အေျခခံတရားရူမွတ္၍ က်င့္စဥ္ကို
(ဆယ့္ႏွစ္ရက္) မွ် ရက္ဆက္မွန္စြာျပဳလုပ္၍ အခ်ိန္တုိင္း၊ အခါတုိင္း
တရားရူမွတ္တုိင္း ထြက္ေလ၀င္ေလကို ပိုင္ပိုင္ရရ မွတ္သိႏုိင္လွ်င္ ဤ
(အဆင့္ျမင့္တရား ရူမွတ္ျခင္း) အဆင့္ေျပာင္းလဲ ရူမွတ္ႏုိင္ပါသည္။
ယင္းကိစၥမွာ (အျပန္အလွန္ ၀န္ခ်ေတာင္းပန္ေက်ေအးျခင္း) ျဖစ္ပါသည္။
မိမိတုိ႔မသိမျမင္ႏုိင္ေသာ
အခ်ိန္ကာလႏွင့္ ထင္ရွား သိျမင္ႏုိင္ေသာ အခ်ိန္ကာလႏွစ္ခုတုိ႔တြင္ မိမိသည္
သူတစ္ပါးတုိ႔အား ကိုယ္ႏူတ္ စိတ္ျဖင့္ မႏွစ္သက္ဖြယ္ရာ မေလးမခန္႕
က်ဴးလြန္ေျပာဆို ၾကံရြယ္ ျပစ္မွားမိခဲ့ၾကေပလိမ့္မည္။ မိမိအေပၚတြင္လည္း
သူတစ္ပါးတုိ႔ မေလးမခန္႕ က်ဴးလြန္ ေျပာဆုိ ၾကံရြယ္
ျပစ္မွားမိခဲ့ၾကေပလိမ့္မည္။ ယင္းအျပဳအမူမ်ားအတြက္ အျပန္အလွန္
၀န္ခ်ေတာင္းပန္ျခင္း ေက်ေအးျခင္းအမူ ျပဳၾကရပါမည္။ ဤသည္ကား အျပန္အလွန္
တင္ရွိေနေသာ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ေၾကြးတံု႕ ေၾကြးေႏွာင္ စာရင္းမ်ားတြင္
ရွင္းလင္းေစျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
ဤကဲ့သို႔ အျပန္အလွန္ ၀န္ခ်မူျပဳရန္ ေဖာ္ျပပါအတုိင္း စိတ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ႏူတ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ရြတ္ဆိုလုိက္ပါ။
(မိမိႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ တစ္ပါးသူတို႔၏ သိအပ္၊ မသိအပ္၊ အခ်ိန္အခါတို႔တြင္ ျပဴမူမိေသာ ကိုယ္၊ ႏူတ္၊ စိတ္ အျပဳမွားတို႔ကို အျပန္အလွန္ ၀န္ခ်ေတာင္း ပန္ပါ၏၊ ေက်ေအးပါ၏။)
ထုိ႔ေနာက္ ဆင္းရဲမူအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ေသာ ဤက်င့္စဥ္ကို ယံုၾကည္မူ အေလးအနက္ထား၍ ေဖာ္ျပပါအတုိင္း (သံုးၾကိမ္) ရြတ္ဆုိမူျပဳလုိက္ပါ။
(ငါသည္ ဆင္းရဲမူအေပါင္းမွ လြတ္ရာသို႔ ေရာက္ေတာ့မည္)
ဤသို႔ရြတ္ဆုိျပီးလွ်င္ သင္သည္ အဆင့္ျမင့္ တရားရူမွတ္ရန္အတြက္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေလျပီ။
အေျခခံရူမွတ္မူတြင္ မွတ္ရူခဲ့ေသာ ထြက္ေလတစ္ခ်က္လွ်င္ (သိ) ၀င္ေလတစ္ခ်က္လွ်င္ (သိ) ဟု မွတ္မူအစား (မျမဲ) ဟူ၍ မွတ္လိုက္ပါ၊ (သိ) ေနရာတြင္ (မျမဲ)ကို အစား ထုိးလုိက္ပါ။
ဤသို႔ (မျမဲ) ရူမွတ္မူကို (ငါးမိနစ္တာ)မွ် ရူမွတ္ပါ၊ အားလပ္တုိင္း အခ်ိန္အခါရတုိင္း ဤသို႔ရူမွတ္ေနလွ်င္ အဆင့္ျမင့္ တရားရူမွတ္ျခင္း(ပထမအဆင့္) ေအာင္ျမင္ျပီ ျဖစ္သည္။
ဤသို႔ ထြက္ေလ၀င္ေလကို (မျမဲ)ဟု ရူမွတ္ေနဆဲကာလတြင္ ရူမွတ္မူေနာက္မွ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ျဖည့္စြက္၍ မျမဲေသာ အတည္မရွိေသာ ေျပာင္းလဲေနေသာ သေဘာတုိ႔ကို သံုးသပ္ဆင္ျခင္ေနရမည္။
ဤအဆင့္ျမင့္တရားရူမွတ္မူ (ပထမဆင့္)ကို နားလည္သေဘာေပါက္၍ ငါးမိနစ္ - ငါးမိနစ္မွ် ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အခ်ိန္အခါ အားလပ္မူအေလ်ာက္ ေန႕စဥ္ရက္ဆက္ အခ်ိန္အတန္ၾကာေအာင္ တစ္စဥ္တည္း တစ္ဆက္တည္း ေသာ္လည္းေကာင္ ရူမွတ္ေနဆဲ၊ ရူမွတ္ေနခိုက္၊ ေနစဥ္တြင္ ကံထူး၊ ဉာဏ္ထူး၊ ၀ီရိယထူး၊ ပါရမီထူး၊ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ သဘာ၀ျဖစ္ပ်က္ျခင္းရာ (မျမဲေသာ ျဖစ္မူ ပ်က္မူ) သေဘာတရားမ်ားကို မိမိ၏ ခႏၶာကိုယ္ႏွင့္ ျပင္ပအာရုံတုိ႔၌ ထင္လာ ျမင္လာ သိရွိလာ၍ သေဘာေပါက္ ဉာဏ္အျမင္ ရလာႏုိင္ပါသည္။
(၁) ၀င္ေလ ထြက္ေလက ႏွာသီးဖ်ား ႏူတ္ခမ္းဖ်ားေနရာအရပ္ကို ထိခတ္ေနျခင္းသေဘာတစ္ခု၊
(၂) ထုိထိခတ္ေနျခင္းကို သိမွတ္ေနရမူသေဘာတစ္ခု ဟူ၍ ပိုင္းျခားသိျမင္လာႏုိင္ပါသည္။
ထုိသေဘာႏွစ္ခုတုိ႔မွတပါး အျခားမရွိ၊ ထိုသေဘာတုိ႔မွာလည္း မျမဲ၊ ျဖစ္ပ်က္ဟူ၍ ျမင္သိလာျခင္းသည္ အျမင္မွန္ အသိမွန္ကိုရျခင္း ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ တစ္ရာ၊ တစ္ေထာင္၊ တစ္ေသာင္း၊ တစ္သိန္းလွ်င္(တစ္ေယာက္)ဟူဘိသကဲ
ဤသို႔ ရူဆဲ ရူခုိက္တြင္ ဉာဏ္အျမင္မေပါက္ေသာ္လည္း ဉာဏ္အျမင္ေပါက္ေစရန္ မ်က္ေမွာက္ကံျဖင့္ အထူးျပဳ ညႊန္ျပပါက သဒၶါ၊ သတိ၊ ၀ီရိယ၊ ၾကီးမားေသာ စိတ္ဆႏၵ အားစိုက္မူ ျပင္းထန္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားလည္း ဧကန္ဧက လြယ္ကူစြာ အျမင္ရႏုိင္ၾကပါသည္။
ဆုိ (မျမဲ) ေျပာင္းလဲ ရူမွတ္ပါ။စကၠန္႕ သံုးရာ ဘာ၀နာ စာအုပ္မွ ကိုးကား ေရးသား ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ဆင္းရဲမူအဆံုးသို႔ လြန္ေျမာက္၍ ခ်မ္းသာမူပကတိကို ခစား ရရွိၾကကုန္ျပီးေသာ ပုဂၢိဳလ္တုိ႔၏ အျမင္အရ ေလာကဟူေသာ မိမိတို႔ ေနထုိင္သိမွတ္ရာ ကမၻာၾကီးတြင္ ေဖာ္ျပပါအတုိင္း အမွတ္တရားႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါသည္။
၁။ တကယ္မရွိ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲ သိမွတ္ရုံမွ်ျဖစ္ေသာတရား (မရွိမွန္) ႏွင့္၊
ဤကဲ့သို႔ အျပန္အလွန္ ၀န္ခ်မူျပဳရန္ ေဖာ္ျပပါအတုိင္း စိတ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ႏူတ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ရြတ္ဆိုလုိက္ပါ။
(မိမိႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ တစ္ပါးသူတို႔၏ သိအပ္၊ မသိအပ္၊ အခ်ိန္အခါတို႔တြင္ ျပဴမူမိေသာ ကိုယ္၊ ႏူတ္၊ စိတ္ အျပဳမွားတို႔ကို အျပန္အလွန္ ၀န္ခ်ေတာင္း ပန္ပါ၏၊ ေက်ေအးပါ၏။)
ထုိ႔ေနာက္ ဆင္းရဲမူအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ေသာ ဤက်င့္စဥ္ကို ယံုၾကည္မူ အေလးအနက္ထား၍ ေဖာ္ျပပါအတုိင္း (သံုးၾကိမ္) ရြတ္ဆုိမူျပဳလုိက္ပါ။
(ငါသည္ ဆင္းရဲမူအေပါင္းမွ လြတ္ရာသို႔ ေရာက္ေတာ့မည္)
ဤသို႔ရြတ္ဆုိျပီးလွ်င္ သင္သည္ အဆင့္ျမင့္ တရားရူမွတ္ရန္အတြက္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေလျပီ။
အေျခခံရူမွတ္မူတြင္ မွတ္ရူခဲ့ေသာ ထြက္ေလတစ္ခ်က္လွ်င္ (သိ) ၀င္ေလတစ္ခ်က္လွ်င္ (သိ) ဟု မွတ္မူအစား (မျမဲ) ဟူ၍ မွတ္လိုက္ပါ၊ (သိ) ေနရာတြင္ (မျမဲ)ကို အစား ထုိးလုိက္ပါ။
ဤသို႔ (မျမဲ) ရူမွတ္မူကို (ငါးမိနစ္တာ)မွ် ရူမွတ္ပါ၊ အားလပ္တုိင္း အခ်ိန္အခါရတုိင္း ဤသို႔ရူမွတ္ေနလွ်င္ အဆင့္ျမင့္ တရားရူမွတ္ျခင္း(ပထမအဆင့္) ေအာင္ျမင္ျပီ ျဖစ္သည္။
ဤသို႔ ထြက္ေလ၀င္ေလကို (မျမဲ)ဟု ရူမွတ္ေနဆဲကာလတြင္ ရူမွတ္မူေနာက္မွ ဆင္ျခင္ဉာဏ္ျဖည့္စြက္၍ မျမဲေသာ အတည္မရွိေသာ ေျပာင္းလဲေနေသာ သေဘာတုိ႔ကို သံုးသပ္ဆင္ျခင္ေနရမည္။
