သားဆက္ျခား ပညာေပးေရး ပိုမို က်ယ္ျပန္႔စြာ လုပ္ေဆာင္မည္

နန္းဆိုင္ႏြမ္

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သားဆက္ျခား ပညာေပးေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ၊ ေနရာေဒသအလုိက္ ကြဲျပားမႈ မရွိေစရန္ ပိုမို က်ယ္ျပန္႔စြာ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ သိရသည္။

သားဆက္ျခားလုပ္ငန္းကို အမ်ိဳးသားစီမံကိန္းႏွင့္အညီ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ေနရာေဒသအလုိက္ ကြဲျပားမႈမရွိေစရန္လုပ္ေဆာင္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သားဆက္ျခားနည္းကို အသံုးမျပဳျခင္းေၾကာင့္ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ကာ ျဖစ္ပြားသည့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပသာနာကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္လိုျခင္း၊ သားဆက္ျခားျခင္းေၾကာင့္ ေပ်ာ္ရႊင္သည့္ မိသားစုဘ၀ ပိုင္ဆုိင္မႈကို ျမန္မာျပည္ရွိ ျပည္သူမ်ား ရေစလုိေၾကာင္း ႏိုဝင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႔က ေနျပည္ေတာ္ရွိ ရြိဳင္ရယ္ ကုမုျဒာ ဟိုတယ္တြင္ က်င္းပေသာ Family Planning 2020 Press Conference တြင္ ေျပာၾကားသည္။

“သားဆက္ျခားျခင္းဟာ ႏိုင္ငံရဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ လုပ္ငန္းတခု ျဖစ္ပါတယ္။ မိသားစုတိုင္းဟာ ကေလးဘယ္ႏွေယာက္ ယူမယ္ဆုိတာ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္လို႔ ရပါတယ္။ တဆက္နဲ႔ တဆက္ၾကား ျခားရင္ေတာ့ ကေလးေတြ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈ၊ ပညာေရးပါ တုိးတက္လာမွာပါ။ ၿပီးေတာ့ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္တဲ့ မိခင္ေသဆံုးမႈႏႈန္းေတြ ေလ်ာ့လာမယ္။တျခားႏုိင္ငံလုိ မိသားစု ဘယ္ႏွေယာက္ေမြး ဆိုတာေတာ့ မလုပ္ပါဘူး” ဟု ဒု ဝန္ႀကီး ေဒါက္တာ ေဒၚသင္းသင္းေဌးက ဆုိသည္။

အစိုးရက က်န္းမာေရးႏွင့္ ပညာေရးအတြက္ ယခင္ႏွစ္ကထက္ ပိုမို ေထာက္ပံ့လာသည့္အတြက္ သားဆက္ျခား က်န္းမာေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ စီမံခ်က္ နယ္ေျမမွအပ တျခားၿမိဳ႕နယ္ အားလံုးကို ေထာက္ပံ့လာႏိုင္ေၾကာင္း၊ ေဆးဝါးမ်ားကိုလည္း ဝယ္ယူ စုေဆာင္းလာႏိုင္ေၾကာင္း၊ ကုလသမဂၢ လူဦးေရ ရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ (UNFPA) ႏွင့္ တျခား အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ ကူညီပံ့ပိုးမႈေၾကာင့္လည္း သားဆက္ျခားလုပ္ငန္းကို ပိုမိုုတြင္က်ယ္စြာ လုပ္ေဆာင္လာႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။

က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာန၊ မိခင္ႏွင့္ ကေလး က်န္းမာေရးဌာနစိတ္မွ လက္ေထာက္ ညြန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာ ျမင့္မုိရ္စိုး က “ေ၀းလံတဲ့ ေဒသေတြမွာလည္း သားဆက္ျခားေဆးေတြ ေပးႏိုင္ဖို႔ ေဒသခံေတြကို လုိအပ္ခ်က္ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ ဆုိတာ စာရင္း လုပ္ခိုင္းထားပါတယ္။ တဆက္နဲ႔ တဆက္ျခားျခင္းဟာ က်န္းမာေရးအျပင္ လူမႈေရး အခြင့္အေရးအရ က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္မႈနဲ႔ ကေလးပညာေရးလည္း ဖြံ႔ၿဖိဳးလာႏိုင္ပါတယ္” ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

