အထူ နဲ႔ အပါး၊ အဆုပ္ နဲ႔ ေက်ာက္ကပ္

• ★★ရဲလတ္★★

အထူ နဲ႔ အပါး၊ အဆုပ္ နဲ႔ ေက်ာက္ကပ္


“တရြာသားကို ရည္းစားလုပ္ေတာ့ လြမ္းရတတ္သည္။ ပ၀ါပါးကို ၾကက္သားထုပ္ေတာ့ စြန္းတတ္သည္။” အထဲကဟာ လူျမင္ေစခ်င္လ်င္ အကႌ်ပါး ၀တ္ဆင္ၾကသည္။ အခုေခတ္မွာ အပါးပင္လ်င္ မ၀တ္ခ်င္ၾကေတာ့ပါ။ စကၠဴပါးပါး၊ အ၀တ္ပါးပါး၊ ပါးေသာ အရာမ်ားသည္ ေပါက္ျပဲလြယ္သည္။ လံုေအာင္ မဖံုးႏိုင္ပါ။
ဒါေပမဲ့ ကိုယ္၀န္-ေရျမြာအိတ္ဟာ မထူေပမဲ့ သေႏၶသားကို လံုေအာင္ဖံုးျပီး၊ ေကာင္းေကာင္း ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။ ပါးတယ္ ဆိုတိုင္း အားနည္းခ်က္ မဟုတ္သလို၊ ထူတိုင္းလဲ အားသာခ်က္ ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္မည္။ “သိပ္ထူတဲ့ေကာင္” ဆိုတာ ႏွိမ္ေျပာခံရတာပါ။ တံတိုင္းထူၾကီးေတြ၊ နံရံျမင့္ၾကီးေတြေဆာက္တဲ့ အေလ့က ေရွးက်သြားပါျပီ။
လူေတြလုပ္တဲ့ နံရံေတြဟာ လံုေအာင္သာ လုပ္ေပးတယ္။ ဒါေတာင္ ကိုယ့္ကုိယ္ကို (ဗြီအိုင္ပီ) လုပ္သူေတြဟာ တံတိုင္းေပၚမွာ ပုလင္းကြဲေတြပါ စိုက္ထားရေသးတာ။ (ဆူပါ-ဗြီအိုင္ပီ) ေနရာေတြၾက ပုလင္းကြဲနဲ႔ မရလို႔၊ ဓါတ္ၾကိဳးေတြ တပ္ထားရေသးတယ္။ လွ်ပ္စစ္၀ိုင္ယာ ၀င္းထရံ Electric fences ဟာ (မာ့ခ္တြိန္း) ေရးခဲ့တဲ့ “အာသာဘုရင္ၾကီး ေရွ႕ေမွာက္ ေရာက္ရေသာ ယန္းကီး တေယာက္” ၀တၲဳထဲမွာ ပါခဲ့တာမို႔ ႏွစ္ ၁၀၀ ေက်ာ္သြားျပီ။
လူမွာေတာ့ အဖံုးအကာေတြက လံုျခံဳေအာင္ ဖံုးအုပ္ေပးတဲ့ျပင္၊ သဏၭာန္ေပၚေအာင္လဲ ေဖၚေဆာင္ေပးတယ္။ လိုအပ္ရင္ သင့္တာေတြ ၀င္-ထြက္ေစအာင္ဆိုတဲ့ ရႈတ္ေထြးတဲ့ တာ၀န္ကိုပါ လုပ္ႏိုင္ေသးတယ္။ ေမြးကတည္းကေန ေသတဲ့အထိ ရွဴလိုက္တဲ့ေလကို သန္႔သြားေအာင္လုပ္ေပးတဲ့ အလုပ္ကို အဆုပ္ထဲက အင္မတန္ ပါးလႊာျပီး၊ Alveoli ေခၚတဲ့ ေလအိပ္ေလးေပါင္း သန္း ၃၀၀ ကေန လုပ္ေပးတယ္။ Gas exchange “ေလလဲလွယ္ေရးဌာန” ေပါ့။ ႏွစ္လမ္းသြား တာ၀န္ယူပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္ေလာက္ ပါးသလဲဆိုရင္ (မိုက္ခေရာင္) ၂၀၀-၃၀၀ သာ အထူရွိတယ္။ (မိုက္ခေရာင္) ဆိုတာ ၁ မီတာရဲ႕ ၁ သန္းပံု ၁ ပံု ေျပာတာ။ စကားမွာ “အေတာ္ပါးတဲ့ေကာင္” ဆိုတာ အကင္းပါးတာကို ေခၚတာမို႔ ခ်ီးက်ဴးရာ က်တယ္။