ဤအဆင့္ျမင့္တရားရူမွတ္မူ (ပထမဆင့္)ကို နားလည္သေဘာေပါက္၍ ငါးမိနစ္ - ငါးမိနစ္မွ် ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အခ်ိန္အခါ အားလပ္မူအေလ်ာက္ ေန႕စဥ္ရက္ဆက္ အခ်ိန္အတန္ၾကာေအာင္ တစ္စဥ္တည္း တစ္ဆက္တည္း ေသာ္လည္းေကာင္ ရူမွတ္ေနဆဲ၊ ရူမွတ္ေနခိုက္၊ ေနစဥ္တြင္ ကံထူး၊ ဉာဏ္ထူး၊ ၀ီရိယထူး၊ ပါရမီထူး၊ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ သဘာ၀ျဖစ္ပ်က္ျခင္းရာ (မျမဲေသာ ျဖစ္မူ ပ်က္မူ) သေဘာတရားမ်ားကို မိမိ၏ ခႏၶာကိုယ္ႏွင့္ ျပင္ပအာရုံတုိ႔၌ ထင္လာ ျမင္လာ သိရွိလာ၍ သေဘာေပါက္ ဉာဏ္အျမင္ ရလာႏုိင္ပါသည္။
(၁) ၀င္ေလ ထြက္ေလက ႏွာသီးဖ်ား ႏူတ္ခမ္းဖ်ားေနရာအရပ္ကို ထိခတ္ေနျခင္းသေဘာတစ္ခု၊
(၂) ထုိထိခတ္ေနျခင္းကို သိမွတ္ေနရမူသေဘာတစ္ခု ဟူ၍ ပိုင္းျခားသိျမင္လာႏုိင္ပါသည္။
ထုိသေဘာႏွစ္ခုတုိ႔မွတပါး အျခားမရွိ၊ ထိုသေဘာတုိ႔မွာလည္း မျမဲ၊ ျဖစ္ပ်က္ဟူ၍ ျမင္သိလာျခင္းသည္ အျမင္မွန္ အသိမွန္ကိုရျခင္း ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ တစ္ရာ၊ တစ္ေထာင္၊ တစ္ေသာင္း၊ တစ္သိန္းလွ်င္(တစ္ေယာက္)ဟူဘိသကဲ
ဤသို႔ ရူဆဲ ရူခုိက္တြင္ ဉာဏ္အျမင္မေပါက္ေသာ္လည္း ဉာဏ္အျမင္ေပါက္ေစရန္ မ်က္ေမွာက္ကံျဖင့္ အထူးျပဳ ညႊန္ျပပါက သဒၶါ၊ သတိ၊ ၀ီရိယ၊ ၾကီးမားေသာ စိတ္ဆႏၵ အားစိုက္မူ ျပင္းထန္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားလည္း ဧကန္ဧက လြယ္ကူစြာ အျမင္ရႏုိင္ၾကပါသည္။
အတုိေကာက္မွတ္ရန္ လကၤာ
အေျခတစ္ဆင့္ ျမွင့္၍ရူရာ,
ျပန္လွန္၀န္ခ် ျပဳရမွန္စြာ၊
ဆင္းရဲလြတ္မူ ေရွးရူစိတ္မွာ,
၀င္ထြက္ေလအား ထင္ရား (သိ) ရာ၊
အေျခတစ္ဆင့္ ျမွင့္၍ရူရာ,
ျပန္လွန္၀န္ခ် ျပဳရမွန္စြာ၊
ဆင္းရဲလြတ္မူ ေရွးရူစိတ္မွာ,
၀င္ထြက္ေလအား ထင္ရား (သိ) ရာ၊
ဆုိ (မျမဲ) ေျပာင္းလဲ ရူမွတ္ပါ။စကၠန္႕ သံုးရာ ဘာ၀နာ စာအုပ္မွ ကိုးကား ေရးသား ေဖာ္ျပထားပါသည္။
မိမိ၏ ခႏၶာကိုယ္သဘာ၀မွန္ကို အျမင္ဉာဏ္ေပါက္ေစရန္ အဆင့္ျမင့္တရား ရူမွတ္ျခင္းနည္းလမ္း ဒုတိယဆင့္ျဖင့္ ၾကိဳးစား ရူမွတ္ႏုိင္ၾကပါသည္။
ဤအဆင့္ကို မရူမွတ္မီ အၾကမ္းအားျဖင့္ သေဘာေပါက္ နားလည္ထားရန္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ရွိပါသည္။
ဆင္းရဲမူအဆံုးသို႔ လြန္ေျမာက္၍ ခ်မ္းသာမူပကတိကို ခစား ရရွိၾကကုန္ျပီးေသာ ပုဂၢိဳလ္တုိ႔၏ အျမင္အရ ေလာကဟူေသာ မိမိတို႔ ေနထုိင္သိမွတ္ရာ ကမၻာၾကီးတြင္ ေဖာ္ျပပါအတုိင္း အမွတ္တရားႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါသည္။
၁။ တကယ္မရွိ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲ သိမွတ္ရုံမွ်ျဖစ္ေသာတရား (မရွိမွန္) ႏွင့္၊
၂။ စင္စစ္ အဟုတ္အမွန္ရွိေသာ တရား(အရွိမွန္) ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။
၁။ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲရုံမွ်ျဖစ္ေသာတရား (မရွိမွန္)
မရွိမွန္ ဆုိသည္မွာ မိမိတုိ႔ေမြးသည္မွအစ ေသသည္အဆံုး တစ္ေလာကလံုး လူသားအားလံုးတုိ႔သည္ ဆုိင္ရာဆိုင္ရာ ေဒသကာလ လူမ်ိဳးအေလ်ာက္ သိရွိမွတ္သား ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲ ေျပာဆုိၾကေသာ အမွတ္အသား စာ၊ စကားမ်ားကို ဆုိလုိျခင္းျဖစ္သည္၊ ေရေျမေဒသ၊ အခ်ိန္အခါ၊ လူမ်ိဳးဘာသာကြဲျပား ျခားနားမူအေလ်ာက္ မည္တြင္မူ၊ တည္ရွိမူ၊ သံုးစြဲမူ၊ မွတ္သားမူ၊ မတူမညီ ေျပာင္းလဲသြားႏုိင္သည္။ တစ္သမတ္တည္းအားျဖင့္ အျမဲထာ၀ရ တည္ရွိမွန္ကန္ စြဲျမဲေနေသာ အေၾကာင္းအျခင္းအရာမ်ား မဟုတ္ၾကပါ၊ အသိဉာဏ္ ရွိေသာ လူတုိ႔ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲမွတ္သားဆက္သြယ္ရုံ
မိမိတုိ႔သည္ ေမြးသည္မွ ေသသည္အဆံုး ဤအထင္မွန္ျဖစ္ေသာ မရွိမွန္တရားမ်ား နယ္ပယ္သာလွ်င္ျပဳလုပ္ေျပာဆုိၾကံ
၂။ စင္စစ္ အဟုတ္ရွိေသာ အမွန္တရား (အရွိမွန္)
အရွိမွန္ ဆုိသည္မွာ ပကတိသဘာ၀မ်က္စိျဖင့္ ထင္ရွားျမင္ေသာ သိမွတ္ႏုိင္သည္မဟုတ္ေပ။ သိမ္ေမြ႕ေသာစိတ္(ဉာဏ္မ်က္စိ) စူးစိုက္ေသာ စိတ္တုိ႔ျဖင့္သာ ခံစားသိမွတ္ရွိေသာ အေၾကာင္း အျခင္းအရာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဤတရားမ်ိဳးသည္ မည္သူမဆုိ၊ မည္သည့္သတၱ၀ါမဆုိ၊ လူတုိင္း သတၱ၀ါတုိင္းအတြက္ မေျပာင္းလဲ မေဖာက္ျပန္ မေရြ႕လ်ား အစဥ္အျမဲ မွန္ကန္ေနေသာ တရားျဖစ္သည္။ မည္သည့္ေနရာ၊ ေဒသ၊ ကာလ လူမ်ိဳးဘာသာ က်ား-မ မေရြး အမွန္အရွိအတုိင္း သဘာ၀ကို ခံစားသိမွတ္ရေသာ အရာမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ဤအေၾကာင္းတရားႏွင့္ ထိစပ္ဆက္ဆံမိသူတုိ႔သည္ စာ စကား အမွတ္အသား သံုးစြဲမူ ကြဲျပားေသာ္လည္း အျခင္းအရာကို သိမွတ္ခံစားမူအားျဖင့္ မကြဲမျပားတူေနသည္။ ဤအေၾကာင္းအျခင္းအရာမ်ားသည္သာလွ်
ဤအျမင္မွန္ အရွိမွန္တရားကို ထူးေသာစိတ္၊ ထူးေသာဉာဏ္(တစ္နည္း) စူးစိုက္ေသာစိတ္ စူးစိုက္ေသာဉာဏ္ျဖင့္ သိအပ္ ျမင္အပ္ ေတြ႕ထိ ခံစားအပ္ပါသည္။
ထုိအရွိအမွန္တရားကို အၾကမ္းအားျဖင့္ သံုးပိုင္း ခြဲျခားႏုိင္ပါသည္။
၁။ ေဖာက္ျပန္ေျပာင္းလဲတတ္မူသေဘာ (ရုပ္တရား)
၂။ သိမွတ္ခံစားတတ္မူသေဘာ (နာမ္တရား)
၃။ ေဖာက္ျပန္မူ သိမွတ္ခံစားမူ သေဘာမ်ား (ရုပ္နာမ္) အားလံုး ခ်ဳပ္ဆံုးမူသေဘာ (နိဗၺာန္တရား) ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။
၁။ ရုပ္တရား
ရုပ္တရားကို ထင္ရွား သိသာေအာင္ ဖြဲ႕စည္းေဖာ္ျပေသာအရာတို႔မွာ ဓာတ္တရားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ဓာတ္တရားဟူသည္ ရုပ္၏ အျခင္းအရာကို စုစည္းဖြဲ႕တည္ေနေသာ အေျခခံ မူလအရာမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ အၾကမ္းအားျဖင့္ ဓာတ္တရား ေလးမ်ဳိးရွိသည္။
(၁) ပထ၀ီ (အခဲဓာတ္) = ခုခံ၊ ခက္မာ၊ ေပ်ာင္းေပ်ာ့၊ ႏူးညံံ့ေသာသဘာ၀ မွန္သမွ်သည္ အခဲဓာတ္(ပထ၀ီ) ျဖစ္သည္၊ အခဲဓာတ္၏ အျခင္းအရာကို ထိေတြ႕၊ ကိုယ္တြယ္ေသာအေတြ႕တြင္ မာျခင္း၊ ေပ်ာ့ျခင္း၊ ႏူးညံ့ျခင္း စသည္ကဲ့သို႔ ခံစားသိမွတ္ရျခင္းျဖင့္ ေတြ႕သိႏိုင္သည္။
(၂) အာေပါ (အဖြဲ႕ဓာတ္) = ေပ်ာ့္ေျပ၊ ယိုစီး၊ ဖြဲ႕စည္း၊ ပူးကပ္တတ္ေသာ သဘာ၀မွန္သမွ်သည္ အဖြဲ႕ဓာတ္၏ အျခင္းအရာကို ထိေတြ႕ကိုင္တြယ္ ျခင္းအားျဖင့္ ထင္ရွားမသိသာႏုိင္ေပ၊ ဓာတ္တုိ႔၏ ေပ်ာ့ေျပျခင္း၊ ယိုစီးျခင္း ပူးကပ္ျခင္း၊ အမူအရာတို႔ကို ျမင္ေတြ႕ ခံစားရျခင္းျဖင့္သာ သေဘာေပါက္ သိရွိႏုိင္သည္။
