ့ အထည္တထည္ရဲ႕ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ယွဥ္ရင္ က်ေနာ္တို႔က ေစ်းမ်ားေန တယ္။ တကယ္လို႔ ေစ်းႏႈန္းကို သူ႔ႏိုင္ငံရဲ႕ေစ်းႏႈန္းနဲ႔အ ညီ လိုက္ၿပီးေတာ့ ေစ်းေလွ်ာ့ေရာင္းဖို႔ ဆိုတာကလည္း ကုန္သည္အတြက္ အက်ိဳး ခံစားခြင့္က မရိွသေလာက္ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တျခား ႏိုင္ငံက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔က က်ေနာ္တို႔ဆီက ကုန္ သည္ ေတြအေနနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္မႈ မရိွတာေၾကာင့္ Sanction ရိွေနတာက တကယ့္ အခက္အခဲတခုပါပဲ” ဟု ၄င္းက ဆက္လက္ ေျပာသည္။

အထည္ခ်ဳပ္ လုပ္ငန္းရွင္တဦးက “အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈ မရိွခင္ အခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပည္ပသို႔တင္ပို႔တဲ့ အထည္စုစုေပါင္းရဲ႕ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔က အေမရိကန္ကို အမ်ားဆံုး တင္ပို႔တာျဖစ္တယ္။ Sanction ေပၚလာၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ အထည္တင္ပို႔မႈကလည္း လံုး၀မရိွေတာ့တာေၾကာင့္ အေမရိကန္ေစ်းကြက္ပါ ေပ်ာက္သြားခဲ့ရတယ္။အခုေတာ့ ျပန္ပို႔လို႔ေတာ့ ရေနၿပီျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ က် ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ အခြန္သက္သာခြင့္ စနစ္ကိုေတာ့ အရင္လို ျပန္မရေသးဘူး။ ဒါ ကလည္း Sanction မရိွေတာ့မွ အက်ိဳး ခံစား ခြင့္ကို ရရိွမွာ ျဖစ္ တယ္” ဟု ဆိုသည္။

သို႔ေသာ္ လတ္တေလာတြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ Sanction ကို႐ုပ္သိမ္းျခင္း မရိွေသးေသာ္လည္း ဆိုင္းငံ့ေပးထားျခင္းေၾကာင့္ ယင္းႏိုင္ ငံမွ ကုန္ပစၥည္းမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ခြင့္ရရိွမည့္အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း တင္ပို႔ခြင့္ရရိွမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာေမာင္ ေအာင္က ဆိုသည္။

“အေမရိကန္ႏိုင္ငံက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ အေနနဲ႔ အခုဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၀င္ေရာက္ရင္း ႏွီးျမွဳပ္ႏွံခြင့္ ရရိွေနၿပီျဖစ္တယ္။သူ႔အစိုးရ က လည္း ဒီအေပၚမွာ အရင္ကလို ကန္႔သတ္ခ်က္ မထားေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အခြင့္အေရး တခုအေနနဲ႔ေတာ့ ရိွတယ္” ဟု ၄င္းက ဆက္လက္ ေျပာသည္။

အေမရိကန္အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈကို ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွစတင္ က်င့္သံုးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈ မတိုင္ မီက ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အထည္ခ်ဳပ္တင္ပို႔မႈမွ ႏိုင္ငံျခား၀င္ေငြ အေမရိကန္ ေဒၚလာသန္း ၈၀၀ ေက်ာ္အထိ ရရိွခဲ့သည့္အတြက္ အ ထည္ခ်ဳပ္ တင္ ပို႔မႈက ပို႔ုကုန္တင္ပို႔မႈတြင္ ထိပ္ဆံုးအဆင့္ တြင္ရိွေနခဲ့ေၾကာင္း၊ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈ ေပၚလာၿပီးေနာက္ အထည္ခ်ဳပ္တင္ပို႔မႈမွာ အေမရိ ကန္ေဒၚလာ သန္း ၃၀၀ ခန္႔သာ ရိွေတာ့ၿပီး ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ က်ဆင္းခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အထည္ခ်ဳပ္ ပို႔ကုန္ေစ်းကြက္မွာ လက္ရိွကာလတြင္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသို႔ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဂ်ာမနီႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံတို႔သို႔ ၂၀ရာ ခိုင္ႏႈန္း၊ စပိန္၊ ယူေကႏိုင္ငံႏွင့္ တျခားႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း တင္ပို႔မႈရိွေနေၾကာင္း၊ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ အ ထည္ခ်ဳပ္ တင္ပို႔မႈမွ ႏုိင္ငံျခား၀င္ေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၄၀၀ ေက်ာ္ ရရိွခဲ့ေၾကာင္း စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီး ဌာနမွ ထုတ္ျပန္ သည့္ စာရင္း ဇယားမ်ား အရ သိရသည္။

Posted in: ထူးဆန္းေထြလာ