လူ႔ခႏၶာကိုယ္မွာ အဖံုးအကာေတြ ေနရာတကာ ရွိတယ္။ လက္ဖမိုးမွာက အေရပါး၊ လက္ဖ၀ါးမွာ အေရထူ။ ႏုတ္ခမ္း၊ မ်က္ခမ္း၊ ေမြးလမ္း တို႔မွာ ႏိုင္လြန္စလို ပါးျပီး၊ ပိုးလို ေခ်ာတဲ့ အဖံုးလႊာရွိတယ္။ လူမွာ အထူဆံုး၊ ေခါင္းကိုဖံုးတဲ့ ဦးေရခြံဟာ ငါးထပ္ရွိတာ။ ေဘာလံုးသမားေတြၾက ထူယံုမကဘူး၊ မာေသးတယ္။ အေရျပားရဲ႕ ေနာက္အလုပ္တခုက ကိုယ္ထဲက ေရနဲ႔ဆားကို စြန္႔ထုတ္ေပးတယ္။ နဖူးကေခြ်း ပါးစပ္ထဲက်ေအာင္ အလုပ္လုပ္ရသူမ်ားက ငံတာသိၾကတယ္။ ထမင္းခ်က္ရင္ မ်က္စိထဲ ေခြ်း၀င္တဲ့ အိမ္ရွင္မေတြ ငရုပ္သီးမကိုင္ဘဲ စပ္ၾကရတယ္။ (လီယို-ေတာ္လ္စထြိဳင္) ၀တၴဳေတြကို ဆယ္တန္း ျပဌာန္းစာအုပ္ လုပ္ဖူးတယ္။ တပုဒ္မွာ “လက္မွာ အသားမာ မရွိရင္၊ ထမင္းမေၾကြးဘူး” တဲ့။ အသားမာေတြ ရွိေနေအာင္ အလုပ္လုပ္တာေတာင္မွ ထမင္း၀ေအာင္ မစားရတာကိုေတာ့ အခုေခတ္ စာေရးဆရာေတြက (ဆင္ဆာ လြတ္ရင္) ေရးၾကေစခ်င္တယ္။
ေနာက္ ပါးလြလြေလး တခုကေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ထဲက Bowman's capsule ျဖစ္တယ္။ လူ႔ေက်ာက္ကပ္ဟာ ေရစစ္နဲ႔ တူတယ္။ အ၀တ္စ ျဖဴျဖဴေလးကို နခမ္းမွာ သြပ္ၾကိဳး၀ိုင္းေလး ထည့္ခ်ဳပ္ျပီး၊ ေအာက္မွာ ခြ်န္ေနေအာင္ ဆက္ခ်ဳပ္တားတာ။ အေပၚကေန ေရေလာင္းထည့္ရင္ အနယ္-အမံႈေတြကို ေအာက္မက်ေအာင္ စစ္ေပးမယ္။ ပရိကၡရာ (၈)ပါးထဲမွာလဲ “ပရိသာ၀န” ဆိုတာ ေရစစ္ပါ။ ေရစစ္နဲ႔ စစ္တာခ်င္း တူေပမဲ့ ေက်ာက္ကပ္က လိုခ်င္တာေတြကို ခ်န္ထားျပီး၊ မလိုတာေတြကို စစ္ထုတ္ျပစ္တာမို႔ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးကို (ေဘာမင္း-ကက္ပ္ဆူးလ္) ကေန လိုခ်င္တာေတြ စစ္ထားျပီး၊ မလိုတာေတြ ထုတ္ေပးလိုက္ေတာ့ “ဆီး” ျဖစ္လာရတာပါဘဲ။
နယ္နိမိတ္ေတြကို ျမစ္ေတြ၊ ေတာင္ေတြ၊ ပင္လယ္-ေရအိုင္ကမ္းေျခစတဲ့ သဘာ၀ နယ္ျခားေတြနဲ႔၊ ဒါေတြမရွိရင္ နယ္ျခား မွတ္တိုင္ေတြနဲ႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။ နယ္စပ္မ်ဥ္းကို မေက်ာ္ရဘူးလို႔ ဥပေဒနဲ႔ တားထားေပမဲ့ သိတဲ့အတိုင္း ဗမာျပည္မွာ နယ္စပ္တိုင္းက ေန႔တိုင္း၊ ၀င္-ထြက္ေနၾကတယ္။ ထိုင္းနဲ႔ မေလးရွားကို ေက်ာက္ကပ္လိုဘဲ တဖက္သတ္ဘဲ သြားတယ္။ ကန္ေတာ့ပါရဲ႕ ထြက္ေနသူေတြကို ဆီး လို႔ ေျပာခ်င္တာ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ရွိရင္ လိုတာေတြကိုပါ ထုတ္ျပစ္တယ္။ တိုင္းျပည္က ေက်ာက္ကပ္နာနဲ႔ တူေနလို႔၊ Albumin ေတြပါ ဆီးထဲပါေနတယ္။
အိႏၵိယ နဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္ေတြကေတာ့ အဆုပ္ထဲက ေလအိပ္နံရံနဲ႔ ဆင္တယ္။ အ၀င္ေရာ၊ အထြက္ေရာဘဲ။ ျပန္ေျပာင္း-ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္ေနတာက အာသန္-ကသည္းသူပုန္ နဲ႔ ေခၚေတာကုလားေတြ လာေစ၊ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ကိုယ့္ ႏိုင္ငံသားေတြ ထြက္ေစ။ (ေအာက္စီဂ်င္) ကို ထုတ္ျပီး၊ (ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္) ကို စုပ္ယူတာမ်ိဳး။
အေရွ႕ေျမာက္နယ္စပ္ကေတာ့ ဘာနဲ႔တူလည္းဆိုရင္ “မီးနီရပ္ကြက္” မွာ (ကြန္ဒြန္) မပါတဲ့လူကုိ ဧည့္ခံေနရသလိုဘဲ။ မရွိလို႔ လုပ္စားပါတယ္။ ကုမရတာနဲ႔ ညားေနရရွာတယ္။ ခုခံအားကိုပါ ဖ်က္ဆီးတယ္။ လက္ယပ္ကလည္း ေခၚေနၾကေသးတာ။
“အမွန္နဲ႔ အမွားၾကားမွာ ပါးပါးပါးေလးသာ ျခားတယ္” လို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳၾကပါတယ္။ လံုျခံဳေအာင္ စည္းတား ထားခဲ့ေပမဲ့ ဒႆဂီရိက သီတာမင္းသမီးကို ခိုးသြားႏိုင္ခဲ့တယ္။ တံတိုင္းျမင့္မွာ ပုလင္းကြဲ စိုက္တာနဲ႔ မလံုျခံဳပါ။ ေအာက္စီဂ်င္နဲ႔တူတဲ့ ေလာင္စာ-စြမ္းအင္ေတြက ေျပာင္းျပန္ ထြက္ေနတာမို႔ ဓါတ္ၾကိဳးလည္း မဆင္ႏိုင္ပါ။ Supermax ဆိုတာ ကုန္တိုက္ မဟုတ္ဘူး။ High Security Prison အထူး-လံုျခံဳ-တင္းၾကပ္တဲ့ အက်ဥ္းစခန္းကို ေခၚတာ။ Guantanamo ပင္လယ္ေအာ္က ဟာမ်ိဳး ေပါ့ဗ်ာ။ ေ၀ဖန္တာ၊ ကန္႔ကြက္တာကို ေလးစားရမွန္း သိေတာ့ ဒါလဲ ပိတ္ရေတာ့မယ္။ (ဘာလင္) တံတိုင္းဟာ ၂၈ ႏွစ္သာ ခံတယ္။ ေဆြးေျမ့လို႔ ပ်က္သြားတာ မဟုတ္ပါ။ တံတိုင္းခတ္စရာမလိုေအာင္ လုပ္ၾကလို႔ပါ။
ဗမာျပည္ကို ေရျမႊာအိပ္နဲ႔သာ ကာကြယ္ဘို႔ သင့္တယ္ မဟုတ္ပါလား။ အဆုပ္လည္း ေကာင္းၾကပါေစ၊ ေက်ာက္ကပ္လည္း ေကာင္းၾကပါေစ။

Posted in: က်န္းမာေရး