(၃) ေတေဇာ (အေငြ႕ဓာတ္) = ေလာင္ျမိဳက္ ရင့္က်က္ေစတတ္ေသာသေဘာ မွန္သမွ်သည္ အေငြ႕ဓာတ္(ေတေဇာ) ျဖစ္သည္၊ ေတေဇာဓာတ္၏ အျခင္းအရာကို ထိေတြ႕ကိုင္တြယ္ေသာ အေတြ႕တြင္ ပူေငြ႕ျခင္း၊ ေအးေငြ႕ျခင္း၊ ေႏြးေငြ႕ျခင္း စသည္ကဲ့သို႔ ခံစားရျခင္းျဖင့္ ေတြ႕သိႏုိင္သည္။
(၄) ၀ါေယာ (အေ၀ွ႕ဓာတ္) = လူပ္ရွား ေထာက္မ၊ တြန္း သဘာ၀မွန္သမွ်သည္ ၀ါေယာဓာတ္ ျဖစ္သည္။ ဤဓာတ္သည္ အရႊင္ဓာတ္၊ အလန္းဓာတ္ျဖစ္သည္။ လူပ္ရွား ေရြ႕ရွား၊ ခါရန္း၊ ခုန္ၾကြေနေသာ သေဘာကို ေတြ႕ထိခံစား ေထာက္လွမ္းမွန္းဆျခင္းအားျဖင့္ သိမွတ္ ခံစားနုိင္သည္။
ဤဓာတ္ေလးမ်ိဳးတုိ႔တြင္ အာေပါ(အဖြဲ႕ဓာတ္) မွလြဲ၍ က်န္ဓာတ္သံုးမ်ိဳးတုိ႔ကို မိမိတို႔၏ ခႏၶာကိုယ္အေတြ႕တြင္ ထင္ရွားျမင္သာစြာ ေတြ႕သိ မွတ္ရူႏုိင္ၾကသည္။
၂။ နာမ္တရား
သိမွတ္ ခံစားမူသေဘာ (နာမ္တရား) ႏွစ္မ်ိဳးကြဲျပားသည္။
(၁) စိတ္ = ျပညႊန္ေသာအာရုံ (ခံစားသိမွတ္ဖြယ္ရာ) မွန္သမွ်ကို ဖမ္းယူ သိတတ္ နားလည္ ခံစားေသာ သေဘာကို ဆိုသည္။
(၂) ေစတသိက္ = အာရုံကို ခံစားမူအေလ်ာက္ ျဖစ္ေပၚေသာ စိတ္၌ယွဥ္သည့္ ပံုဟန္အမူအရာ သဘာ၀မ်ားကို ဆုိသည္။
၃။ နိဗၺာန္တရား
ေဖာက္ျပန္မူ (ရုပ္)ႏွင့္ သိမွတ္မူ(နာမ္)တုိ႔မွ လြတ္ေျမာက္ေသာ၊ ခ်ဳပ္ျငိမ္းေသာ၊ တစ္သီးတျခားျဖစ္ေသာ ဤတရားသည္ ဆင္းရဲမူအားလံုး၏ ကုန္ဆံုးမူအားလံုး၏ ကုန္ဆံုးရာျဖစ္သည္၊ ဆင္းရဲမူ၏ အဆံုးျဖစ္သည္။
ရုပ္တရားနာမ္တရားတို႔သည္ ျဖစ္ပ်က္ဆင္းရဲမူႏွင့္ စပ္ယွဥ္ေနၾက၍ နိဗၺာန္တရားသည္ ျဖစ္ပ်က္ဆင္းရဲမူႏွင့္ လံုး၀ကင္းေသာ တရားျဖစ္သည္။
ဤတရားကို ရုပ္နာမ္ထင္ရွားသိရွိလ်က္ျဖင့္ အခုိက္အတန္႔ အာရုံျပဳ၍ ေရာက္ရွိခံစားႏုိင္သည္။
ရုပ္နာမ္ထင္ရွားမဲ့ ခ်ဳပ္ျငိမ္လ်က္ အျပီးတုိင္ ပကတိ ေရာက္ရွိႏုိင္သည္။
ေဖာ္ျပပါ ရုပ္၊ နာမ္၊ နိဗၺာန္ တရားသံုးမ်ိဳးတုိ႔ကို သိရွိနားလည္ထားရန္ လုိအပ္သည္။
အဆင့္ျမင့္တရား ရူမွတ္ျခင္း (ပထမဆင့္)တြင္ ႏွာေခါင္း၀မွ ထြက္ေလ ၀င္ေလကို (မျမဲ)ဟု ရူမွတ္ခဲ့သည္။
ယခု ဒုတိယအဆင့္ ရူမွတ္ရာတြင္ ထြက္ေလ ၀င္ေလ ရူမွတ္မူကို စြန္႕လႊတ္လုိက္ရမည္၊ ခြာလုိက္ရမည္၊ ထြက္ေလ ၀င္ေလ၏ တိုးထိမူအာရုံကို (သိ) ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ (မျမဲ) ဟူ၍လည္းေကာင္း လံုး၀ မရူမွတ္ေတာ့ပါ။
ထြက္ေလ ၀င္ေလကို ရူမွတ္စဥ္က စြဲျမဲရရွိခဲ့ေသာ စူးစုိက္မူစိတ္ကို မိမိ၏ ဦးေခါင္းေပၚမွ ငယ္ထိပ္ေနရာ၊ သို႔မဟုတ္ မိမိ၏ ရင္ဘတ္အလယ္ ရင္ညႊန္႕ေနရာ၊ သို႔မဟုတ္ ေသြးခုန္ႏူန္း ထင္ရွားေပၚေနရာတုိ႔မွ တစ္ခုခုေသာေနရာသို႔ ေျပာင္းလဲရူမွတ္ရပါသည္။
ထိုေနရာသံုးခုအနက္မွ မွတ္လြယ္သိလြယ္ေသာ တစ္ခုေသာေနရာတြင္ ရူမွတ္ေသာစိတ္ကို စိုက္ထား တည္ထား စဲြထား၍ (ျဖစ္ပ်က္ ျဖစ္ပ်က္) ဟု ႏွလံုးသြင္းရူမွတ္ေပးရမည္။
ဤကဲ့သို႔ စူးစိုက္ရူမွတ္ရာတြင္ ေလာကေ၀ါဟာရအားျဖင့္ ေျပာၾကဆုိၾကေသာ မရွိမွန္ အထင္မွန္မ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ အဟုတ္မရွိ တကယ္မရွိေသာ ေခါင္း၊ ခါး၊ ကိုယ္၊ လက္၊ ေျခ၊ အေသြးအသား၊ အရုိး၊ အေၾကာ၊ အူသိမ္၊ အူမ၊ ေက်ာက္ကပ္၊ ႏွလံုး၊ သည္းေျခ စသည္ျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းမ်ား၏ အမည္နာမ အာရုံ ၀တၳဳမ်ားကို ေတြးေတာ ႏွလံုးသြင္း မွတ္သိဆင္ျခင္ ရူမွတ္၍ လံုး၀မျပဳလုပ္ရပါ။
အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အရွိမွန္တရား ရုပ္၏ ဖြဲ႕စည္းမူ အမူအရာျပ ဓာတ္သေဘာမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ပထ၀ီ၊ ေတေဇာ၊ ၀ါေယာတုိ႔၏ ထင္ရွားသိသာေသာ သဘာ၀မ်ားကိုသာ ေတြ႕သိဖမ္းယူမွတ္ရူႏုိင္ေအာင္ စိတ္ျဖင့္ၾကံဆ ရွာေဖြ ေတြးျမင္ ရူသိရပါမည္။
တင္းမူ ေတာင့္မူ ကိုက္မူ ခဲမူတုိ႔သည္ ပထ၀ီဓာတ္၏ ခံစားေတြ႕သိရေသာ အမူအရာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ပူမူ ရွိန္မူ ေအးမူ ေႏြးမူ သဘာ၀ေငြ႕မူ ေလာင္မူတုိ႕သည္ ေတေဇာဓာတ္၏ ခံစားေတြ႕သိရေသာ အမူအရာ သဘာ၀မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ေရြ႕ေရြ႕ လူပ္လူပ္ ရြရြပြပြ ၾကြၾကြမြမြ သိမ့္သိမ့္ရန္းရန္း ခုန္ၾကြေနေသာ သေဘာမ်ားသည္ ၀ါေယာဓာတ္၏ ခံစားေတြ႕သိရေသာ အမူအရာ သဘာ၀မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ယားသည္ဟူေသာ ခံစားမူမွာ ၀ါေယာဓာတ္၏ ခံစားသိမွတ္ရေသာ သဘာ၀လကၡဏာတစ္ခု ျဖစ္သည္။
ခႏၶာကိုယ္တြင္ ေခြ်းမ်ားစိုရႊဲ ေစးထန္းလာျခင္းသည္ အာေပါဓာတ္၏ သဘာ၀ရူျမင္သိႏုိင္ေသာ သေဘာတစ္ခုျဖစ္သည္၊ အာေပါဓာတ္ကို ျမင္သိနားလည္ရုံမွ် ျဖစ္သည္။ ခႏၶာကိုယ္အေတြ႕တြင္ အာေပါဓာတ္ကို ရူမွတ္၍ မရေပ။
ခႏၶာကုိယ္ေပၚမွ ထင္ရွားေပၚလာေသာ ရုပ္ဓာတ္တုိ႔၏ သဘာ၀ကိုသာလွ်င္ (ျဖစ္-ပ်က္) (ျဖစ္-ပ်က္)ဟု စိတ္မွ ရြတ္ဆုိ၍ စိုက္ၾကည့္ရ ရူမွတ္ရသည္။ အမူအရာတစ္ခုကို ေတြ႕ျမင္ရူမိလွ်င္ ထိုအမူအရာကို မလြတ္တမ္း မလစ္တမ္း ေစာင့္ၾကည့္ရူမွတ္ရသည္။
ထို႔ေနာက္ စိုက္ၾကည့္ရူမွတ္ေနေသာ ေနရာတြင္ ဓာတ္အမူအရာမ်ားကို ပိုင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္ ေတြ႕မိ ဖမ္းမိ ရူမိလွ်င္ ထုိေနရာမွ တစ္ဆင့္တုိး၍ ျဖန္႔၍ ခ်ဲ႕၍ ကား၍ ဖြ၍ ေနရာက်ယ္ျပန္႕ေအာင္ ခႏၶာကိုယ္တစ္ကိုယ္လံုး ႏွံ႕ေအာင္ ျပန္႕ေအာင္ အထက္မွေအာက္ ေအာက္မွအထက္ စိတ္ျဖင့္ စုန္ဆန္းသြားလာ ရူမွတ္ရသည္။
ဦးေခါင္းငယ္ထိပ္ ရင္ညႊန္႕ ေသြးခုန္ရာေနရာ စသည္တို႔မွာ ေနရာျပေသာ အညႊန္းမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထုိေနရာမ်ားမွ ထင္ရွားေသာ ဓာတ္အမူအရာမ်ားကိုသာ မွတ္ရူရန္ ျဖစ္သည္။
မိမိ၏ စူးစိုက္မူႏွင့္ စိတ္၏ တည္ျငိမ္မူ အေလ်ာက္ ခႏၶာကိုယ္ တစ္ကိုယ္လံုး သိမ္းၾကံဳးလ်က္၊ ျခံဳငံုလ်က္၊ တျဖဳန္းျဖဳန္း၊ တရုန္းရုန္း၊ တ၀ုန္း၀ုန္း၊ တလူပ္လူပ္၊ တျဖဳတ္ျဖဳတ္ ပ်က္စီးျပဳတ္က်ေနေသာ ဓာတ္အမူအရာ သဘာ၀လကၡဏာမ်ားကို ထင္ရွား ေတြ႕လာ၊ ျမင္လာ သိလာရမည္။ တစ္ကိုယ္လံုး ပူလ်က္ ရွိန္လ်က္ ေအးလ်က္ ေႏြးလ်က္လည္း ေတြ႕လာရမည္၊ ခႏၶာကိုယ္ၾကီး တစ္ခုလံုးသည္ ဓာတ္လံုး၊ ဓာတ္ခဲ၊ ဓာတ္တံုး၊ ဓာတ္ရုပ္၊ ဓာတ္ေကာင္ၾကီးမွ်သာျဖစ္သည္ကို ေတြ႕လာရမည္။
ဤကဲ့သို႔ထင္လာလွ်င္၊ ျမင္လာလွ်င္၊ ေတြ႕လာလွ်င္၊ သိလာလွ်င္၊ အဆင့္ျမင့္ရားရူမွတ္ျခင္း(ဒုတိ