ပဋိပကၡျဖစ္ပြားသည့္ေနရာမ်ားကို UNFPA အဖြဲ႕မွ ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးေနေၾကာင္း၊ သားဆက္ျခား နည္းပညာ အသံုးခ်ရန္အတြက္လည္း အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ပညာေပးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးေနေၾကာင္း၊ သားဆက္ျခားေဆး၀ါး သံုးစြဲျခင္းေၾကာင့္ မိခင္ေသဆံုးမႈ သိသာစြာ ေလ်ာ့က်ခဲ့ေၾကာင္း ေဒါက္တာ ျမင့္မုိရ္စိုးက ဆုိသည္။

Family Planning International Assistance (FPIA) ၏ အေထာက္အပံ့ႏွင့္ မိသားစု က်န္းမာေရး စီမံကိန္းကို ၁၉၉၁ ခုနစ္မွစတင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး စမ္းသပ္ ၁ ၿမိဳ႕နယ္မွ ၆ ၿမိဳ႕နယ္အထိ တုိးခ်ဲ႕ကာ၊ ၁၉၉၂ ခုနစ္တြင္ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ လုပ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ၁၉၉၇ ခုနစ္တြင္ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၅၂ ၿမိဳ႕နယ္အထိ တိုးခ့်ဲေဆာင္ရြက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ UNFPA အဖြဲ႕၏ အေထာက္အပံ့ျဖင့္ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၁၆၃ ၿမိဳ႕နယ္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ တျခားအစိုးရ မဟုတ္သည့္ အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္သည့္ PSI, MSI, IPPF ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ မိခင္ႏွင့္ကေလး ေစာင့္ေရွာက္ေရး အသင္း (MMCWA) တို႕မွလည္း သားဆက္ျခားလုပ္ငန္းကို ၿမိဳ႕နယ္ အမ်ားအျပား ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

အစိုးရကလည္း မိသားစု စီမံကိန္း ၂၀၂၀ (Family Planning 2020) အတြက္ လုိအပ္သည္ က်န္းမာေရး အသံုးစရိတ္ကိုႏွစ္စဥ္ ပိုမိုသံုးစြဲရန္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရာက္လွ်င္ သားဆက္ျခားနည္းလမ္း သံုးစြဲရန္ ဇနီးေမာင္ႏွံ သန္း ၃၀ ခန္႔ကို က်န္းမာေရး အသံုးစရိတ္ရန္ပံုေငြ ျမွင့္တင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ထို႔အျပင္ Commission on Information and Accountability for Women’s and Children’s Health (COIA) ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံအဆင့္ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲကို ၂၀၁၃ခုနစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ က်င္းပႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၄ ခုနစ္တြင္ FP/RH Best Practices Conference ႏွင့္ ၂၀၁၆ ခုနစ္တြင္ လိင္မႈ က်န္းမာေရးႏွင့္ အခြင့္အေရး၊ မ်ိဳးပြားျခင္းဆိုုင္ရာမ်ား အာရွ ပစိဖိတ္ ေဒသတြင္း ညီလာခံ (APCRSHR) တုိ႔ကို အိမ္ရွင္ႏုိင္ငံအျဖစ္ လက္ခံက်င္းပႏိုင္ရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ ကုလသမဂၢ ကေလးမ်ား ရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ (UNICEF) ႏွင့္ က်န္းမာေရးဌာနတို႔ ျပဳလုပ္သည့္ စစ္တမ္းအရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မိခင္ေလာင္းေသဆံုးမႈ အခ်ိဳးအစား (MMR) အရ ၁ သိန္းလွ်င္ ၃၁၆ ဦး ရွိေၾကာင္း၊ ယင္းတို႔အနက္ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ခ်မႈႏွင့္ ဆက္စပ္ေၾကာင္း သိရသည္။

Posted by Koko Zaw

Posted in: က်န္းမာေရး