မိမိ၏စိတ္မွ (ျဖစ္-ပ်က္) (ျဖစ္-ပ်က္)ဟု ရြတ္ဆုိ ရူမွတ္ေနမူႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းမွ ဓာတ္သဘာ၀လကၡဏာမ်ား ျပိဳကြဲေပ်ာက္ပ ပ်က္စီးေနျခင္းကို ရူျမင္ေနရမူ အပ္မိ၊ စပ္မိ၊ ထပ္မိေနလွ်င္ အဆင့္ျမင့္တရား ရူမွတ္ျခင္း (ဒုတိယအဆင့္) ေအာင္ျမင္ျပီျဖစ္သည္။
ဤေနရာ၌ (မျမဲ) ဟူေသာ စကားႏွင့္ (ျဖစ္-ပ်က္) ဟူေသာစကားႏွစ္ခု ကြဲျပားနားလည္ရန္ လိုပါသည္။
(မျမဲ)ဟူသည္ တစ္စံုတစ္ရာ ၀တၳဳပစၥည္းမ်ား အေၾကာင္းအရာမ်ား အတည္မရွိ အတန္႕မေန ေျပာင္းလဲ လူပ္ရွား ေရြ႕လ်ားေဖာက္ျပန္ ျပိဳကြဲပ်က္စီးေနျခင္းကို ဆုိလုိသည္။
(ျဖစ္-ပ်က္) ဟူသည္ (ျဖစ္ျခင္း)ႏွင့္ (ပ်က္ျခင္း) အမူအရာ အေၾကာင္းႏွစ္ခု၏ စကားစုျဖစ္သည္။ (ျဖစ္ျခင္း) တစ္ခု (ပ်က္ျခင္း) အေၾကာင္းတစ္ခု အသီးအျခား ကြဲျပားသည္။
(မျမဲ) ဟူေသာစကားသည္ (အျဖစ္-အပ်က္) အမူအရာႏွစ္ခုကို ေပါင္းစပ္ေခၚဆုိထားျခင္းျဖစ္သည္
(ျဖစ္-ပ်က္) ဟူေသာစကားသည္ (မျမဲ) ဟူေသာ ေပါင္းစပ္သည့္ အေၾကာင္းတစ္ခုကို အေၾကာင္းႏွစ္ခု ႏွစ္ရပ္အျဖစ္ အမူအရာ သဘာ၀လကၡဏာႏွစ္ခုအျဖစ္ ခြဲျခားထုတ္ျပ သိမွတ္ေစသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ဓာတ္အမူအရာတို႔၏ ျပိဳကြဲ ပ်က္စီး ေပ်ာက္ကြယ္ ေနၾကျခင္းကို (ျဖစ္အစပ်က္အဆံုး) အမူအရာမ်ား ပိုင္ႏုိင္ထင္ရွားေအာင္ ရူမွတ္သိျမင္ၾကရမည္။ ( ျဖစ္တစ္ခိုက္-ပ်က္တစ္ဖံု) ျဖစ္-ပ်က္ပံုကို ျမင္ေအာင္ရူၾကည့္သိမွတ္ ၾကရမည္။
တစ္ဖန္ ထြက္ေလ-သင္ေလကို ရူမွတ္မူႏွင့္ ဓာတ္အမူအရာတုိ႔၏ ျဖစ္ပ်က္လကၡဏာကို ရူမွတ္မူႏွစ္ခုကို ကြဲျပားေအာင္ နားလည္ၾကရမည္။
စူးစုိက္အား ရူမွတ္အား ေလ်ာ့ပါးျခင္းေၾကာင့္ စိတ္၏ တည္ျငိမ္မူမရွိပါက ဓာတ္အမူအရာတို႔၏ သဘာ၀လကၡဏာမ်ားကို ေပၚလြင္ထင္ရွားစြာ ျမင္ရူႏုိင္မည္မဟုတ္ပါ။
ထုိအခါ မိမိတို႔၏ ရူမွတ္အား ျပန္လည္ျပည့္၀ေစရန္ ႏွာေခါင္းေပါက္၀မွ ထြက္ေလ၀င္ေလကို ျပန္လည္၍ ရူမွတ္ၾကရပါမည္။
ထြက္ေလ ၀င္ေလကို ရူမွတ္ျခင္းသည္ စိတ္၏ တည္ၾကည္မူအတြက္ အင္အားစုစည္းျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
ဓာတ္သဘာ၀၏ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္း အမူအရာမ်ားကို ေတြ႕သိရူျမင္ျခင္းသည္ အသိမွန္၊ အျမင္မွန္ကို ရရွိခံစားျခင္း ျဖစ္သည္။
ရူမွတ္မူအခ်ိန္ကာလ ၾကာျမင့္မူႏွင့္ စိတ္၏ စူးစိုက္မူ ေကာင္းမြန္ျခင္းအေလ်ာက္ ခႏၶာကိုယ္တြင္ ပကတိမွန္ကန္စြာ ရွိေနေသာ (အရွိမွန္) သဘာ၀တရား (ရုပ္ႏွင့္နာမ္) တုိ႔၏ (ျဖစ္ျခင္း-ပ်က္ျခင္း) အမူအရာမ်ားကို အေသးစိတ္၍ ေတြ႕သိ ရူမွတ္လာႏိုင္ၾကေပလိမ့္မည္။
အရွိမွန္တရားျဖစ္ေသာ ရုပ္၏ ေဖာက္ျပားမူ ဓာတ္အမူအရာမ်ား ျဖစ္ပ်က္သဘာ၀မ်ားကို အရွိမွန္တရားျဖစ္ေသာ နာမ္၏ သိမွတ္ခံစားမူျဖင့္ ရူျမင္ေတြ႕သိရ၏။
ရုပ္သည္ အရူခံျဖစ္၍ နာမ္သည္ ရူမွတ္မူျဖစ္သည္၊ အရာ၀တၳဳတစ္ခုကို ဓားျဖင့္ခုတ္ပိုင္း၏၊ ၀တၳဳသည္ အခုန္ခံ အပိုင္းခံျဖစ္၍ ဓားသည္ ခုတ္သူျဖစ္သည္၊ အပိုင္းခံရေသာအရာႏွင့္ ခုတ္ေသာဓားတုိ႔သည္ မျမဲေသာသေဘာရွိရာ ၀တၳဳလည္းမျမဲ၊ ဓားလည္းမျမဲ ျဖစ္ပ်က္ေနၾကရုံမွ်ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အတူ အရူခံ ရုပ္ႏွင့္ရူေသာ နာမ္တုိ႔သည္လည္း မျမဲ ရုပ္-နာမ္ ႏွစ္ခုစလံုး မျမဲ ျဖစ္ပ်က္ေနၾကရုံမွ် ျဖစ္သည္။ အရူခံလည္းမျမဲ ရူစိတ္လည္းမျမဲ ျဖစ္ပ်က္ေနၾကရုံမွ် ျဖစ္သည္။
ဤသို႔ ရူမွတ္သိျမင္မူအေလ်ာက္ ပိုင္းျခားေ၀ဖန္ ခြဲျခမ္း၍ သိလာအံ့ေသာ အသိဉာဏ္အျမင္မ်ားသည္ အဆင့္ျမင့္ တရားရူမတ္ျခင္းကို က်င့္ေဆာင္သူတုိ႔၏ ရပိုင္မူ ျဖစ္သည္။
၁။ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲရုံမွ်ျဖစ္ေသာတရား (မရွိမွန္)
မရွိမွန္ ဆုိသည္မွာ မိမိတုိ႔ေမြးသည္မွအစ ေသသည္အဆံုး တစ္ေလာကလံုး လူသားအားလံုးတုိ႔သည္ ဆုိင္ရာဆိုင္ရာ ေဒသကာလ လူမ်ိဳးအေလ်ာက္ သိရွိမွတ္သား ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲ ေျပာဆုိၾကေသာ အမွတ္အသား စာ၊ စကားမ်ားကို ဆုိလုိျခင္းျဖစ္သည္၊ ေရေျမေဒသ၊ အခ်ိန္အခါ၊ လူမ်ိဳးဘာသာကြဲျပား ျခားနားမူအေလ်ာက္ မည္တြင္မူ၊ တည္ရွိမူ၊ သံုးစြဲမူ၊ မွတ္သားမူ၊ မတူမညီ ေျပာင္းလဲသြားႏုိင္သည္။ တစ္သမတ္တည္းအားျဖင့္ အျမဲထာ၀ရ တည္ရွိမွန္ကန္ စြဲျမဲေနေသာ အေၾကာင္းအျခင္းအရာမ်ား မဟုတ္ၾကပါ၊ အသိဉာဏ္ ရွိေသာ လူတုိ႔ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲမွတ္သားဆက္သြယ္ရုံ
မိမိတုိ႔သည္ ေမြးသည္မွ ေသသည္အဆံုး ဤအထင္မွန္ျဖစ္ေသာ မရွိမွန္တရားမ်ား နယ္ပယ္သာလွ်င္ျပဳလုပ္ေျပာဆုိၾကံ
၂။ စင္စစ္ အဟုတ္ရွိေသာ အမွန္တရား (အရွိမွန္)
အရွိမွန္ ဆုိသည္မွာ ပကတိသဘာ၀မ်က္စိျဖင့္ ထင္ရွားျမင္ေသာ သိမွတ္ႏုိင္သည္မဟုတ္ေပ။ သိမ္ေမြ႕ေသာစိတ္(ဉာဏ္မ်က္စိ) စူးစိုက္ေသာ စိတ္တုိ႔ျဖင့္သာ ခံစားသိမွတ္ရွိေသာ အေၾကာင္း အျခင္းအရာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဤတရားမ်ိဳးသည္ မည္သူမဆုိ၊ မည္သည့္သတၱ၀ါမဆုိ၊ လူတုိင္း သတၱ၀ါတုိင္းအတြက္ မေျပာင္းလဲ မေဖာက္ျပန္ မေရြ႕လ်ား အစဥ္အျမဲ မွန္ကန္ေနေသာ တရားျဖစ္သည္။ မည္သည့္ေနရာ၊ ေဒသ၊ ကာလ လူမ်ိဳးဘာသာ က်ား-မ မေရြး အမွန္အရွိအတုိင္း သဘာ၀ကို ခံစားသိမွတ္ရေသာ အရာမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ဤအေၾကာင္းတရားႏွင့္ ထိစပ္ဆက္ဆံမိသူတုိ႔သည္ စာ စကား အမွတ္အသား သံုးစြဲမူ ကြဲျပားေသာ္လည္း အျခင္းအရာကို သိမွတ္ခံစားမူအားျဖင့္ မကြဲမျပားတူေနသည္။ ဤအေၾကာင္းအျခင္းအရာမ်ားသည္သာလွ်
ဤအျမင္မွန္ အရွိမွန္တရားကို ထူးေသာစိတ္၊ ထူးေသာဉာဏ္(တစ္နည္း) စူးစိုက္ေသာစိတ္ စူးစိုက္ေသာဉာဏ္ျဖင့္ သိအပ္ ျမင္အပ္ ေတြ႕ထိ ခံစားအပ္ပါသည္။
ထုိအရွိအမွန္တရားကို အၾကမ္းအားျဖင့္ သံုးပိုင္း ခြဲျခားႏုိင္ပါသည္။
၁။ ေဖာက္ျပန္ေျပာင္းလဲတတ္မူသေဘာ (ရုပ္တရား)
၂။ သိမွတ္ခံစားတတ္မူသေဘာ (နာမ္တရား)
၃။ ေဖာက္ျပန္မူ သိမွတ္ခံစားမူ သေဘာမ်ား (ရုပ္နာမ္) အားလံုး ခ်ဳပ္ဆံုးမူသေဘာ (နိဗၺာန္တရား) ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။
၁။ ရုပ္တရား
ရုပ္တရားကို ထင္ရွား သိသာေအာင္ ဖြဲ႕စည္းေဖာ္ျပေသာအရာတို႔မွာ ဓာတ္တရားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ဓာတ္တရားဟူသည္ ရုပ္၏ အျခင္းအရာကို စုစည္းဖြဲ႕တည္ေနေသာ အေျခခံ မူလအရာမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ အၾကမ္းအားျဖင့္ ဓာတ္တရား ေလးမ်ဳိးရွိသည္။
(၁) ပထ၀ီ (အခဲဓာတ္) = ခုခံ၊ ခက္မာ၊ ေပ်ာင္းေပ်ာ့၊ ႏူးညံံ့ေသာသဘာ၀ မွန္သမွ်သည္ အခဲဓာတ္(ပထ၀ီ) ျဖစ္သည္၊ အခဲဓာတ္၏ အျခင္းအရာကို ထိေတြ႕၊ ကိုယ္တြယ္ေသာအေတြ႕တြင္ မာျခင္း၊ ေပ်ာ့ျခင္း၊ ႏူးညံ့ျခင္း စသည္ကဲ့သို႔ ခံစားသိမွတ္ရျခင္းျဖင့္ ေတြ႕သိႏိုင္သည္။
(၂) အာေပါ (အဖြဲ႕ဓာတ္) = ေပ်ာ့္ေျပ၊ ယိုစီး၊ ဖြဲ႕စည္း၊ ပူးကပ္တတ္ေသာ သဘာ၀မွန္သမွ်သည္ အဖြဲ႕ဓာတ္၏ အျခင္းအရာကို ထိေတြ႕ကိုင္တြယ္ ျခင္းအားျဖင့္ ထင္ရွားမသိသာႏုိင္ေပ၊ ဓာတ္တုိ႔၏ ေပ်ာ့ေျပျခင္း၊ ယိုစီးျခင္း ပူးကပ္ျခင္း၊ အမူအရာတို႔ကို ျမင္ေတြ႕ ခံစားရျခင္းျဖင့္သာ သေဘာေပါက္ သိရွိႏုိင္သည္။
(၃) ေတေဇာ (အေငြ႕ဓာတ္) = ေလာင္ျမိဳက္ ရင့္က်က္ေစတတ္ေသာသေဘာ မွန္သမွ်သည္ အေငြ႕ဓာတ္(ေတေဇာ) ျဖစ္သည္၊ ေတေဇာဓာတ္၏ အျခင္းအရာကို ထိေတြ႕ကိုင္တြယ္ေသာ အေတြ႕တြင္ ပူေငြ႕ျခင္း၊ ေအးေငြ႕ျခင္း၊ ေႏြးေငြ႕ျခင္း စသည္ကဲ့သို႔ ခံစားရျခင္းျဖင့္ ေတြ႕သိႏုိင္သည္။
(၄) ၀ါေယာ (အေ၀ွ႕ဓာတ္) = လူပ္ရွား ေထာက္မ၊ တြန္း သဘာ၀မွန္သမွ်သည္ ၀ါေယာဓာတ္ ျဖစ္သည္။ ဤဓာတ္သည္ အရႊင္ဓာတ္၊ အလန္းဓာတ္ျဖစ္သည္။ လူပ္ရွား ေရြ႕ရွား၊ ခါရန္း၊ ခုန္ၾကြေနေသာ သေဘာကို ေတြ႕ထိခံစား ေထာက္လွမ္းမွန္းဆျခင္းအားျဖင့္ သိမွတ္ ခံစားနုိင္သည္။
ဤဓာတ္ေလးမ်ိဳးတုိ႔တြင္ အာေပါ(အဖြဲ႕ဓာတ္) မွလြဲ၍ က်န္ဓာတ္သံုးမ်ိဳးတုိ႔ကို မိမိတို႔၏ ခႏၶာကိုယ္အေတြ႕တြင္ ထင္ရွားျမင္သာစြာ ေတြ႕သိ မွတ္ရူႏုိင္ၾကသည္။
၂။ နာမ္တရား
သိမွတ္ ခံစားမူသေဘာ (နာမ္တရား) ႏွစ္မ်ိဳးကြဲျပားသည္။
(၁) စိတ္ = ျပညႊန္ေသာအာရုံ (ခံစားသိမွတ္ဖြယ္ရာ) မွန္သမွ်ကို ဖမ္းယူ သိတတ္ နားလည္ ခံစားေသာ သေဘာကို ဆိုသည္။
(၂) ေစတသိက္ = အာရုံကို ခံစားမူအေလ်ာက္ ျဖစ္ေပၚေသာ စိတ္၌ယွဥ္သည့္ ပံုဟန္အမူအရာ သဘာ၀မ်ားကို ဆုိသည္။
၃။ နိဗၺာန္တရား
ေဖာက္ျပန္မူ (ရုပ္)ႏွင့္ သိမွတ္မူ(နာမ္)တုိ႔မွ လြတ္ေျမာက္ေသာ၊ ခ်ဳပ္ျငိမ္းေသာ၊ တစ္သီးတျခားျဖစ္ေသာ ဤတရားသည္ ဆင္းရဲမူအားလံုး၏ ကုန္ဆံုးမူအားလံုး၏ ကုန္ဆံုးရာျဖစ္သည္၊ ဆင္းရဲမူ၏ အဆံုးျဖစ္သည္။
ရုပ္တရားနာမ္တရားတို႔သည္ ျဖစ္ပ်က္ဆင္းရဲမူႏွင့္ စပ္ယွဥ္ေနၾက၍ နိဗၺာန္တရားသည္ ျဖစ္ပ်က္ဆင္းရဲမူႏွင့္ လံုး၀ကင္းေသာ တရားျဖစ္သည္။
ဤတရားကို ရုပ္နာမ္ထင္ရွားသိရွိလ်က္ျဖင့္ အခုိက္အတန္႔ အာရုံျပဳ၍ ေရာက္ရွိခံစားႏုိင္သည္။
ရုပ္နာမ္ထင္ရွားမဲ့ ခ်ဳပ္ျငိမ္လ်က္ အျပီးတုိင္ ပကတိ ေရာက္ရွိႏုိင္သည္။
ေဖာ္ျပပါ ရုပ္၊ နာမ္၊ နိဗၺာန္ တရားသံုးမ်ိဳးတုိ႔ကို သိရွိနားလည္ထားရန္ လုိအပ္သည္။
အဆင့္ျမင့္တရား ရူမွတ္ျခင္း (ပထမဆင့္)တြင္ ႏွာေခါင္း၀မွ ထြက္ေလ ၀င္ေလကို (မျမဲ)ဟု ရူမွတ္ခဲ့သည္။
ယခု ဒုတိယအဆင့္ ရူမွတ္ရာတြင္ ထြက္ေလ ၀င္ေလ ရူမွတ္မူကို စြန္႕လႊတ္လုိက္ရမည္၊ ခြာလုိက္ရမည္၊ ထြက္ေလ ၀င္ေလ၏ တိုးထိမူအာရုံကို (သိ) ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ (မျမဲ) ဟူ၍လည္းေကာင္း လံုး၀ မရူမွတ္ေတာ့ပါ။
ထြက္ေလ ၀င္ေလကို ရူမွတ္စဥ္က စြဲျမဲရရွိခဲ့ေသာ စူးစုိက္မူစိတ္ကို မိမိ၏ ဦးေခါင္းေပၚမွ ငယ္ထိပ္ေနရာ၊ သို႔မဟုတ္ မိမိ၏ ရင္ဘတ္အလယ္ ရင္ညႊန္႕ေနရာ၊ သို႔မဟုတ္ ေသြးခုန္ႏူန္း ထင္ရွားေပၚေနရာတုိ႔မွ တစ္ခုခုေသာေနရာသို႔ ေျပာင္းလဲရူမွတ္ရပါသည္။
ထိုေနရာသံုးခုအနက္မွ မွတ္လြယ္သိလြယ္ေသာ တစ္ခုေသာေနရာတြင္ ရူမွတ္ေသာစိတ္ကို စိုက္ထား တည္ထား စဲြထား၍ (ျဖစ္ပ်က္ ျဖစ္ပ်က္) ဟု ႏွလံုးသြင္းရူမွတ္ေပးရမည္။
ဤကဲ့သို႔ စူးစိုက္ရူမွတ္ရာတြင္ ေလာကေ၀ါဟာရအားျဖင့္ ေျပာၾကဆုိၾကေသာ မရွိမွန္ အထင္မွန္မ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ အဟုတ္မရွိ တကယ္မရွိေသာ ေခါင္း၊ ခါး၊ ကိုယ္၊ လက္၊ ေျခ၊ အေသြးအသား၊ အရုိး၊ အေၾကာ၊ အူသိမ္၊ အူမ၊ ေက်ာက္ကပ္၊ ႏွလံုး၊ သည္းေျခ စသည္ျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းမ်ား၏ အမည္နာမ အာရုံ ၀တၳဳမ်ားကို ေတြးေတာ ႏွလံုးသြင္း မွတ္သိဆင္ျခင္ ရူမွတ္၍ လံုး၀မျပဳလုပ္ရပါ။
အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အရွိမွန္တရား ရုပ္၏ ဖြဲ႕စည္းမူ အမူအရာျပ ဓာတ္သေဘာမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ပထ၀ီ၊ ေတေဇာ၊ ၀ါေယာတုိ႔၏ ထင္ရွားသိသာေသာ သဘာ၀မ်ားကိုသာ ေတြ႕သိဖမ္းယူမွတ္ရူႏုိင္ေအာင္ စိတ္ျဖင့္ၾကံဆ ရွာေဖြ ေတြးျမင္ ရူသိရပါမည္။
တင္းမူ ေတာင့္မူ ကိုက္မူ ခဲမူတုိ႔သည္ ပထ၀ီဓာတ္၏ ခံစားေတြ႕သိရေသာ အမူအရာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ပူမူ ရွိန္မူ ေအးမူ ေႏြးမူ သဘာ၀ေငြ႕မူ ေလာင္မူတုိ႕သည္ ေတေဇာဓာတ္၏ ခံစားေတြ႕သိရေသာ အမူအရာ သဘာ၀မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ေရြ႕ေရြ႕ လူပ္လူပ္ ရြရြပြပြ ၾကြၾကြမြမြ သိမ့္သိမ့္ရန္းရန္း ခုန္ၾကြေနေသာ သေဘာမ်ားသည္ ၀ါေယာဓာတ္၏ ခံစားေတြ႕သိရေသာ အမူအရာ သဘာ၀မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ယားသည္ဟူေသာ ခံစားမူမွာ ၀ါေယာဓာတ္၏ ခံစားသိမွတ္ရေသာ သဘာ၀လကၡဏာတစ္ခု ျဖစ္သည္။
ခႏၶာကိုယ္တြင္ ေခြ်းမ်ားစိုရႊဲ ေစးထန္းလာျခင္းသည္ အာေပါဓာတ္၏ သဘာ၀ရူျမင္သိႏုိင္ေသာ သေဘာတစ္ခုျဖစ္သည္၊ အာေပါဓာတ္ကို ျမင္သိနားလည္ရုံမွ် ျဖစ္သည္။ ခႏၶာကိုယ္အေတြ႕တြင္ အာေပါဓာတ္ကို ရူမွတ္၍ မရေပ။
ခႏၶာကုိယ္ေပၚမွ ထင္ရွားေပၚလာေသာ ရုပ္ဓာတ္တုိ႔၏ သဘာ၀ကိုသာလွ်င္ (ျဖစ္-ပ်က္) (ျဖစ္-ပ်က္)ဟု စိတ္မွ ရြတ္ဆုိ၍ စိုက္ၾကည့္ရ ရူမွတ္ရသည္။ အမူအရာတစ္ခုကို ေတြ႕ျမင္ရူမိလွ်င္ ထိုအမူအရာကို မလြတ္တမ္း မလစ္တမ္း ေစာင့္ၾကည့္ရူမွတ္ရသည္။
ထို႔ေနာက္ စိုက္ၾကည့္ရူမွတ္ေနေသာ ေနရာတြင္ ဓာတ္အမူအရာမ်ားကို ပိုင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္ ေတြ႕မိ ဖမ္းမိ ရူမိလွ်င္ ထုိေနရာမွ တစ္ဆင့္တုိး၍ ျဖန္႔၍ ခ်ဲ႕၍ ကား၍ ဖြ၍ ေနရာက်ယ္ျပန္႕ေအာင္ ခႏၶာကိုယ္တစ္ကိုယ္လံုး ႏွံ႕ေအာင္ ျပန္႕ေအာင္ အထက္မွေအာက္ ေအာက္မွအထက္ စိတ္ျဖင့္ စုန္ဆန္းသြားလာ ရူမွတ္ရသည္။
ဦးေခါင္းငယ္ထိပ္ ရင္ညႊန္႕ ေသြးခုန္ရာေနရာ စသည္တို႔မွာ ေနရာျပေသာ အညႊန္းမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထုိေနရာမ်ားမွ ထင္ရွားေသာ ဓာတ္အမူအရာမ်ားကိုသာ မွတ္ရူရန္ ျဖစ္သည္။
မိမိ၏ စူးစိုက္မူႏွင့္ စိတ္၏ တည္ျငိမ္မူ အေလ်ာက္ ခႏၶာကိုယ္ တစ္ကိုယ္လံုး သိမ္းၾကံဳးလ်က္၊ ျခံဳငံုလ်က္၊ တျဖဳန္းျဖဳန္း၊ တရုန္းရုန္း၊ တ၀ုန္း၀ုန္း၊ တလူပ္လူပ္၊ တျဖဳတ္ျဖဳတ္ ပ်က္စီးျပဳတ္က်ေနေသာ ဓာတ္အမူအရာ သဘာ၀လကၡဏာမ်ားကို ထင္ရွား ေတြ႕လာ၊ ျမင္လာ သိလာရမည္။ တစ္ကိုယ္လံုး ပူလ်က္ ရွိန္လ်က္ ေအးလ်က္ ေႏြးလ်က္လည္း ေတြ႕လာရမည္၊ ခႏၶာကိုယ္ၾကီး တစ္ခုလံုးသည္ ဓာတ္လံုး၊ ဓာတ္ခဲ၊ ဓာတ္တံုး၊ ဓာတ္ရုပ္၊ ဓာတ္ေကာင္ၾကီးမွ်သာျဖစ္သည္ကို ေတြ႕လာရမည္။
ဤကဲ့သို႔ထင္လာလွ်င္၊ ျမင္လာလွ်င္၊ ေတြ႕လာလွ်င္၊ သိလာလွ်င္၊ အဆင့္ျမင့္ရားရူမွတ္ျခင္း(ဒုတိ
မိမိ၏စိတ္မွ (ျဖစ္-ပ်က္) (ျဖစ္-ပ်က္)ဟု ရြတ္ဆုိ ရူမွတ္ေနမူႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းမွ ဓာတ္သဘာ၀လကၡဏာမ်ား ျပိဳကြဲေပ်ာက္ပ ပ်က္စီးေနျခင္းကို ရူျမင္ေနရမူ အပ္မိ၊ စပ္မိ၊ ထပ္မိေနလွ်င္ အဆင့္ျမင့္တရား ရူမွတ္ျခင္း (ဒုတိယအဆင့္) ေအာင္ျမင္ျပီျဖစ္သည္။
ဤေနရာ၌ (မျမဲ) ဟူေသာ စကားႏွင့္ (ျဖစ္-ပ်က္) ဟူေသာစကားႏွစ္ခု ကြဲျပားနားလည္ရန္ လိုပါသည္။
(မျမဲ)ဟူသည္ တစ္စံုတစ္ရာ ၀တၳဳပစၥည္းမ်ား အေၾကာင္းအရာမ်ား အတည္မရွိ အတန္႕မေန ေျပာင္းလဲ လူပ္ရွား ေရြ႕လ်ားေဖာက္ျပန္ ျပိဳကြဲပ်က္စီးေနျခင္းကို ဆုိလုိသည္။
(ျဖစ္-ပ်က္) ဟူသည္ (ျဖစ္ျခင္း)ႏွင့္ (ပ်က္ျခင္း) အမူအရာ အေၾကာင္းႏွစ္ခု၏ စကားစုျဖစ္သည္။ (ျဖစ္ျခင္း) တစ္ခု (ပ်က္ျခင္း) အေၾကာင္းတစ္ခု အသီးအျခား ကြဲျပားသည္။
(မျမဲ) ဟူေသာစကားသည္ (အျဖစ္-အပ်က္) အမူအရာႏွစ္ခုကို ေပါင္းစပ္ေခၚဆုိထားျခင္းျဖစ္သည္
(ျဖစ္-ပ်က္) ဟူေသာစကားသည္ (မျမဲ) ဟူေသာ ေပါင္းစပ္သည့္ အေၾကာင္းတစ္ခုကို အေၾကာင္းႏွစ္ခု ႏွစ္ရပ္အျဖစ္ အမူအရာ သဘာ၀လကၡဏာႏွစ္ခုအျဖစ္ ခြဲျခားထုတ္ျပ သိမွတ္ေစသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ဓာတ္အမူအရာတို႔၏ ျပိဳကြဲ ပ်က္စီး ေပ်ာက္ကြယ္ ေနၾကျခင္းကို (ျဖစ္အစပ်က္အဆံုး) အမူအရာမ်ား ပိုင္ႏုိင္ထင္ရွားေအာင္ ရူမွတ္သိျမင္ၾကရမည္။ ( ျဖစ္တစ္ခိုက္-ပ်က္တစ္ဖံု) ျဖစ္-ပ်က္ပံုကို ျမင္ေအာင္ရူၾကည့္သိမွတ္ ၾကရမည္။
တစ္ဖန္ ထြက္ေလ-သင္ေလကို ရူမွတ္မူႏွင့္ ဓာတ္အမူအရာတုိ႔၏ ျဖစ္ပ်က္လကၡဏာကို ရူမွတ္မူႏွစ္ခုကို ကြဲျပားေအာင္ နားလည္ၾကရမည္။
စူးစုိက္အား ရူမွတ္အား ေလ်ာ့ပါးျခင္းေၾကာင့္ စိတ္၏ တည္ျငိမ္မူမရွိပါက ဓာတ္အမူအရာတို႔၏ သဘာ၀လကၡဏာမ်ားကို ေပၚလြင္ထင္ရွားစြာ ျမင္ရူႏုိင္မည္မဟုတ္ပါ။
ထုိအခါ မိမိတို႔၏ ရူမွတ္အား ျပန္လည္ျပည့္၀ေစရန္ ႏွာေခါင္းေပါက္၀မွ ထြက္ေလ၀င္ေလကို ျပန္လည္၍ ရူမွတ္ၾကရပါမည္။
ထြက္ေလ ၀င္ေလကို ရူမွတ္ျခင္းသည္ စိတ္၏ တည္ၾကည္မူအတြက္ အင္အားစုစည္းျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
ဓာတ္သဘာ၀၏ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္း အမူအရာမ်ားကို ေတြ႕သိရူျမင္ျခင္းသည္ အသိမွန္၊ အျမင္မွန္ကို ရရွိခံစားျခင္း ျဖစ္သည္။
ရူမွတ္မူအခ်ိန္ကာလ ၾကာျမင့္မူႏွင့္ စိတ္၏ စူးစိုက္မူ ေကာင္းမြန္ျခင္းအေလ်ာက္ ခႏၶာကိုယ္တြင္ ပကတိမွန္ကန္စြာ ရွိေနေသာ (အရွိမွန္) သဘာ၀တရား (ရုပ္ႏွင့္နာမ္) တုိ႔၏ (ျဖစ္ျခင္း-ပ်က္ျခင္း) အမူအရာမ်ားကို အေသးစိတ္၍ ေတြ႕သိ ရူမွတ္လာႏိုင္ၾကေပလိမ့္မည္။
အရွိမွန္တရားျဖစ္ေသာ ရုပ္၏ ေဖာက္ျပားမူ ဓာတ္အမူအရာမ်ား ျဖစ္ပ်က္သဘာ၀မ်ားကို အရွိမွန္တရားျဖစ္ေသာ နာမ္၏ သိမွတ္ခံစားမူျဖင့္ ရူျမင္ေတြ႕သိရ၏။
ရုပ္သည္ အရူခံျဖစ္၍ နာမ္သည္ ရူမွတ္မူျဖစ္သည္၊ အရာ၀တၳဳတစ္ခုကို ဓားျဖင့္ခုတ္ပိုင္း၏၊ ၀တၳဳသည္ အခုန္ခံ အပိုင္းခံျဖစ္၍ ဓားသည္ ခုတ္သူျဖစ္သည္၊ အပိုင္းခံရေသာအရာႏွင့္ ခုတ္ေသာဓားတုိ႔သည္ မျမဲေသာသေဘာရွိရာ ၀တၳဳလည္းမျမဲ၊ ဓားလည္းမျမဲ ျဖစ္ပ်က္ေနၾကရုံမွ်ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အတူ အရူခံ ရုပ္ႏွင့္ရူေသာ နာမ္တုိ႔သည္လည္း မျမဲ ရုပ္-နာမ္ ႏွစ္ခုစလံုး မျမဲ ျဖစ္ပ်က္ေနၾကရုံမွ် ျဖစ္သည္။ အရူခံလည္းမျမဲ ရူစိတ္လည္းမျမဲ ျဖစ္ပ်က္ေနၾကရုံမွ် ျဖစ္သည္။
ဤသို႔ ရူမွတ္သိျမင္မူအေလ်ာက္ ပိုင္းျခားေ၀ဖန္ ခြဲျခမ္း၍ သိလာအံ့ေသာ အသိဉာဏ္အျမင္မ်ားသည္ အဆင့္ျမင့္ တရားရူမတ္ျခင္းကို က်င့္ေဆာင္သူတုိ႔၏ ရပိုင္မူ ျဖစ္သည္။
အတိုေကာက္မွတ္ရန္ လကၤာ
အဆင့္တုိးျမွင့္ ရူလင့္တစ္ခါ,
အမွန္ရွိႏွင့္ မရွိႏွစ္ျဖာ၊
အမွန္ရွိမူ ေစ့ငုေသခ်ာ,
ငယ္ထိပ္ရင္ညႊန္႕ လူပ္လြန္႕ခုန္ရာ၊
ေပၚထင္ခ်က္ (ျဖစ္-ပ်က္) ရူမွတ္ပါ။
အဆင့္တုိးျမွင့္ ရူလင့္တစ္ခါ,
အမွန္ရွိႏွင့္ မရွိႏွစ္ျဖာ၊
အမွန္ရွိမူ ေစ့ငုေသခ်ာ,
ငယ္ထိပ္ရင္ညႊန္႕ လူပ္လြန္႕ခုန္ရာ၊
ေပၚထင္ခ်က္ (ျဖစ္-ပ်က္) ရူမွတ္ပါ။
စကၠန္႕ သံုးရာ ဘာ၀နာ စာအုပ္မွ ကိုးကား ေရးသား ေဖာ္ျပထားပါသည္။
အတြင္းအာရုံကို ျဖစ္-ပ်က္ လကၡဏာတင္၍ ရူမွတ္သကဲ့သို႔ အျပင္အာရုံမ်ားကိုလည္း ရူမွတ္တတ္ရန္ လိုပါသည္။
ဤရူမွတ္ျခင္းတြင္ (အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႕၊ အရသာ၊ အေတြ႕) ဟူေသာ အာရုံငါးခုမွ မိမိႏွင့္ အေတြ႕အထိမ်ား ထင္ရွားေသာ အာရုံတစ္ခုကို ရူကြက္အျဖစ္ ဦးစြာထားရပါမည္။
အိပ္ေပ်ာ္ေနေသာ ကာလမွလြဲလွ်င္(အသံဓာတ္)သည္ မိမိတုိ႔ အထံသို႔ အစဥ္အျမဲ ေတြ႕ထိတုိးခတ္၍ ျပင္ပအာရုံအျဖစ္ ထင္ရွားေပၚလြင္ေသာ အရာတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ မ်က္စိကို ပိတ္ထားေသာ္မွ အသံကိုကား ၾကားေနရတတ္ပါသည္။
ထုိအသံဓာတ္ကို ရူကြက္အျဖစ္ ထားပါလွ်င္ မ်က္စိကို ပိတ္၍ အျမင္အာရုံကို ေခတၱေဖ်ာက္ထားရပါမည္။ အသံကို ရူမွတ္မူ ရွင္းလင္းေစရန္ ျဖစ္ပါသည္၊ ထုိအခါ အၾကားအာရုံျဖစ္ေသာ (အသံဓာတ္) တစ္ခုတည္းကို အာရုံျပဳမိလာပါလိမ့္မည္။ မိမိ၏ ျပင္ပမွ အသံေပါင္းစံုလင္စြာ ၾကားေနၾကရပါသည္၊ လူသံ၊ ငွက္သံ၊ ေခြးသံ၊ ကားသံ၊ နာရီသံ၊ ပိုးမႊား ပုရစ္မည္သံ စသည္ျဖင့္ အသံမ်ိဳးစံုစြာ ၾကားရတတ္ပါသည္။ ဤ အသံမ်ားထဲမွ ထင္ရွားေသာ အသံတစ္ခုကို ဦးစြာ အမွတ္ထားလုိက္ပါ၊ အသံတစ္ခုတည္းကို စူးစုိက္မိလွ်င္ က်န္ေသာအသံမ်ားကို မွတ္သိမူ မူန္၀ါးသြားပါလိမ့္မည္။ အသံခ်ဲ႕စက္၊ ကက္ဆက္တုိ႔မွျမည္ေသာ သီခ်င္း၊ ဂီတ၊ တီးလံုးသံ တုိ႔ကိုလည္း ထင္ရွားေပၚလြင္လာပါက မွတ္ရူႏူိင္ပါသည္။
မိမိမွတ္ယူသည့္အသံကို အစဥ္တစိုက္လုိက္၍ (ျဖစ္-ပ်က္) ရူဉာဏ္ ကပ္လုိက္ပါ။
(ဤအခ်ိန္၌ ၀င္ေလ ထြက္ေလကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏ခႏၶာကိုယ္တြင္းဓာတ္ အမူအရာမ်ားကိုေသာ္ လည္းေကာင္း လံုး၀မွတ္ရူရန္ မလိုပါ။)
“အသံကိုသာ တအာရုံတည္း ရူမွတ္ႏုိင္ရန္ျဖစ္၏”
မိမိ၏ စူးစိုက္မူ ရူဉာဏ္ႏွင့္ စိတ္၏တည္ၾကည္မူ အားေလ်ာ္စြာ ထုိအသံသည္ တစ္ခုျပီးတစ္ခု ဆင့္၍ဆင့္၍ နားထဲသို႔ တုိးထိလာသည္ကို သိျမင္လာရမည္။ အသံတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုအၾကားတြင္ ျပတ္၍ျပတ္၍ ေနသည္ကို ေတြ႕ျမင္လာရသည္။ အစဥ္အတန္းအားျဖင့္ ရွည္လွ်ားေနေသာအသံကို ပိုင္းလ်က္ ပိုင္းလ်က္ ရူမွတ္ေပးရပါမည္၊ အသံတန္းၾကီးကို ျဖတ္၍ျဖတ္၍ ရူမွတ္ေပးရမည္။
ကက္ဆက္၊ အသံခ်ဲ႕စက္မွဖြင့္လာေသာ သီခ်င္း၊ ဂီတ၊ တီးလံုးသံမ်ားသည္ ခုန္၍ ၾကြ၍ တစ္ခုစီ၊ တစ္ခုစီ ျပိဳလ်က္ ပ်က္လ်က္ေနၾကသည္ကို ျမင္ေတြ႕လာရပါသည္။
စကၠန္႕စီ စကၠန္႕စီတြင္ အသံကေလးမ်ား တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခုဆက္လ်က္ ေပၚကာ ေပ်ာက္ကာ ျဖစ္ကာ ပ်က္ကာ ေနၾကသည္ကို မွတ္ရူမူႏွင့္အမွ် ေတြ႕လာရလိမ့္မည္။
ဤသို႔ျဖင့္ အသံဟူသည္လည္း အတည္, အတံ့မရွိ၊ အဓိပၸာယ္အႏွစ္သာရ ဆိုလိုခ်က္သေဘာမ်ား မရွိ၊ ျဖစ္ပ်က္သေဘာမွ်သာ ျဖစ္သည္ကို ေတြ႕သိ ရူျမင္လာၾကရေပလိမ့္မည္။
အဆင္း၊ အနံ႕၊ အရာသာ၊ အေတြ႕အထိတုိ႔ကိုလည္း တစ္ခုစီ တစ္ခုစီ အာရုံထား၍ အေသအခ်ာ စူးစိုက္ကာ (ျဖစ္ပ်က္) ရူဉာဏ္ကပ္လုိက္ပါက ထုိအရာမ်ားသည္လည္း ျဖစ္ေပၚျပိဳကြဲလ်က္ မျမဲေသာသေဘာမွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕သိရူမွတ္လာႏုိင္ေပလိမ့္မည္။
အဆင္းရုပ္တစ္ခုကိုၾကည့္လွ်င္ ပကတိအားျဖင့္ သာမန္ ျမင္ေတြ႕ေနရေသာ ရုပ္ျဒပ္၊ ၀တၳဳ၊ ပစၥည္း၊ သတၱ၀ါလူမ်ားသည္ လူပ္လူပ္ရြရြ ျဖဳတ္ျဖဳတ္မြ၍ ပြပြၾကြၾကြ ျပိဳလ်က္ ပ်က္လ်က္သည္လည္းေကာင္း၊ ေငြ႕ေငြ႕ေရြ႕ေရြ႕၊ ေစ့ေစ့ေ၀ွ႕ေ၀ွ႕မွ်သာ လူပ္ရွားေျပာင္းလဲေနၾကသည္ကိုလည္
အနံ႕ရုပ္ကို ရူမွတ္ရာတြင္ အထူးသတိထားရန္ လိုပါလိမ့္မည္၊ ပုပ္၊ ညွီ၊ နံ၊ ေဟာင္း၊ ေမႊး၊ သင္း၊ ၾကိဳင္၊ လူိင္၊ ၾကဴ စသည္ျဖင့္ အနံ႕ရုပ္၏ သဘာ၀မ်ား ကြဲျပား မ်ားျပားလာေသာ္လည္း ရူမွတ္ရမူမွာ သိမ္ေမြ႕ကြယ္ေပ်ာက္ ေနတတ္ေသာေၾကာင့္ အထူးဂရုစိုက္၍ မွတ္ယူရပါမည္။ အနံ႕ရုပ္ကေလး၏ သဘာ၀ (ျဖစ္-ပ်က္) လကၡဏာကို ျမင္ေအာင္ ေတြ႕ေအာင္ အထူးဂရုစိုက္ရန္ လိုပါသည္။
အရသာကို ရူမွတ္ရာတြင္ စားေသာက္ေနေသာ အခိုက္တြင္သာ ေပၚလြင္ေသာအရသာကို ရူမွတ္၍ ရႏုိင္ပါလိမ့္မည္။ အလြန္ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႕ေသာ လွ်ာေပၚမွ သရုပ္ရသ ဓာတ္ကေလးကို ရူမွတ္ႏုိင္ေအာင္ အထူးသတိထားရပါလိမ့္မည္။ ခ်ိဳ၊ ခ်ဥ္၊ ငန္၊ ဖန္၊ ခါး၊ သက္၊ အီ၊ ဆိမ့္ စသည္ျဖင့္ ကြဲျပားေသာရသဓာတ္တုိ႔၏ လွ်ာေပၚတြင္ ျဖစ္ေပၚခ်ဳပ္ပ်က္ေသာ အမူအရာကို ဖမ္းယူရူျမင္ႏုိင္ရန္ အထူးဂရုျပဳရပါလိမ့္မည္။
စူးစိုက္မူအားေလ်ာ္စြာ ေပၚလြင္ထင္ရွားသိရွိ ရူမွတ္ႏုိင္ေသာ အရာမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။
အေတြ႕ရုပ္ကို ရူမွတ္ရာ၌ ျပင္ပမွ တိုး၀င္ေသာေလ၏ အတိုးအထိမွအစ မိမိခႏၶာကိုယ္ေပၚတြင္ ၀တ္ဆင္ထားေသာ အ၀တ္တုိ႔၏ တုိးထိေနမူ သေဘာကေလးမ်ားပါမက်န္ ရူမွတ္ႏုိင္ၾကပါသည္။ လူလူခ်င္း ထိေတြ႕ပူးကပ္မူမွ ခံစားသိမွတ္ရေသာ ပူမူ၊ ေအးမူ၊ ေႏြးမူ၊ တင္းမာမူ၊ ႏူးညံ့မူ၊ သေဘာမွ်သက္သက္တုိ႔၏ ျဖစ္ခုိက္၊ ပ်က္ခုိက္ အမူအရာမ်ားကိုလည္း ရူမွတ္ႏုိင္ေအာင္ က်င့္ေဆာင္သတိျပဳသင့္ၾကပါသည္။
ဤသို႔ ျပင္ပအာရုံအမ်ိဳးမ်ိဳးကို တစ္ခုစီ တစ္ခုစီ အမွတ္ထား၍ ရူမွတ္ေလ့က်င့္မူျပဳပါက ပိုင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္ ရူမွတ္လာႏုိင္ပါလိမ့္မည္။
ထုိအခါ မိမိခႏၶာကိုယ္ႏွင့္ ျပင္ပမွ ျမင္၊ ၾကား၊ နံ၊ စား ေတြ႕သိရေသာ အာရုံအားလံုးတုိ႔ကို အခ်ိန္အခါကာလအေလ်ာက္ ရူမွတ္လိုက္တုိင္း တစ္ပိုင္းစီ တစ္စစီ၊ အစုလုိက္ အျပံဳလုိက္၊ ဖရုိဖရဲ ျပိဳကြဲလ်က္ေနၾကသည္ကို ရူအား ဉာဏ္အား ထက္ျမက္မူအေလ်ာက္ ထင္ရွားတစ္ခါ မထင္ရွားတစ္လွည့္ ျဖည္းျဖည္းတစ္မ်ိဳး ျမန္ျမန္တစ္ဖံု အမ်ိဳးအမ်ိဳး အစံုစံုျဖင့္ ရုပ္ဓာတ္၊ နာမ္ဓာတ္တုိ႔၏ အတြင္းအျပင္ႏွစ္ျဖာ အမူအရာ သဘာ၀ သေဘာမွန္တုိ႔ကို ပိုင္ႏုိင္စြာ ေတြ႕သိရူျမင္လာႏုိင္ၾကေပလိမ့္
ဤကဲ့သို႔ မိမိခႏၶာကိုယ္ႏွင့္ ျပင္ပသဘာ၀တုိ႔၏ မူလသေဘာမွန္ အရွိမွန္ တရားတို႔ကို ပီပီျပင္ျပင္ ၾကည္ၾကည္လင္လင္ ျမင္ေတြ႕ ရူမွတ္လာႏုိင္သည္ႏွင့္အမွ် မိမိတုိ႔၏ ျဖစ္တည္မူ ဘ၀၊ ေနထုိင္ရမူ ေလာကဆက္သြယ္မူ သံသရာတုိ႔၏အေၾကာင္း၊ အက်ိဳး၊ အေကာင္း၊ အဆုိးတုိ႔ကို ပိုင္ႏုိင္စြာ ခြဲျခားစိတ္ျဖာ ေ၀ဖန္မူ ျပဳလာႏုိင္ၾကေပလိမ့္မည္။
ထိုအခါ ဆင္းရဲမူ၏ သေဘာအမွန္ျဖစ္တည္ရာ သဘာ၀တုိ႔ကို သိရွိနားလည္ ျမင္ေတြ႕လာၾကေပလိမ့္မည္။
ထုိ႔ေနာက္တြင္ကား ဆင္းရဲမူအဆံုး၏ လမ္းစဥ္အမွန္ က်င့္စဥ္အမွန္ကို မိမိကိုယ္တုိင္ကိုယ္က် ဒိ႒ိျမင္ေတြ႕ ရူသိလ်က္ က်င့္ေဆာင္ ေလွ်ာက္လွမ္းႏုိင္ၾကေပလိမ့္မည္။
ရုပ္ႏွင့္နာမ္တုိ႔၏ ျဖစ္ပ်က္ဆင္းရဲေနမူမ်ားကို အဆက္မျပတ္ ဉာဏ္ သိဉာဏ္ျဖင့္ သံုးသပ္ရူမွတ္သြားလွ်င္ (ျမင္-မုန္း-ဆံုး) ဉာဏ္ရ၍ မျဖစ္မပ်က္ရာ (အျဖစ္မရွိ၊ အပ်က္မလာ) နိဗၺာန္အာရုံထဲသို႔ က်ေရာက္ခ်ဳပ္ျငိမ္းၾကရေပလိမ့္
မိမိ၏ ခႏၶာကိုယ္တြင္းရွိ
သဘာ၀ျဖစ္မူပ်က္မူ လကၡဏာမ်ားကို သိျမင္မွတ္ရူႏုိင္လွ်င္ မိမိခႏၶာကိုယ္မွ
အပျဖစ္ေသာအရာမ်ား (အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႕၊ အရသာ၊ အေတြ႕) အာရုံမ်ားကို
သိျမင္ရူမွတ္ႏုိင္ေအာင္ တစ္ဆင့္က်င့္ေဆာင္ရပါသည္။
ဤရူမွတ္ျခင္းတြင္ (အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႕၊ အရသာ၊ အေတြ႕) ဟူေသာ အာရုံငါးခုမွ မိမိႏွင့္ အေတြ႕အထိမ်ား ထင္ရွားေသာ အာရုံတစ္ခုကို ရူကြက္အျဖစ္ ဦးစြာထားရပါမည္။
အိပ္ေပ်ာ္ေနေသာ ကာလမွလြဲလွ်င္(အသံဓာတ္)သည္ မိမိတုိ႔ အထံသို႔ အစဥ္အျမဲ ေတြ႕ထိတုိးခတ္၍ ျပင္ပအာရုံအျဖစ္ ထင္ရွားေပၚလြင္ေသာ အရာတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ မ်က္စိကို ပိတ္ထားေသာ္မွ အသံကိုကား ၾကားေနရတတ္ပါသည္။
ထုိအသံဓာတ္ကို ရူကြက္အျဖစ္ ထားပါလွ်င္ မ်က္စိကို ပိတ္၍ အျမင္အာရုံကို ေခတၱေဖ်ာက္ထားရပါမည္။ အသံကို ရူမွတ္မူ ရွင္းလင္းေစရန္ ျဖစ္ပါသည္၊ ထုိအခါ အၾကားအာရုံျဖစ္ေသာ (အသံဓာတ္) တစ္ခုတည္းကို အာရုံျပဳမိလာပါလိမ့္မည္။ မိမိ၏ ျပင္ပမွ အသံေပါင္းစံုလင္စြာ ၾကားေနၾကရပါသည္၊ လူသံ၊ ငွက္သံ၊ ေခြးသံ၊ ကားသံ၊ နာရီသံ၊ ပိုးမႊား ပုရစ္မည္သံ စသည္ျဖင့္ အသံမ်ိဳးစံုစြာ ၾကားရတတ္ပါသည္။ ဤ အသံမ်ားထဲမွ ထင္ရွားေသာ အသံတစ္ခုကို ဦးစြာ အမွတ္ထားလုိက္ပါ၊ အသံတစ္ခုတည္းကို စူးစုိက္မိလွ်င္ က်န္ေသာအသံမ်ားကို မွတ္သိမူ မူန္၀ါးသြားပါလိမ့္မည္။ အသံခ်ဲ႕စက္၊ ကက္ဆက္တုိ႔မွျမည္ေသာ သီခ်င္း၊ ဂီတ၊ တီးလံုးသံ တုိ႔ကိုလည္း ထင္ရွားေပၚလြင္လာပါက မွတ္ရူႏူိင္ပါသည္။
မိမိမွတ္ယူသည့္အသံကို အစဥ္တစိုက္လုိက္၍ (ျဖစ္-ပ်က္) ရူဉာဏ္ ကပ္လုိက္ပါ။
(ဤအခ်ိန္၌ ၀င္ေလ ထြက္ေလကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏ခႏၶာကိုယ္တြင္းဓာတ္ အမူအရာမ်ားကိုေသာ္ လည္းေကာင္း လံုး၀မွတ္ရူရန္ မလိုပါ။)
“အသံကိုသာ တအာရုံတည္း ရူမွတ္ႏုိင္ရန္ျဖစ္၏”
မိမိ၏ စူးစိုက္မူ ရူဉာဏ္ႏွင့္ စိတ္၏တည္ၾကည္မူ အားေလ်ာ္စြာ ထုိအသံသည္ တစ္ခုျပီးတစ္ခု ဆင့္၍ဆင့္၍ နားထဲသို႔ တုိးထိလာသည္ကို သိျမင္လာရမည္။ အသံတစ္ခုႏွင့္တစ္ခုအၾကားတြင္ ျပတ္၍ျပတ္၍ ေနသည္ကို ေတြ႕ျမင္လာရသည္။ အစဥ္အတန္းအားျဖင့္ ရွည္လွ်ားေနေသာအသံကို ပိုင္းလ်က္ ပိုင္းလ်က္ ရူမွတ္ေပးရပါမည္၊ အသံတန္းၾကီးကို ျဖတ္၍ျဖတ္၍ ရူမွတ္ေပးရမည္။
ကက္ဆက္၊ အသံခ်ဲ႕စက္မွဖြင့္လာေသာ သီခ်င္း၊ ဂီတ၊ တီးလံုးသံမ်ားသည္ ခုန္၍ ၾကြ၍ တစ္ခုစီ၊ တစ္ခုစီ ျပိဳလ်က္ ပ်က္လ်က္ေနၾကသည္ကို ျမင္ေတြ႕လာရပါသည္။
စကၠန္႕စီ စကၠန္႕စီတြင္ အသံကေလးမ်ား တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခုဆက္လ်က္ ေပၚကာ ေပ်ာက္ကာ ျဖစ္ကာ ပ်က္ကာ ေနၾကသည္ကို မွတ္ရူမူႏွင့္အမွ် ေတြ႕လာရလိမ့္မည္။
ဤသို႔ျဖင့္ အသံဟူသည္လည္း အတည္, အတံ့မရွိ၊ အဓိပၸာယ္အႏွစ္သာရ ဆိုလိုခ်က္သေဘာမ်ား မရွိ၊ ျဖစ္ပ်က္သေဘာမွ်သာ ျဖစ္သည္ကို ေတြ႕သိ ရူျမင္လာၾကရေပလိမ့္မည္။
အဆင္း၊ အနံ႕၊ အရာသာ၊ အေတြ႕အထိတုိ႔ကိုလည္း တစ္ခုစီ တစ္ခုစီ အာရုံထား၍ အေသအခ်ာ စူးစိုက္ကာ (ျဖစ္ပ်က္) ရူဉာဏ္ကပ္လုိက္ပါက ထုိအရာမ်ားသည္လည္း ျဖစ္ေပၚျပိဳကြဲလ်က္ မျမဲေသာသေဘာမွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕သိရူမွတ္လာႏုိင္ေပလိမ့္မည္။
အဆင္းရုပ္တစ္ခုကိုၾကည့္လွ်င္ ပကတိအားျဖင့္ သာမန္ ျမင္ေတြ႕ေနရေသာ ရုပ္ျဒပ္၊ ၀တၳဳ၊ ပစၥည္း၊ သတၱ၀ါလူမ်ားသည္ လူပ္လူပ္ရြရြ ျဖဳတ္ျဖဳတ္မြ၍ ပြပြၾကြၾကြ ျပိဳလ်က္ ပ်က္လ်က္သည္လည္းေကာင္း၊ ေငြ႕ေငြ႕ေရြ႕ေရြ႕၊ ေစ့ေစ့ေ၀ွ႕ေ၀ွ႕မွ်သာ လူပ္ရွားေျပာင္းလဲေနၾကသည္ကိုလည္
အနံ႕ရုပ္ကို ရူမွတ္ရာတြင္ အထူးသတိထားရန္ လိုပါလိမ့္မည္၊ ပုပ္၊ ညွီ၊ နံ၊ ေဟာင္း၊ ေမႊး၊ သင္း၊ ၾကိဳင္၊ လူိင္၊ ၾကဴ စသည္ျဖင့္ အနံ႕ရုပ္၏ သဘာ၀မ်ား ကြဲျပား မ်ားျပားလာေသာ္လည္း ရူမွတ္ရမူမွာ သိမ္ေမြ႕ကြယ္ေပ်ာက္ ေနတတ္ေသာေၾကာင့္ အထူးဂရုစိုက္၍ မွတ္ယူရပါမည္။ အနံ႕ရုပ္ကေလး၏ သဘာ၀ (ျဖစ္-ပ်က္) လကၡဏာကို ျမင္ေအာင္ ေတြ႕ေအာင္ အထူးဂရုစိုက္ရန္ လိုပါသည္။
အရသာကို ရူမွတ္ရာတြင္ စားေသာက္ေနေသာ အခိုက္တြင္သာ ေပၚလြင္ေသာအရသာကို ရူမွတ္၍ ရႏုိင္ပါလိမ့္မည္။ အလြန္ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႕ေသာ လွ်ာေပၚမွ သရုပ္ရသ ဓာတ္ကေလးကို ရူမွတ္ႏုိင္ေအာင္ အထူးသတိထားရပါလိမ့္မည္။ ခ်ိဳ၊ ခ်ဥ္၊ ငန္၊ ဖန္၊ ခါး၊ သက္၊ အီ၊ ဆိမ့္ စသည္ျဖင့္ ကြဲျပားေသာရသဓာတ္တုိ႔၏ လွ်ာေပၚတြင္ ျဖစ္ေပၚခ်ဳပ္ပ်က္ေသာ အမူအရာကို ဖမ္းယူရူျမင္ႏုိင္ရန္ အထူးဂရုျပဳရပါလိမ့္မည္။
စူးစိုက္မူအားေလ်ာ္စြာ ေပၚလြင္ထင္ရွားသိရွိ ရူမွတ္ႏုိင္ေသာ အရာမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။
အေတြ႕ရုပ္ကို ရူမွတ္ရာ၌ ျပင္ပမွ တိုး၀င္ေသာေလ၏ အတိုးအထိမွအစ မိမိခႏၶာကိုယ္ေပၚတြင္ ၀တ္ဆင္ထားေသာ အ၀တ္တုိ႔၏ တုိးထိေနမူ သေဘာကေလးမ်ားပါမက်န္ ရူမွတ္ႏုိင္ၾကပါသည္။ လူလူခ်င္း ထိေတြ႕ပူးကပ္မူမွ ခံစားသိမွတ္ရေသာ ပူမူ၊ ေအးမူ၊ ေႏြးမူ၊ တင္းမာမူ၊ ႏူးညံ့မူ၊ သေဘာမွ်သက္သက္တုိ႔၏ ျဖစ္ခုိက္၊ ပ်က္ခုိက္ အမူအရာမ်ားကိုလည္း ရူမွတ္ႏုိင္ေအာင္ က်င့္ေဆာင္သတိျပဳသင့္ၾကပါသည္။
ဤသို႔ ျပင္ပအာရုံအမ်ိဳးမ်ိဳးကို တစ္ခုစီ တစ္ခုစီ အမွတ္ထား၍ ရူမွတ္ေလ့က်င့္မူျပဳပါက ပိုင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္ ရူမွတ္လာႏုိင္ပါလိမ့္မည္။
ထုိအခါ မိမိခႏၶာကိုယ္ႏွင့္ ျပင္ပမွ ျမင္၊ ၾကား၊ နံ၊ စား ေတြ႕သိရေသာ အာရုံအားလံုးတုိ႔ကို အခ်ိန္အခါကာလအေလ်ာက္ ရူမွတ္လိုက္တုိင္း တစ္ပိုင္းစီ တစ္စစီ၊ အစုလုိက္ အျပံဳလုိက္၊ ဖရုိဖရဲ ျပိဳကြဲလ်က္ေနၾကသည္ကို ရူအား ဉာဏ္အား ထက္ျမက္မူအေလ်ာက္ ထင္ရွားတစ္ခါ မထင္ရွားတစ္လွည့္ ျဖည္းျဖည္းတစ္မ်ိဳး ျမန္ျမန္တစ္ဖံု အမ်ိဳးအမ်ိဳး အစံုစံုျဖင့္ ရုပ္ဓာတ္၊ နာမ္ဓာတ္တုိ႔၏ အတြင္းအျပင္ႏွစ္ျဖာ အမူအရာ သဘာ၀ သေဘာမွန္တုိ႔ကို ပိုင္ႏုိင္စြာ ေတြ႕သိရူျမင္လာႏုိင္ၾကေပလိမ့္
ဤကဲ့သို႔ မိမိခႏၶာကိုယ္ႏွင့္ ျပင္ပသဘာ၀တုိ႔၏ မူလသေဘာမွန္ အရွိမွန္ တရားတို႔ကို ပီပီျပင္ျပင္ ၾကည္ၾကည္လင္လင္ ျမင္ေတြ႕ ရူမွတ္လာႏုိင္သည္ႏွင့္အမွ် မိမိတုိ႔၏ ျဖစ္တည္မူ ဘ၀၊ ေနထုိင္ရမူ ေလာကဆက္သြယ္မူ သံသရာတုိ႔၏အေၾကာင္း၊ အက်ိဳး၊ အေကာင္း၊ အဆုိးတုိ႔ကို ပိုင္ႏုိင္စြာ ခြဲျခားစိတ္ျဖာ ေ၀ဖန္မူ ျပဳလာႏုိင္ၾကေပလိမ့္မည္။
ထိုအခါ ဆင္းရဲမူ၏ သေဘာအမွန္ျဖစ္တည္ရာ သဘာ၀တုိ႔ကို သိရွိနားလည္ ျမင္ေတြ႕လာၾကေပလိမ့္မည္။
ထုိ႔ေနာက္တြင္ကား ဆင္းရဲမူအဆံုး၏ လမ္းစဥ္အမွန္ က်င့္စဥ္အမွန္ကို မိမိကိုယ္တုိင္ကိုယ္က် ဒိ႒ိျမင္ေတြ႕ ရူသိလ်က္ က်င့္ေဆာင္ ေလွ်ာက္လွမ္းႏုိင္ၾကေပလိမ့္မည္။
ရုပ္ႏွင့္နာမ္တုိ႔၏ ျဖစ္ပ်က္ဆင္းရဲေနမူမ်ားကို အဆက္မျပတ္ ဉာဏ္ သိဉာဏ္ျဖင့္ သံုးသပ္ရူမွတ္သြားလွ်င္ (ျမင္-မုန္း-ဆံုး) ဉာဏ္ရ၍ မျဖစ္မပ်က္ရာ (အျဖစ္မရွိ၊ အပ်က္မလာ) နိဗၺာန္အာရုံထဲသို႔ က်ေရာက္ခ်ဳပ္ျငိမ္းၾကရေပလိမ့္
အတုိေကာက္မွတ္ရန္ လကၤာ
အတြင္းႏုိင္က ျပင္ပတစ္ခါ,
ေစ့ေစ့ဉာဏ္စုိက္ ရူလုိက္ပိုင္စြာ၊
ဆင္း၊ သံ၊ နံ႕၊ ေမႊ႕ ထိေတြ႕ရသာ,
တစ္ခုထင္ခ်က္ ရူကြက္တင္ကာ၊
ျဖစ္ပ်က္မူ မွတ္ရူျမင္သိပါ။
အတြင္းႏုိင္က ျပင္ပတစ္ခါ,
ေစ့ေစ့ဉာဏ္စုိက္ ရူလုိက္ပိုင္စြာ၊
ဆင္း၊ သံ၊ နံ႕၊ ေမႊ႕ ထိေတြ႕ရသာ,
တစ္ခုထင္ခ်က္ ရူကြက္တင္ကာ၊
ျဖစ္ပ်က္မူ မွတ္ရူျမင္သိပါ။
စကၠန္႕ သံုးရာ ဘာ၀နာ စာအုပ္မွ ကိုးကား ေရးသား ေဖာ္ျပထားပါသည္။
0 ကြန္မန့္ေရးရန္:
Post a Comment